Cảnh báo gia tăng số ca đột quỵ ở người trẻ
Mới đây, cô gái L.N.H.A. (33 tuổi, Lâm Đồng) đã chia sẻ trên mạng xã hội về ký ức kinh hoàng, những chuỗi ngày ám ảnh khi cơn đột quỵ bất ngờ ập đến. Từ một cô gái khỏe mạnh, H.A. dần trở nên tiều tụy sau trận đột quỵ.
Trước nhập viện, cô gái phớt lờ các triệu chứng bất thường: nửa đầu trái đau như búa bổ, nửa mặt bên phải giật liên hồi, rét run từng cơn, tim đột nhiên đập mạnh dồn dập, khó thở, miệng cứng đờ, không nói được….
Khi nhập viện, bác sĩ chẩn đoán cô bị tắc nghẽn mạch máu não, dẫn đến đột quỵ. Sau khi trải qua cửa tử, H.A. mới nhận ra lối sống kém lành mạnh đã phá hủy sức khỏe của mình thế nào để rồi di chứng của cơn đột quỵ gần như sẽ đeo bám cô suốt nửa đời còn lại.
Tương tự, cơn đột quỵ bất ngờ ập đến, cuốn phăng đi khả năng sinh hoạt, ước mơ của cô gái trẻ A.H. ở tuổi 22 (quận 5, TP Hồ Chí Minh).
Cô nhập viện trong tình trạng xuất huyết não gây biến chứng tim mạch nghiêm trọng, dẫn đến nhồi máu cơ tim, khiến việc sử dụng thuốc tiêu sợi huyết không còn khả thi. Lúc này, các bác sĩ Bệnh viện (BV) Nhân dân 115 phẫu thuật mở hộp sọ để xử lý máu tụ trở thành giải pháp duy nhất.
Mãi đến lúc ý thức dần trở lại, cô gái mới nhận ra, đã quá chủ quan với sức khỏe khi cơ thể có những tín hiệu cảnh báo từ trước.
Bác sĩ Khổng Hữu Phú – Trung tâm Đột quỵ, BV Đa khoa tỉnh Phú Thọ cho biết, từ đầu năm 2025 đến nay, Trung tâm Đột quỵ của BV đã tiếp nhận hơn 10 ca đột quỵ ở người trẻ, bao gồm cả nhồi máu não và chảy máu não.
Đơn cử như, người bệnh P.H.S., 21 tuổi, có tiền sử tim bẩm sinh, bị đột quỵ nhồi máu não do tắc động mạch não giữa phải. Mặc dù thời điểm nhập viện là giờ thứ 10, nhưng các bác sĩ nhận định, người bệnh tắc động mạch lớn và người bệnh quá trẻ, nhu mô não tiên lượng còn cứu được tối đa.
Các bác sĩ chỉ định cấp cứu can thiệp mạch lấy 2 mảnh huyết khối giúp mạch máu não tái thông hoàn toàn. Sau 24 giờ can thiệp, người bệnh tỉnh, Glasgow 15 điểm, nói rõ tiếng, có thể tự thực hiện được 1 số sinh hoạt cá nhân cơ bản.
Thay đổi lối sống
Cách đây không lâu, một bé trai 12 tuổi (quê Ba Vì, Hà Nội) xuất hiện triệu chứng đau đầu, nôn nhiều, vã mồ hôi khi đang học bài, đến viện được bác sĩ chẩn đoán đột quỵ não.
PGS.TS Phạm Hồng Đức - Trưởng khoa Chẩn đoán hình ảnh và Can thiệp tim mạch, BV Đa khoa Xanh Pôn cho biết, bệnh nhi nhập viện trong tình trạng hôn mê, bị vỡ mạch máu não vì dị dạng động tĩnh mạch não bẩm sinh.
Bác sĩ quyết định can thiệp nút tắc mạch hoàn toàn dưới hướng dẫn chụp mạch máu số hóa xóa nền (DSA), giúp loại trừ nguy cơ tái diễn vỡ mạch máu làm tăng nặng tổn thương, tránh được các biến chứng xuất huyết nội sọ.
