Fed tăng lãi suất không tác động lớn tới thị trường tài chính trong nước

Kết thúc cuộc họp chính sách tiền tệ kéo dài 2 ngày, Fed đã quyết định tăng lãi suất 0,5 điểm phần trăm, đưa lãi suất lên mức cao nhất kể từ năm 2007 là 4,25 - 4,5%, trong bối cảnh các quyết sách của ngân hàng này đang ngày càng tác động lớn đến nền kinh tế số 1 thế giới.

4,25 - 4,5% là mức lãi suất tham chiếu cao nhất của Mỹ kể từ tháng 12/2007, ngay trước cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008. Tính từ đầu năm đến nay, Fed đã tăng lãi suất 7 lần trong nỗ lực giảm bớt nhu cầu và kiềm chế lạm phát leo thang. Các lĩnh vực nhạy cảm với lãi suất như nhà ở đã "lao đao" vì chính sách thắt chặt tiền tệ của ngân hàng này.

Mặc dù mức tăng lãi suất lần này thấp hơn so với mức tăng 0,75 điểm phần trăm tại cuộc họp trước đó, nhưng động thái mới nhất sẽ làm tăng thêm chi phí của nhiều khoản vay tiêu dùng và kinh doanh, cũng như gia tăng nguy cơ suy thoái kinh tế.

Ngoài ra, các quan chức của Fed vẫn báo hiệu rằng cuộc chiến của họ nhằm kiềm chế lạm phát và giảm tốc nền kinh tế vẫn chưa kết thúc.

Đầu phiên giao dịch ngày 15/12 (theo giờ Việt Nam), trên thị trường Mỹ, chỉ số US Dollar Index (DXY) đo lường biến động đồng bạc xanh với 6 đồng tiền chủ chốt (EUR, JPY, GBP, CAD, SEK, CHF) giảm 0,36%, xuống mốc 103,62. Kể từ khi đạt mức đỉnh vào cuối tháng 9, chỉ số DXY đã giảm hơn 8%, trong bối cảnh đồng bạc xanh được cho là sẽ giảm sức hấp dẫn khi chính sách thắt chặt của Fed chậm lại.

Tại thị trường trong nước, tỷ giá trung tâm USD/VND ngày 15/12 tại NHNN được niêm yết ở mức 23.654 đồng/USD, giảm 1 đồng/USD so với phiên giao dịch trước. Tỷ giá tham khảo đô la Mỹ tại Sở giao dịch NHNN giữ ở mức 24.830 đồng (bán ra).

Tỷ giá USD trong các ngân hàng thương mại (NHTM) tiếp tục được điều chỉnh theo chiều giảm giá. Vietcombank niêm yết giá mua - bán USD ở mức 23.340 - 23.650 đồng/USD, giữ đà giảm 100 đồng/USD chiều mua và chiều bán so với mức niêm yết trước.

Giá vàng thế giới rạng sáng 15/12 giảm nhẹ, với giá vàng giao ngay giảm 2,7 USD xuống còn 1.807,8 USD/ounce. Vàng tương lai tháng 2 giao dịch lần cuối ở mức 1.818,7 USD/ounce, giảm 6,8 USD so với rạng sáng ngày trước đó. Giá vàng trong nước cũng giảm nhẹ 20.000 đồng/lượng và giao dịch quanh 67 triệu đồng/lượng bán ra.

Trước việc tăng lãi suất của Fed lần này, lãi suất trong nước không tăng, thậm chí lãi suất cho vay còn giảm. Việc nới hạn mức (room) tín dụng được cho là một cú huých với nền kinh tế trong tháng cuối năm.

Theo thông tin từ các nhà phân tích của Công ty chứng khoán VNDirect, mức nới room này ước tính quy mô tín dụng sẽ tăng thêm khoảng 150.000  - 200.000 tỷ đồng. Còn nếu tính tổng hạn mức tín dụng cho tháng 12 sẽ vào khoảng hơn 400.000 tỷ đồng - theo ước tính của Công ty chứng khoán SSI.

