Đồng bộ giải pháp phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực Công Thương

Đó là thông tin được chia sẻ tại Tọa đàm “Triển khai phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực Công Thương: Giải pháp đồng bộ - đồng hành - hiệu quả” do Tạp chí Công Thương tổ chức ngày 7/11/2025. 

Ghi nhận kết quả ban đầu

Thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị và đẩy mạnh phân cấp, phân quyền và phân định thẩm quyền khi tổ chức mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, Bộ Công Thương đã khẩn trương đẩy mạnh triển khai đồng bộ, hiệu quả công tác phân cấp, phân quyền và phân định thẩm quyền trong lĩnh vực Công Thương.

Bộ Công Thương là một trong những bộ, ngành hành động quyết liệt, tiên phong… trong quá trình đồng hành, hỗ trợ các địa phương triển khai thực hiện. Đến nay, sau gần 4 tháng triển khai, công tác phân cấp, phân quyền và phân định thẩm quyền trong lĩnh vực Công Thương bước đầu đã có những kết quả đáng ghi nhận, hiệu quả thực chất. 

Theo ông Phạm Thành Trung - Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Công Thương), phân cấp, phân quyền các lĩnh vực của Bộ Công Thương nhằm tăng sự chủ động và hiệu quả hoạt động của địa phương; nâng cao khả năng phối hợp liên ngành; giải quyết vấn đề tại chỗ nhanh chóng; tập trung vào các lĩnh vực thế mạnh của mỗi địa phương.

Sơ bộ đánh giá, địa phương đồng lòng, vào cuộc rất chủ động, quyết liệt đem lại hiệu quả bước đầu. Còn hạn chế về sự đồng bộ trong tiếp nhận và triển khai ở một số lĩnh vực đặc thù; nguồn nhân lực thiếu hụt; cơ sở tài chính và cơ sở vật chất chưa được bố trí kịp thời. Đặc biệt, trong lĩnh vực cấp C/O, hàng ngày có thể tiếp nhận rất nhiều, hàng trăm, hàng nghìn bộ hồ sơ đôi khi chưa có sự đồng bộ dẫn đến khó khăn trong việc triển khai. 

Về nguồn nhân lực, khi triển khai chính quyền địa phương 2 cấp, lực lượng có trình độ chuyên môn được đào tạo trong lĩnh vực Công Thương là chưa nhiều. Hiện các cán bộ ở cấp địa phương, cấp xã đa phần là kiêm nhiệm và phụ trách nhiều các lĩnh vực khác, trong đó có cả lĩnh vực Công Thương, lĩnh vực tài nguyên môi trường, xây dựng, giao thông… 

Bà Trần Thanh Bình - Trưởng phòng Xuất xứ hàng hóa Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho hay, phân cấp, phân quyền cho địa phương giúp thương nhân, doanh nghiệp tiết kiệm thời gian, công sức khi thực hiện thủ tục hành chính về xuất nhập khẩu; giúp địa phương nắm rõ hoạt động của thương nhân trên địa bàn. Hiện Bộ Công Thương đã phân cấp về địa phương 47 nhiệm vụ với 60 thủ tục hành chính, trong đó 36 thủ tục thuộc lĩnh vực xuất xứ hàng hóa – nhóm có tính chuyên môn cao.

Tiếp tục đồng hành

Dưới góc độ địa phương, ông Hoàng Cao Thượng - Phó Giám đốc Sở Công Thương Lạng Sơn cho biết, đơn vị đã chủ động triển khai các buổi tập huấn nội bộ, cũng như tham gia nghiêm túc đầy đủ các hội nghị tập huấn do Bộ Công Thương tổ chức để nhằm mục đích toàn thể công chức của ngành nắm rõ các quy định về các nội dung, nhiệm vụ được phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền trong thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp.

Bên cạnh đó, tập trung nghiên cứu, tham mưu cho Ủy ban tỉnh hai quyết định về phân cấp, ủy quyền cho Giám đốc Sở Công Thương thực hiện 63 nhiệm vụ, quyền hạn và UBND tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh được phân cấp, phân quyền. Để đảm bảo các điều kiện cho việc thực hiện nhiệm vụ mới, ngành Công Thương đã khẩn trương rà soát các nguồn lực về cơ sở vật chất, biên chế cũng như con người để có phương án bố trí hợp lý, hiệu quả, kịp thời đề xuất cho UBND tỉnh chỉ đạo nội dung còn vướng mắc và tích cực phối hợp hướng dẫn, hỗ trợ cấp xã để thực hiện những nhiệm vụ trong lĩnh vực công nghiệp, thương mại thuộc thẩm quyền.

Ông Phạm Thành Trung thẳng thắn chỉ ra vướng mắc thiếu thống nhất trong việc hiểu và áp dụng pháp luật; thủ tục hành chính phức tạp, rườm rà; hạ tầng kỹ thuật và chuyển đổi số của địa phương chưa đồng bộ; năng lực cán bộ hạn chế; phân cấp, phân quyền chưa rõ ràng; thiếu phối hợp chặt chẽ.

Do đó, Bộ Công Thương đang rà soát, cắt giảm và đơn giản hóa thủ tục hành chính; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền; hỗ trợ chuyên môn, tập huấn cho địa phương; thành lập Tổ công tác đặc biệt; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số; tăng cường đối thoại, nắm bắt vướng mắc.

"Chúng tôi cũng rất mong nhận được kiến nghị ngay để rà soát và sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật đáp ứng được yêu cầu thực tiễn" - ông Phạm Thành Trung nói. Đồng thời, đề xuất với Chính phủ và các Bộ, ngành liên quan tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật đồng bộ, thống nhất, tránh chồng chéo thẩm quyền; hướng dẫn cụ thể, chi tiết; hỗ trợ nguồn lực cho địa phương.

Với địa phương kiện toàn tổ chức bộ máy, bố trí cán bộ; tăng cường đào tạo, tập huấn nghiệp vụ; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin; phối hợp chặt chẽ với Bộ Công Thương và các cơ quan T.Ư.

Trong khi đó, bà Trần Thanh Bình khẳng định, không có rào cản giữa T.Ư và địa phương. Còn bà Nguyễn Quỳnh Anh - Phó Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh quốc gia (Bộ Công Thương) cho hay, cán bộ sẽ tiếp tục bố trí công việc để hỗ trợ địa phương liên tục, xuyên suốt. Một khi địa phương, một khi doanh nghiệp và người dân còn yêu cầu thì công chức ở Bộ sẽ còn hỗ trợ...

"Đây không chỉ là câu chuyện chúng ta đi hỗ trợ địa phương đâu mà là một cơ hội cho chính chúng ta hoàn thiện hiểu biết của mình trong ngành và lĩnh vực rất là đa ngành, đa lĩnh vực trong ngành Công Thương" - bà Nguyễn Quỳnh Anh nhấn mạnh.

Có thể thấy, từ ngày 1/7/2025, có 208/401 nhiệm vụ, quyền hạn (chiếm tỷ lệ 52%) trong 22 lĩnh vực của ngành Công Thương được phân cấp, phân quyền từ T.Ư về cho địa phương thực hiện, bao gồm 26 nhiệm vụ từ Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ phân cấp cho địa phương cấp tỉnh và 182 nhiệm vụ từ các bộ, ngành T.Ư và Bộ Công Thương phân cấp cho địa phương. Ngoài ra, có 37 nhiệm vụ thuộc 8 lĩnh vực quản lý Nhà nước của Bộ Công Thương được phân định lại thẩm quyền từ cấp huyện xuống cấp xã và 7 nhiệm vụ từ cấp huyện lên cấp tỉnh.