Động lực cho một Thủ đô sáng tạo, bền vững

Khoa học, công nghệ thấm sâu vào thực tiễn

Ngay từ khi triển khai, Chương trình 07-CTr/TU đã xác định mục tiêu trọng tâm là đưa KH&CN và đổi mới sáng tạo trở thành động lực chủ đạo trong mọi lĩnh vực – từ sản xuất, quản lý, dịch vụ công đến đời sống người dân. Hà Nội chú trọng mở rộng mô hình ứng dụng công nghệ cao, thúc đẩy chuyển đổi số, coi đây là giải pháp nâng cao năng suất, chất lượng và hiệu quả phát triển.

Theo Giám đốc Sở KH&CN Hà Nội Trần Anh Tuấn, việc triển khai Chương trình 07 đã tạo nên chuyển biến mạnh mẽ cả về nhận thức lẫn hành động trong hệ thống chính trị, cộng đồng DN và người dân. “Chương trình đã giúp KH&CN thấm sâu vào thực tiễn, tạo điều kiện để nhiều kết quả nghiên cứu được ứng dụng rộng rãi trong sản xuất, đời sống và quản lý. Quan trọng hơn, nó đã thay đổi cách nhìn nhận của xã hội: khoa học không còn là lĩnh vực hàn lâm, mà trở thành công cụ thiết thực để phát triển kinh tế và phục vụ người dân” – ông Trần Anh Tuấn nhấn mạnh.

Thực tế, không chỉ trong nông nghiệp mà ở nhiều lĩnh vực trọng yếu như công nghiệp, xây dựng, giao thông, y tế, giáo dục và quản lý đô thị, KH&CN đang hiện diện ngày càng rõ nét.

Từ hệ thống quản lý văn bản điện tử trong cơ quan hành chính, phần mềm truy xuất nguồn gốc sản phẩm, nền tảng quản lý y tế – giáo dục thông minh, đến các ứng dụng phân tích dữ liệu trong điều hành giao thông và môi trường – công nghệ đã đi vào từng khâu quản trị của Thủ đô.

Theo đánh giá của các sở, ngành, 100% cơ quan hành chính của Hà Nội đã vận hành hệ thống quản lý văn bản điện tử, trên 95% dịch vụ công được cung cấp trực tuyến mức độ 4. Đây là minh chứng rõ nét cho bước tiến trong xây dựng chính quyền số và đô thị thông minh - mục tiêu cốt lõi của Chương trình 07.

Từ góc độ cộng đồng DN, nhiều đơn vị đã nhanh chóng thích ứng và tận dụng thành tựu công nghệ để nâng cao năng lực cạnh tranh.

Chủ tịch HĐQT HTX Rau quả sạch Chúc Sơn (huyện Chương Mỹ) Hoàng Văn Thám chia sẻ, việc ứng dụng công nghệ số trong quản lý và sản xuất đã giúp HTX mở rộng quy mô và thị trường. “Nhờ áp dụng công nghệ, chúng tôi đã ký kết hợp đồng tiêu thụ ổn định với hệ thống siêu thị Big C tại 12 tỉnh, thành; mỗi tháng cung cấp hơn 100 tấn rau, củ cho các bếp ăn, trường học và bệnh viện. Ứng dụng công nghệ giúp người nông dân yên tâm sản xuất, nâng cao thu nhập và khẳng định thương hiệu” – ông Hoàng Văn Thám nói.

Không chỉ trong khu vực sản xuất, công nghệ còn thúc đẩy sự minh bạch, hiệu quả trong quản lý đô thị và dịch vụ công. Từ việc sử dụng dữ liệu lớn (Big Data) trong giám sát giao thông, quản lý môi trường, đến nền tảng số trong y tế – giáo dục, KH&CN đã trở thành công cụ thiết yếu để Hà Nội vận hành một đô thị hiện đại, thân thiện và bền vững.

PGS.TS Bùi Thị An – Chủ tịch Hội Nữ trí thức Hà Nội đánh giá, Chương trình 07-CTr/TU đã chứng minh tính đúng đắn khi đưa KH&CN vào mọi lĩnh vực của đời sống. “Trước đây, khoa học và công nghệ được coi là lĩnh vực xa vời, nhưng nay đã trở thành nhu cầu thực tiễn của xã hội. Từ sản xuất đến quản lý, từ hộ dân đến DN, ai cũng thấy lợi ích cụ thể mà công nghệ mang lại. Năng suất, chất lượng sản phẩm tăng cao, đời sống người dân được cải thiện đáng kể” – bà Bùi Thị An nhấn mạnh.

Theo PGS.TS Bùi Thị An, giá trị lớn nhất mà Chương trình 07 mang lại là sự thay đổi nhận thức. “Khi người quản lý, nhà khoa học và DN cùng hiểu tầm quan trọng của đổi mới sáng tạo, chính sách sẽ được thực thi thực chất, đồng bộ. Đó là nền tảng để các ngành kinh tế của Hà Nội phát triển bền vững hơn” – PGS.TS Bùi Thị An nhìn nhận.

