Điều 219 Bộ luật Lao động năm 2019 quy định về điều kiện hưởng lương hưu. Theo đó, người lao động khi nghỉ việc có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên thì được hưởng lương hưu nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:
- Đủ tuổi theo quy định tại khoản 2 Điều 169 Bộ luật Lao động năm 2019.
- Đủ tuổi theo quy định tại khoản 3 Điều 169 Bộ luật Lao động và có đủ 15 năm làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ LĐTB&XH ban hành hoặc có đủ 15 năm làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, bao gồm cả ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên trước ngày 1/1/2021;
- Người lao động có tuổi thấp hơn tối đa 10 tuổi so với tuổi nghỉ hưu của người lao động quy định tại khoản 2 Điều 169 của Bộ luật Lao động năm 2019 và có đủ 15 năm làm công việc khai thác than trong hầm lò;
- Người bị nhiễm HIV do tai nạn rủi ro nghề nghiệp trong khi thực hiện nhiệm vụ được giao.
Ngoài ra, Điều 55 của Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 quy định, người lao động khi nghỉ việc có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên được hưởng lương hưu với mức thấp hơn so với người đủ điều kiện hưởng lương hưu quy định, nếu thuộc một trong các trường hợp:
- Người lao động có tuổi thấp hơn 5 tuổi so với tuổi nghỉ hưu theo quy định tại khoản 2 Điều 169 của Bộ luật Lao động năm 2019 bị suy giảm khả năng lao động từ 61% đến dưới 81%;
- Người lao động có tuổi thấp hơn tối đa 10 tuổi so với tuổi nghỉ hưu theo quy định tại khoản 2 Điều 169 của Bộ luật Lao động năm 2019 bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên;
- Người lao động bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên và có đủ 15 năm trở lên làm nghề hoặc công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ LĐTB&XH, Bộ Y tế ban hành.
Như vậy, theo quy định của Bộ luật Lao động năm 2019 và Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014: Năm 2024, người lao động làm việc trong điều kiện lao động bình thường, khi nghỉ hưu cần đáp ứng 2 điều kiện. Tuổi nghỉ hưu của lao động nam đủ 61 tuổi, lao động nữ đủ 56 tuổi 4 tháng; người lao động phải có đủ 20 năm đóng bảo biểm xã hội.
Dự kiến, ngày 1/7/2025, người lao động làm việc trong điều kiện lao động bình thường khi đóng từ đủ 15 năm bảo hiểm xã hội trở lên thì được hưởng lương hưu hàng tháng. Đây là đề xuất của Chính phủ trong Dự án Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) và đã trình Quốc hội.
Theo Bộ LĐTB&XH, đề xuất quy định giảm số năm đóng bảo hiểm xã hội còn 15 năm nhằm tạo cơ hội cho một số nhóm đối tượng bắt đầu tham gia bảo hiểm xã hội muộn (45 – 47 tuổi mới bắt đầu tham gia) hoặc tham gia không liên tục; hoặc, làm công việc đặc thù có thời gian làm nghề ngắn dẫn đến khi đến tuổi nghỉ hưu vẫn không tích lũy đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội cũng có cơ hội được hưởng lương hưu hàng tháng và được bảo đảm bảo hiểm y tế.
Quy định này cũng góp phần giảm số người hưởng bảo hiểm xã hội một lần do đủ điều kiện hưởng lương hưu. Đối với người lao động có thời gian đóng bảo hiểm xã hội dài hơn vẫn được hưởng lương hưu với tỷ lệ hưởng lương hưu cao hơn, không thay đổi so với quy định hiện hành.
