Giá cho thuê nhà ở xã hội phải hợp lý!

Đây được xem là giải pháp mang tính chiến lược giúp người thu nhập thấp tiếp cận nhà ở, đặc biệt là ở các đô thị lớn với dân số đông như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh.

Quốc hội vừa biểu quyết thông qua dự thảo Nghị quyết giám sát thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý thị trường bất động sản và phát triển NƠXH. Quốc hội giao Chính phủ hoàn thiện cơ chế, chính sách về nhà ở để thực hiện mục tiêu người dân có chỗ ở đáp ứng yêu cầu công việc và phù hợp với thu nhập, thực hiện đồng bộ chính sách cải cách tiền lương.

Đặc biệt, đối với NƠXH, cần tập trung phát triển các dự án NƠXH cho thuê tại khu vực đô thị bằng nguồn vốn đầu tư công. Các chính sách ưu đãi mạnh mẽ để thu hút nguồn lực xã hội trong và ngoài nước cũng cần được ban hành nhằm xây dựng mới và cải tạo chung cư cũ, đồng thời chỉnh trang đô thị.

Thảo luận về chủ trương này, đa số các ý kiến đồng tình cho rằng, Nhà nước nên xây dựng NƠXH cho thuê là chính, thay vì bán NƠXH. Song, chính sách NƠXH cho thuê, giá thuê phải phù hợp với thực tiễn cuộc sống, nếu không việc phát triển loại hình NƠXH cho thuê sẽ rơi vào bế tắc như những năm qua.

Liên quan đến giá thuê NƠXH, trước đó, UBND TP Hồ Chí Minh đưa ra dự thảo về việc xây dựng khung giá cho thuê NƠXH với mức khởi điểm là 96.000 đồng/m2 - một mức giá khá cao. Tương tự, khung giá cho thuê NƠXH được Hà Nội lấy ý kiến dự kiến cao nhất 198.000 đồng/m2/tháng, tương đương gần 14 triệu đồng/tháng với căn hộ 70m2, cao ngang ngửa với giá cho thuê căn hộ thương mại phân khúc tầm trung cũng là chưa phù hợp.

Trên thực tế, người thu nhập thấp ở nước ta đang phải vật lộn với cuộc sống hàng ngày và việc thuê NƠXH với mức giá cao làm tăng thêm gánh nặng tài chính của họ. Do đó, để tạo điều kiện cho những người thu nhập thấp “an cư”, việc xác định giá thuê NƠXH hợp lý là điều cực kỳ quan trọng, quyết định sự thành bại của mục tiêu phát triển bền vững NƠXH và bảo đảm an sinh xã hội.

Cụ thể, khi xây dựng giá cho thuê của NƠXH cần phải căn cứ vào mặt bằng cho thuê thực tế của thị trường. Nếu giả định thu nhập 15 - 20 triệu đồng mà chi phí thuê nhà đã vượt quá 10 triệu đồng, chắc chắn người thu nhập thấp sẽ không lựa chọn thuê. Vì vậy giá thuê chỉ nên dao động từ 3 - 5 triệu đồng/tháng, như vậy mới phù hợp với bản chất, tính nhân văn của NƠXH. Bên cạnh đó, dù NƠXH cần được thiết kế để tối giản các chi phí, Nhà nước vẫn cần có quy định riêng về quản lý, vận hành NƠXH; chú trọng thay đổi tư duy phát triển NƠXH, không thể quan niệm NƠXH giá rẻ thì chất lượng thấp.

Cần nhấn mạnh rằng, mục đích chính của phát triển NƠXH trước tiên phải ưu tiên việc cung cấp dịch vụ cho thuê NƠXH, thay vì bán. Nghĩa là trong cơ cấu tổng số sản phẩm NƠXH, phần lớn trước mắt phải dành cho hoạt động cho thuê, bên cạnh những sản phẩm dùng để bán cho những người có nhu cầu. Tất nhiên, cơ cấu này có thể được thay đổi theo thời gian khi tài chính của người dân có sự thay đổi theo hướng tích cực và khả năng mua gia tăng.