NHNN nhấn mạnh, động lực để đưa ra quyết định trên là do tình hình tác động từ bên ngoài dịu bớt, thanh khoản của hệ thống các tổ chức tín dụng đã cải thiện hơn. Cơ quan này cũng cho biết sẵn sàng tạo điều kiện các nguồn lực vốn dài hạn cho NHTM để có điều kiện cung ứng vốn một cách ổn định, đảm bảo nhu cầu dự án rất cần thiết như hiện nay.

“Để đảm bảo DN, người dân được hưởng dòng vốn rẻ hơn, NHNN dành room tín dụng, ưu tiên thỏa đáng cho những NHTM có khả năng thanh khoản cao và đặc biệt là ngân hàng đang giảm lãi suất” - Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú nhấn mạnh. Đây là một trong những chính sách để khuyến khích các NHTM giảm lãi suất cho vay. Cùng với đó, các NHTM cũng phải bằng mọi cách giảm chi phí hoạt động để tạo điều kiện hạ lãi suất cho những doanh nghiệp, dự án, lĩnh vực cần thiết lúc này.

Chính vì vậy, sau khi được phân bổ thêm chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng, nhiều ngân hàng đã nhanh chóng triển khai các chương trình ưu đãi, giảm lãi suất để đẩy vốn ra nền kinh tế. Nhưng khách hàng không hấp thụ được vốn, hoặc ngân hàng không đủ điều kiện giải ngân (do nhiều doanh nghiệp không chứng minh được nguồn tiền trả nợ).

Hiện, lạm phát của Việt Nam vẫn trong tầm kiểm soát, và dự báo lạm phát trong năm 2022 chỉ 3,2 - 3,5%. Từ nay đến cuối năm, lãi suất sẽ không bị áp lực tăng.

Về tỷ giá, giá USD trong nước đã giảm sâu trong tháng 11 và nửa đầu tháng 12. Theo đó, tỷ giá USD/VND tại các ngân hàng ghi nhận vào ngày 14/12 đã giảm xuống còn khoảng 23.350 – 23.400 VND/USD ở chiều mua vào và 23.650 - 23.700 VND/USD ở chiều bán ra. So với mức cao điểm ghi nhận vào cuối tháng 10, giá USD ngân hàng đã giảm khoảng 1.200 đồng/USD, tương đương gần 5%.

Chỉ trong hơn 1 tháng qua, NHNN đã có 4 lần giảm giá bán USD tại Sở Giao dịch, tổng cộng 40 đồng. Mức điều chỉnh trên là tương đối nhỏ so với 6 lần tăng mạnh trước đó, nhưng phát đi tín hiệu quan trọng rằng mặt trận tỷ giá đã không còn căng thẳng như giai đoạn trước. Giới phân tích cho rằng, áp lực tỷ giá giảm cho phép NHNN bơm thanh khoản vào hệ thống và ổn định mặt bằng lãi suất trong thời gian tới.

Các yếu tố cơ bản liên quan đến nguồn cung ngoại tệ cũng có nhiều điểm tích cực, như dòng vốn FDI giải ngân, FII, cán cân thương mại thặng dư hay dòng tiền từ các khoản vay ngoại tệ mới được giải ngân. Dự báo về diễn biến của tỷ giá, TS Lê Xuân Nghĩa – chuyên gia kinh tế nhận định, tỷ giá USD/VND từ nay tới cuối năm dự kiến không chịu quá nhiều sức ép như giai đoạn vừa qua khi NHNN đã có điều hành kịp thời, chính xác.

Tuy nhiên, sang năm 2023, áp lực sẽ lớn hơn. "Chúng tôi dự báo đồng VND có thể tăng 1 - 2% so với USD trong năm 2023 do Cục dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) chuyển từ chính sách "thắt chặt tiền tệ" sang "bình thường hóa" vào năm tới" - các chuyên gia VnDirect dự báo.

Các chuyên gia cũng lưu ý rằng, không thể loại trừ rủi ro Fed sẽ thắt chặt tiền tệ mạnh hơn và lâu hơn so với kỳ vọng của thị trường, nếu lạm phát hạ nhiệt không như kỳ vọng của Fed (do xung đột Nga - Ukraine leo thang, khủng hoảng lương thực, gián đoạn chuỗi cung ứng). Nếu điều đó xảy ra, tỷ giá hối đoái và lãi suất của Việt Nam có thể chịu áp lực nhiều hơn so với kỳ vọng trong năm 2023.