“BV từng tiếp nhận, điều trị cho nhiều người trẻ bị đột quỵ. Nếu đột quỵ ở người lớn chủ yếu do tắc mạch (liên quan đến bệnh lý xơ vữa mạch, bệnh tim rung nhĩ…) và do vỡ phình thì ở trẻ em chủ yếu do vỡ dị dạng động tĩnh mạch bẩm sinh.
Biểu hiện triệu chứng của bệnh lý này có thể là đau đầu hoặc động kinh. Tuy nhiên, cũng có thể không có triệu chứng, xuất hiện đột ngột do xuất huyết dẫn tới hôn mê” - PGS.TS Phạm Hồng Đức cảnh báo.
Trong vài năm gần đây, tỷ lệ người trẻ từ 45 tuổi trở xuống đột quỵ có xu hướng tăng hơn, chiếm khoảng 15% trên tổng số ca Trung tâm Đột quỵ, BV Bạch Mai tiếp nhận. Trung bình một ngày, đơn vị tiếp nhận 50-60 ca đột quỵ nặng và phức tạp từ BV vệ tinh chuyển đến do tuyến cơ sở vượt quá khả năng điều trị, tiên lượng khó khăn.
Bác sĩ Nguyễn Tiến Dũng - Trung tâm Đột quỵ, BV Bạch Mai cho biết, tỷ lệ bệnh nhân đột quỵ nặng và trẻ hóa có xu hướng tăng hơn; có tới 70% bệnh nhân sau đột quỵ bị ảnh hưởng sức lao động. Đáng chú ý, Trung tâm đã tiếp nhận bệnh nhân đột quỵ còn rất trẻ, chỉ 15-16 tuổi, thậm chí có trường hợp 6 tuổi đã mắc đột quỵ.
Bác sĩ Nguyễn Tiến Dũng cảnh báo, người trẻ thường chủ quan hoặc rất ít theo dõi chỉ số huyết áp, nghĩ rằng còn trẻ sức chịu đựng tốt. Đặc biệt, nhiều người nghĩ mình còn trẻ, khỏe nên không khám sức khỏe, chỉ tới khi đột quỵ vào viện mới phát hiện mình mắc các bệnh nền huyết áp, tim mạch…
Người trẻ bị đột quỵ nếu không được cấp cứu trong “giờ vàng” (4,5 giờ đầu sau khi có triệu chứng đột quỵ), phát hiện và điều trị muộn, cơ hội phục hồi rất khó khăn.
Các chuyên gia y tế khuyến cáo, khi có các dấu hiệu nghi ngờ đột quỵ như yếu liệt nửa người, méo miệng, nói khó hoặc không nói được, chóng mặt, mất thăng bằng đột ngột, đau đầu dữ dội không rõ nguyên nhân,… cần đưa người bệnh đến cơ sở y tế có chuyên môn về đột quỵ ngay lập tức để được cấp cứu kịp thời.
Ngoài ra, người trẻ nên cân bằng cuộc sống, tăng cường vận động, duy trì cân nặng lý tưởng, tránh xa chất kích thích, thuốc lá điện tử, phải khám sức khỏe định kỳ nhằm phát hiện sớm bệnh lý mình mắc phải để có kế hoạch điều trị kiểm soát tối ưu.
Trước đây, đột quỵ thường được xem là bệnh của người lớn tuổi, nhưng hiện nay, tỷ lệ người trẻ mắc đột quỵ đang gia tăng một cách đáng báo động. Nguyên nhân chính đến từ lối sống thiếu lành mạnh như: căng thẳng kéo dài, chế độ ăn uống không khoa học, lạm dụng rượu bia, thuốc lá và ít vận động. Ngoài ra, các bệnh lý nền như cao huyết áp, tiểu đường, rối loạn mỡ máu cũng là yếu tố nguy cơ đáng lo ngại.
Bác sĩ Khổng Hữu Phú – Trung tâm Đột quỵ, BV Đa khoa tỉnh Phú Thọ
