Đưa nhóm lúa Japonica vào sản xuất: Nâng giá trị cho gạo Hà Nội

Vụ Mùa 2019, Hợp tác xã (HTX) Nông nghiệp Mỹ Thành (huyện Mỹ Đức) tham gia gieo cấy thử nghiệm nhóm giống lúa Japonica với giống lúa ĐS1, quy mô 50ha. Với phương thức canh tác gieo cấy theo tiêu chuẩn VietGAP, ĐS1 thể hiện ưu thế vượt trội ít sâu bệnh hại, chất lượng gạo dẻo, hạt nhỏ, thơm ngon so với nhiều giống lúa khác. Giám đốc HTX Nông nghiệp Mỹ Thành Đinh Tiến Thao cho hay, ĐS1 cho năng suất khá, đạt trung bình 60 tạ/ha, giá trị kinh tế cao hơn 15 – 20% so với các giống lúa địa phương đang canh tác. Đó là lý do năm 2019, HTX mạnh dạn thực hiện gieo cấy giống lúa triển vọng ở cả 2 vụ với quy mô 110ha. Đặc biệt, để đảm bảo đầu ra cho sản phẩm, HTX đã ký hợp đồng liên kết với Công ty xuất nhập khẩu lương thực Bảo Minh bao tiêu toàn bộ sản lượng cho nông dân với giá 6.000 đồng/kg thóc tươi.

Với các chương trình tự do thương mại hóa toàn cầu, lúa gạo Japonica đang trở thành một ngành hàng xuất khẩu của nước ta, với giá trị 800 - 1.500 USD/tấn. Do đó, việc Hà Nội đẩy mạnh phát triển sản xuất lúa Japonica là hướng đi đúng, trúng, mở ra cơ hội lớn cho gạo chất lượng cao Hà Nội vươn tới thị trường thế giới. Cục trưởng Cục Trồng trọt (Bộ NN&PTNT) Nguyễn Như Cường

Triển khai Kế hoạch phát triển sản xuất lúa Japonica theo hướng xuất khẩu của TP, năm 2019, Trung tâm Phát triển nông nghiệp Hà Nội đã xây dựng được 15 mô hình sản xuất lúa Japonica hàng hóa chất lượng tại 14 xã thuộc 7 huyện với quy mô 865ha. Trong đó, gồm 65ha lúa Japonica theo hướng hữu cơ, 600ha lúa Japonica theo chuẩn Việt Nam, 200ha lúa Japonica chất lượng an toàn. Điểm mới trong sản xuất lúa Japonica năm nay là toàn bộ sản phẩm lúa Japonica sau thu hoạch đều được các DN ký kết thu mua với giá cao hơn thị trường. Đã có 4 DN thu mua lúa tươi cho nông dân với tổng sản lượng gần 400 tấn. Trong đó, công ty CP Thương mại và xuất khẩu Greenpath Việt Nam đang làm thủ tục xuất khẩu 80 tấn lúa hữu cơ sang Mỹ, Nhật Bản và Australia.

Mặc dù sản xuất lúa của Hà Nội có chuyển biến tích cực, song đến nay, sản phẩm gạo của TP chủ yếu phục vụ thị trường Thủ đô và một số tỉnh lân cận; sản lượng, kim ngạch xuất khẩu gạo khá khiêm tốn. Nguyên nhân là do việc đưa các giống lúa mới vào sản xuất gặp một số khó khăn, việc ứng dụng công nghệ trong sản xuất, chế biến còn hạn chế và nông dân vẫn có thói quen canh tác cũ. Trước những khó khăn đó, Hà Nội đã xây dựng bộ giống lúa phục vụ việc phát triển lúa hàng hóa theo nhóm. Trong đó, để hướng tới xuất khẩu, các loại gạo thơm, năng suất cao như Japonica (gồm: J02, VAAS16, ĐS1) có triển vọng khá được đưa vào gieo cấy ở một số địa phương trên địa bàn TP.

Thực hiện chủ trương của TP, nhiều địa phương đã và đang tích cực chuyển sang trồng lúa đạt tiêu chuẩn xuất khẩu gạo. Đơn cử như huyện Ứng Hòa, đến nay đã mở rộng được hơn 2.000ha gieo cấy giống lúa J02. Để thúc đẩy phát triển sản xuất, hướng đến xuất khẩu gạo, huyện tạo điều kiện thuận lợi, chủ động thu hút DN tham gia vào chuỗi sản xuất lúa gạo. Đồng thời, tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho nông dân về sản xuất lúa gạo an toàn đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng trong nước và xuất khẩu.

Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội Nguyễn Xuân Đại cho biết, với mục tiêu hướng tới xuất khẩu gạo, TP phấn đấu đến năm 2020 có 20% diện tích lúa được gieo cấy bằng giống Japonica, năm 2025 30% diện tích (khoảng 30.000ha)... Qua đó, hình thành và phát triển 50 - 60 vùng sản xuất lúa Japonica hàng hóa chất lượng cao, đủ tiêu chuẩn xuất khẩu. TP hỗ trợ phát triển công nghệ sấy, sơ chế, chế biến, bảo quản gạo giống Japonica nhằm nâng cao giá trị sản phẩm gạo Hà Nội. Hình thành từ 3 - 5 chuỗi liên kết giá trị sản phẩm gạo Hà Nội nhằm mở rộng, phát triển thị trường tiêu thụ sản phẩm lúa, gạo Japonica chất lượng cao, góp phần phát triển sản xuất nông nghiệp bền vững.