Đưa khoa học, công nghệ trở thành động lực tăng trưởng mới

Không dừng lại ở việc hỗ trợ mô hình ứng dụng, Chương trình 07 đã tạo định hướng phát triển KH&CN dài hạn, góp phần hình thành các ngành công nghiệp mới, thúc đẩy chuyển đổi số và kinh tế xanh.

Theo Giám đốc Sở KH&CN Hà Nội Trần Anh Tuấn, thời gian tới, TP sẽ nâng cấp Chương trình 07 thành chương trình động lực, tập trung vào nghiên cứu, chuyển giao và thương mại hóa kết quả khoa học trong các lĩnh vực tiềm năng như nông nghiệp công nghệ cao, công nghiệp chế biến, năng lượng sạch và kinh tế tuần hoàn. “Mục tiêu là xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo đồng bộ, gắn kết giữa viện – trường – DN và cộng đồng khởi nghiệp”, ông Trần Anh Tuấn cho biết.

TS. Đỗ Anh Đức (Trường Đại học Kinh tế Quốc dân) cho rằng, điều cốt lõi của Chương trình 07 là tạo môi trường để DN trở thành trung tâm của đổi mới sáng tạo. “Khi DN mạnh dạn đầu tư nghiên cứu, ứng dụng công nghệ mới, Nhà nước sẽ đóng vai trò đồng hành, hỗ trợ bằng cơ chế, chính sách và hạ tầng đổi mới. Mỗi đồng vốn đầu tư cho KH&CN mang lại giá trị nhiều lần – không chỉ ở hiệu quả kinh tế mà còn ở tác động xã hội, môi trường và chất lượng cuộc sống” – TS Đỗ Anh Đức nhấn mạnh.

Từ góc nhìn quản lý địa phương, Phó Chủ tịch UBND huyện Chương Mỹ Nguyễn Phùng Hưng nhấn mạnh, việc ứng dụng KH&CN đã mở ra hướng đi tất yếu không chỉ cho nông nghiệp mà cả sản xuất công nghiệp và dịch vụ đô thị. “Công nghệ giúp hình thành các chuỗi liên kết giá trị, nâng cao năng lực cạnh tranh, đồng thời đáp ứng các tiêu chuẩn về an toàn, môi trường và truy xuất nguồn gốc. Đây là nền tảng quan trọng để Hà Nội hướng tới phát triển bền vững” – ông Nguyễn Phùng Hưng khẳng định.

Tuy nhiên, theo PGS.TS Bùi Thị An, Hà Nội vẫn còn nhiều dư địa để bứt phá mạnh mẽ hơn trong ứng dụng và thương mại hóa kết quả KH&CN. Để Chương trình 07 tiếp tục phát huy hiệu quả, TP cần tập trung vào 3 nhóm giải pháp đột phá: hoàn thiện cơ chế chính sách khuyến khích DN đầu tư vào KH&CN; tăng cường liên kết “4 nhà” – Nhà nước, nhà khoa học, DN và cộng đồng; và phát triển mạnh nguồn nhân lực chất lượng cao. “Khi con người được trang bị tri thức và kỹ năng công nghệ, khi các bên cùng hợp tác trong một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, Hà Nội sẽ có đủ nền tảng để bước sang giai đoạn phát triển mới” – PGS.TS Bùi Thị An khẳng định.

Nhìn lại chặng đường gần 5 năm, Chương trình 07-CTr/TU đã góp phần định hình nền tảng đổi mới mô hình tăng trưởng của Hà Nội, chuyển từ phát triển theo chiều rộng sang chiều sâu, lấy tri thức, công nghệ và sáng tạo làm động lực. Hàng trăm mô hình sản xuất ứng dụng công nghệ cao, DN KH&CN, chuỗi liên kết giá trị và sáng kiến đổi mới đã lan tỏa mạnh mẽ, tạo hiệu ứng tích cực trong toàn xã hội.

Theo đánh giá của các chuyên gia, chính sự kiên định và nhất quán trong định hướng phát triển KH&CN đã giúp Hà Nội khẳng định vai trò đầu tàu đổi mới sáng tạo của cả nước. Chương trình 07 không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế, mà còn tạo chuyển biến căn bản về tư duy và văn hóa phát triển.

Khi KH&CN và đổi mới sáng tạo thực sự trở thành nguồn lực nội sinh của mọi lĩnh vực, Hà Nội sẽ có sức bật mạnh mẽ hơn – xứng đáng là trung tâm tri thức, sáng tạo và phát triển bền vững của Việt Nam.

Giá trị lớn nhất của Chương trình 07 là thay đổi nhận thức về vai trò của khoa học – công nghệ. Khi nhà quản lý, DN và người dân cùng coi đổi mới sáng tạo là động lực, Hà Nội sẽ phát triển bền vững hơn - PGS.TS Bùi Thị An – Chủ tịch Hội Nữ trí thức Hà Nội cho biết.

Chương trình 07 giúp khoa học, công nghệ thấm sâu vào thực tiễn, trở thành công cụ thiết thực cho phát triển kinh tế. Hà Nội sẽ tiếp tục thúc đẩy thương mại hóa kết quả nghiên cứu, xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo đồng bộ - Giám đốc Sở KH&CN Hà Nội Trần Anh Tuấn nhấn mạnh.