Tổng thống Nga Vladimir Putin đã bay tới Crimea hôm 18/3 để kỷ niệm 5 năm ngày Moscow sáp nhập bán đảo chiến lược từ Ukraine - hành động bị phương Tây lên án nhưng được người dân ủng hộ.
Cờ Nga bay rợp trời thủ phủ Simferopol trong khi áp phích kỷ niệm "trở về quê hương" được treo trên khắp các cửa sổ, cửa hàng và trên phương tiện giao thông công cộng ở Crimea hôm thứ 2. Ông Putin đã sử dụng chuyến thăm này để chính thức khai trương 2 nhà máy điện mới trên bán đảo Biển Đen - nơi vốn phụ thuộc vào nguồn điện từ Ukraine trước khi sáp nhập.
Moscow đã tiếp quản Crimea vào tháng 3/2014 sau nhiều tháng căng thẳng với Kiev sau một cuộc trưng cầu dân ý hợp pháp. Tuy nhiên, việc tiếp quản đã bị Kiev và phương Tây chỉ trích là "một cuộc thôn tính". Và cùng với sự ủng hộ của Moscow đối với các lực lượng ly khai ở phía đông Ukraine được xem là cái cớ nhằm thúc đẩy các lệnh trừng phạt trên diện rộng đối với Nga.
"18/3 là một ngày trọng đại đối với Sevastopol, đối với Crimea và cả nước", ông Putin nói khi khẳng định việc mở các nhà máy ở TP cảng Sevastopol sẽ đại diện cho "một bước quan trọng khác nhằm tăng cường an ninh năng lượng của Crimea".
Kiev đã ngừng cung cấp năng lượng cho Crimea vào cuối năm 2015, khiến bán đảo này phải phụ thuộc vào một tuyến cáp dưới nước chạy từ Nga và phải đối mặt với các vấn đề về nguồn cung thường xuyên. Các nhà máy này cũng là trung tâm của một vụ rắc rối hồi năm ngoái, khi Mỹ trừng phạt các quan chức Nga đã sử dụng các tuabin được chế tạo bởi một DN Đức tại Crimea - hành động được cho là đã vi phạm lệnh trừng phạt của EU đối với Moscow.
Tổng thống Putin đã ký một thỏa thuận vào ngày 18/3/2014 với các đại diện địa phương để hợp thức hóa Crimea thành một phần của Nga - chỉ 2 ngày sau cuộc trưng cầu dân ý bị Kiev và phương Tây lên án là bất hợp pháp. Tại Nga, ngày 18/3 được tuyên bố là "Ngày thống nhất Crimea" với nhiều sự kiện kỷ niệm được tổ chức trên khắp cả nước. Trong khi đây là một ngày lễ lớn tại Crimea.
"Có một cảm giác mới mẻ, độc lập, tự do", giáo viên về hưu tại Crimea Valentina Dorozhko nói với AFP, đồng thời cho biết bà cảm thấy sự "tái sinh" khi Nga tiếp quản. Truyền thông Pro-Kremlin hôm thứ 2 đã thực hiện các báo cáo cho thấy những tiến bộ trên bán đảo kể từ khi thuộc về Nga.
Theo Bloomberg, các khoản trợ cấp đổ vào Crimea kể từ năm 2014 đã dao động từ 1 - 2,7 tỷ USD/năm - một khoản tiền có thể kiểm soát được đối với nền kinh tế Nga trị giá 1,6 nghìn tỷ USD. Những khoản trợ cấp và các khoản đầu tư khác, bao gồm một cây cầu trị giá 3,7 tỷ USD, cơ sở sản xuất và truyền tải điện mới, chi phí dành cho sự hiện diện của quân đội Nga và một số dòng vốn tư nhân vào ngành công nghiệp du lịch và sản xuất rượu vang - đã giúp thúc đẩy tổng sản phẩm khu vực lên mức 23% so với năm 2014. Crimea nói chung và TP Sevastopol đã không còn là khu vực nghèo nhất của đất nước.
"Thế giới dần sẽ hiểu rằng Crimea là một phần của Nga và điều đó là mãi mãi", phát ngôn viên của Thượng viện Nga Valentina Matviyenko tuyên bố.
