Đây là câu hỏi của một giáo viên trường Mầm non Việt - Bun (quận Hai Bà Trưng, Hà Nội) gửi tới Trưởng phòng Truyền thông BHXH TP Hà Nội Dương Thị Minh Châu và đã được trả lời thỏa đáng. Theo Luật BHXH 2014 quy định, số năm đóng BHXH tối thiểu để được nghỉ hưu là 20 năm; tối đa với nam là 35 năm sẽ đạt 75% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH, nữ 30 năm đạt 75% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH; nếu vượt trên mức 75% sẽ được tính trợ cấp một lần.
Bên cạnh đó là căn cứ vào số năm đủ tuổi để nghỉ hưu; ví dụ năm 2023 đối với nữ 56 tuổi, nam là 60 tuổi 9 tháng. Nếu trong năm nay, người lao động chỉ có 20 năm đóng BHXH thì vẫn được nghỉ hưu như bình thường nhưng tỷ lệ là 45% – 55% tùy theo nam hay nữ. Nếu người lao động tiếp tục đóng BHXH thì tỷ lệ hưởng BHXH sẽ tăng lên.
Hiện nay Chính phủ đã hoàn thiện dự án Luật BHXH (sửa đổi). Theo đó, Điều 64 dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) đã sửa đổi theo hướng quy định người lao động khi đủ tuổi nghỉ hưu mà có thời gian đóng BHXH từ đủ 15 năm trở lên thì được hưởng lương hưu hàng tháng.
Bộ trưởng Bộ LĐTB&XH Đào Ngọc Dung cho biết, quy định này nhằm tạo cơ hội cho một số nhóm đối tượng bắt đầu tham gia BHXH muộn (45 – 47 tuổi mới bắt đầu tham gia) hoặc tham gia không liên tục hoặc làm công việc đặc thù có thời gian làm nghề ngắn dẫn đến khi nghỉ hưu vẫn không tích lũy đủ 20 năm đóng BHXH cũng có cơ hội được hưởng lương hưu hàng tháng và được bảo đảm bảo hiểm y tế.
Quy định này cũng góp phần làm giảm số người hưởng BHXH một lần do đủ điều kiện hưởng lương hưu.
Đối với người lao động tham gia BHXH dài hơi thì vẫn được hưởng lương hưu với tỷ lệ hưởng lương hưu cao hơn không thay đổi so với quy định hiện hành.
Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cũng cho biết đề xuất giảm thời gian đóng BHXH tối thiểu xuống 15 năm là căn cứ Nghị quyết số 28-NQ/TW có nêu: “Sửa đổi điều kiện hưởng chế độ hưu trí theo hướng giảm dần số năm đóng BHXH tối thiểu để được hưởng chế độ hưởng hưu trí từ 20 năm xuống 15 năm, hướng tới còn 10 năm với mức hưởng được tính toán phù hợp nhằm tạo điều kiện cho người cao tuổi, có số năm tham gia BHXH thấp được tiếp cận và thụ hưởng quyền lợi BHXH.
Và, theo nguyên lý BHXH và thông lệ quốc tế, người lao động để được hưởng lương hưu thì phải đáp ứng đồng thời 2 điều kiện là đủ tuổi nghỉ hưu và đủ thời gian đóng BHXH tối thiểu. Riêng điều kiện về thời gian đóng BHXH tối thiểu, theo quy định của Luật BHXH hiện hành là phải đủ 20 năm đóng BHXH. Quy định thời gian đóng BHXH tối thiểu để được hưởng lương hưu là phải đủ 20 năm như hiện hành đã gây khó khăn, giảm cơ hội được hưởng lương hưu của một số đối tượng do không đóng BHXH đủ 20 năm.
