Theo truyền thông Anh, Qatar vừa đưa ra cảnh báo mạnh mẽ rằng nước này sẽ dừng xuất khẩu khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) sang EU nếu các quốc gia thành viên áp dụng nghiêm ngặt luật mới về thẩm định doanh nghiệp, bao gồm các khoản phạt nặng đối với vi phạm về khí thải carbon, quyền con người và lao động.
“Nếu bất kỳ quốc gia EU nào áp dụng mức phạt tương đương 5% doanh thu toàn cầu của công ty như trong luật mới, Qatar sẽ không xuất LNG sang châu Âu nữa. Tôi không nói đùa” - tờ Financial Times trích tuyên bố của Bộ trưởng Năng lượng Qatar Saad Al-Kaabi.
Luật thẩm định doanh nghiệp của EU, được thông qua vào tháng 5 vừa qua, yêu cầu các nước thành viên có quyền áp đặt các mức phạt lên đến 5% tổng doanh thu toàn cầu đối với các công ty vi phạm. Đây là một phần trong nỗ lực đầy tham vọng của EU nhằm đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
Tuy nhiên, luật này đang vấp phải sự phản đối dữ dội từ các doanh nghiệp trong và ngoài EU, cho rằng quy định quá khắt khe và làm giảm sức cạnh tranh.
Hội đồng công nghiệp hóa chất châu Âu (Cefic) cho rằng các quy định thẩm định sẽ “tạo ra rủi ro kiện tụng đáng kể” và nên được đánh giá kỹ lưỡng “để xác định và giải quyết các khu vực cần đơn giản hóa và giảm gánh nặng nhằm... giới hạn mức độ phơi nhiễm pháp lý”.
Theo luật mới, các công ty ngoài EU sẽ phải chịu khoản phạt nếu họ kiếm được hơn 450 triệu euro doanh thu ròng tại EU.
Qatar, một trong những nhà xuất khẩu LNG hàng đầu thế giới, hiện đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an ninh năng lượng cho châu Âu sau khi Nga giảm mạnh xuất khấu khí đốt cho EU vì cuộc xung đột ở Ukraine.
Công ty QatarEnergy của Qatar đã ký hàng loạt hợp đồng dài hạn với Đức, Pháp, Italia và Hà Lan để cung cấp LNG.
Theo Bộ trưởng Saad al-Kaabi kiêm Giám đốc điều hành QatarEnergy, luật thẩm định doanh nghiệp của EU sẽ tạo ra gánh nặng quá lớn cho các công ty năng lượng như QatarEnergy, đặc biệt trong việc kiểm tra chuỗi cung ứng toàn cầu.
“Chúng tôi có khoảng 100.000 nhà cung cấp trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Điều đó có nghĩa là tôi cần hàng ngàn nhân sự để thực hiện việc kiểm tra hoặc phải chi hàng triệu USD cho các dịch vụ kiểm toán” - ông Al-Kaabi giải thích.
Bên cạnh đó, QatarEnergy khó có thể đáp ứng yêu cầu lập kế hoạch chuyển đổi phù hợp với mục tiêu phát thải ròng bằng 0 của EU, do bản chất sản xuất hydrocacbon của ngành năng lượng này.
Ông Al-Kaabi cảnh báo rằng luật này không chỉ ảnh hưởng đến xuất khẩu LNG mà còn tác động đến phân bón và hóa dầu của Qatar sang EU. Thậm chí, các quyết định đầu tư của Quỹ đầu tư quốc gia Qatar (QIA) cũng có thể bị ảnh hưởng.
Tuy nhiên, Bộ trưởng Al-Kaabi nhấn mạnh, QatarEnergy sẽ không vi phạm các hợp đồng LNG hiện tại, nhưng sẽ tìm kiếm các biện pháp pháp lý nếu đối mặt với các khoản phạt lớn hoặc dừng các lô hàng mới nếu các hình phạt được thực thi.
“Tôi sẽ không chấp nhận bị phạt. Nếu điều đó xảy ra, tôi sẽ ngừng cung cấp khí đốt cho châu Âu” - ông cho hay, đồng thời cảnh báo rằng các quy định nghiêm ngặt của châu Âu có nguy cơ phá vỡ chuỗi cung ứng năng lượng tại khu vực này vốn đã mong manh.
Ông Al-Kaabi để ngỏ khả năng thỏa hiệp nếu mức phạt chỉ áp dụng trên doanh thu tại châu Âu thay vì toàn cầu. “Nếu họ nói rằng mức phạt là 5% doanh thu từ hợp đồng tại châu Âu, tôi có thể xem xét điều đó. Nhưng nếu áp dụng trên toàn bộ doanh thu toàn cầu, điều đó hoàn toàn vô lý”.
Trong khi đó, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen gần đây cam kết sẽ đề xuất luật “omnibus” để giảm bớt các yêu cầu báo cáo từ các luật tài chính xanh của EU, bao gồm cả luật thẩm định doanh nghiệp.
Lời đe dọa từ Qatar diễn ra trong bối cảnh châu Âu đang nỗ lực tìm cách đảm bảo nguồn cung năng lượng ổn định và giảm sự phụ thuộc vào Nga. Các chuyên gia năng lượng cảnh báo, nếu Qatar thực sự dừng cung cấp LNG, EU có thể phải đối mặt với khủng hoảng năng lượng mới, đặc biệt trong mùa đông này.
"Qatar là một trong những nước xuất khẩu LNG lớn nhất thế giới. EU ngày càng phụ thuộc vào LNG trong bối cảnh khối này đang nỗ lực từ bỏ hoàn toàn việc nhập khẩu khí đốt tự nhiên từ Nga. Sự gián đoạn trong các chuyến hàng LNG của Qatar có thể làm trầm trọng thêm tình trạng hạn chế nguồn cung, đặc biệt là trong những tháng mùa đông khi nhu cầu đạt đỉnh" – ông James Willn, đối tác tại nhóm năng lượng và tài nguyên thiên nhiên của Công ty luật toàn cầu Reed Smith, cho biết.
