Để hiểu rõ hơn về vấn đề này, phóng viên Kinh tế & Đô thị đã có cuộc trao đổi với Chủ tịch Hiệp hội BĐS TP Hồ Chí Minh Lê Hoàng Châu.
Ông đánh giá thế nào về những tác động tích cực mà Nghị định 08/2023/NĐ-CP mang lại đối với thị trường trái phiếu DN?
- Chúng tôi đánh giá cao những tác động của Nghị định 08/2023 “Sửa đổi, bổ sung và ngưng hiệu lực thi hành một số điều tại các Nghị định quy định về chào bán, giao dịch TPDN riêng lẻ tại thị trường trong nước và chào bán TPDN ra thị trường quốc tế” có hiệu lực kể từ ngày 5/3/2023, đã quy định cơ chế, giải pháp rất cụ thể, thiết thực, hiệu quả, phù hợp với tình hình thực tiễn.
Cụ thể, Điều 1 Nghị định 08/2023 sửa đổi, bổ sung khoản 3 Điều 34 Nghị định 153/2020/NĐ-CP, cho phép DN đàm phán với người sở hữu trái phiếu để thanh toán gốc, lãi trái phiếu đến hạn bằng tài sản khác theo một số nguyên tắc; Điều 2 Nghị định 08 sửa đổi, bổ sung điểm b khoản 3 Điều 3 Nghị định 65/2022/NĐ-CP quy định về việc thay đổi điều kiện, điều khoản của trái phiếu. Tương tự, Điều 3 Nghị định 08/2023 ngưng hiệu lực thi hành một số quy định Nghị định 65/2022/NĐ-CP đến hết ngày 31/12/202, về: xác định tư cách nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp; Thời gian phân phối trái phiếu của từng đợt phát hành; Kết quả xếp hạng tín nhiệm đối với DN phát hành trái phiếu.
Như vậy, có thể khẳng định, Nghị định 08/2023 kể từ ngày có hiệu lực cho đến nay mới chỉ thực hiện hơn 6 tháng, nhưng đã đạt được một số kết quả rất thiết thực, tháo gỡ phần nào khó khăn cho thị trường TPDN nói chung, đặc biệt là thị trường TPDN riêng lẻ và các DN phát hành trái phiếu, trong đó có DN bất động sản, góp phần hỗ trợ cho nền kinh tế, thị trường bất động sản vượt qua khó khăn và đang trong quá trình dần phục hồi trở lại.
Đặc biệt là ngày 19/7/2023, Bộ Tài chính đã quyết định khai trương “Hệ thống giao dịch TPDN riêng lẻ” thuộc Sàn giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX), tạo “sân chơi” để giao dịch TPDN riêng lẻ minh bạch, an toàn, lành mạnh đã tiếp sức và tăng niềm tin cho thị trường TPDN riêng lẻ và các nhà đầu tư trái phiếu, nhất là nhà đầu tư trái phiếu cá nhân.
Theo báo cáo tổng quan về tình hình phát hành trái phiếu DN, tính đến đầu tháng 9/2023, có hơn 122.000 tỷ đồng trái phiếu được phát hành riêng lẻ. Nhiều nhất diễn ra vào tháng 8, với gần 53,2 nghìn tỷ đồng, cho thấy thị trường trái phiếu đang phục hồi mạnh mẽ, ông có nghĩ như vậy không?
- Nghị định 08/2023 đã có bước “chạy đà” rất tốt trong 6 tháng qua và bước đầu đã phát huy tác dụng, tháo gỡ phần nào khó khăn cho thị trường TPDN và chắc chắn sẽ tiếp tục tháo gỡ khó khăn cho thị trường TPDN trong quý IV/2023 là giai đoạn cao điểm đáo hạn trái phiếu của cả năm 2023 với tổng giá trị lên đến 65.500 tỷ đồng (không tính các lô trái phiếu đã giãn, hoãn), trong đó gần 80% là TPDN bất động sản.
Sang năm 2024, giá trị TPDN đáo hạn sẽ lên đến 329.500 tỷ đồng là năm cao điểm nhất trong 3 năm gần đây (năm 2022 chỉ có 144.500 tỷ đồng, năm 2023 là 271.400 tỷ đồng trái phiếu đáo hạn), nên rất cần thiết tiếp tục thực hiện đầy đủ các quy định củaNghị định 08 trong năm 2024.
Mặc dù đã có tín hiêu phục hồi, tuy nhiên giá trị TPDN phát hành trong năm 2023 giảm sâu 60% so với cùng kỳ. Giá trị phát hành của nhóm DN đại chúng và chưa đại chúng đồng loạt giảm mạnh. Chỉ nhóm công ty TNHH tăng mạnh tới 70%, đây là vẫn đề vẫn còn rất đáng lo ngại.
Vậy đâu là giải pháp, thưa ông?
- Để từng bước xây dựng hoàn thiện thị trường TPDN nước ta dần tiệm cận với các chuẩn mực quốc tế, như việc xác định tư cách nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp là cá nhân hoặc phải có kết quả xếp hạng tín nhiệm đối với DN phát hành trái phiếu, cần phải có thời gian và thông qua một quá trình chuyển đổi phù hợp.
Nhưng, Điều 3 Nghị định 08/2023 quy định “ngưng hiệu lực thi hành” đối với quy định của Nghị định 65/2022/NĐ-CP gồm: Việc xác định tư cách nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp là cá nhân; Thời gian phân phối trái phiếu của từng đợt phát hành; Kết quả xếp hạng tín nhiệm đối với DN phát hành trái phiếu” chỉ có hiệu lực đến hết ngày 31/12/2023, nên rất cần thiết gia hạn việc áp dụng Điều 3 Nghị định 08/2023/NĐ-CP để bảo đảm sự phù hợp với tình hình thực tiễn của nước ta hiện nay.
Do vậy, chúng tôi đề nghị Bộ Tài chính và Thủ tướng Chính phủ xem xét chấp thuận cho gia hạn việc áp dụng Điều 3 Nghị định 08/2023 thêm 12 tháng, đến hết ngày 31/12/2024 để tiếp tục tháo gỡ khó khăn, DN có thêm thời gian tái cơ cấu lại các khoản nợ, đẩy mạnh đầu tư giúp quá trình phục hồi, phát triển trở lại nhanh hơn.
Xin cảm ơn ông!
