Giá nhà đang giảm và những cảnh báo cho kinh tế thế giới

Thời hoàng kim đã qua

Năm 2021, công ty bất động sản lớn nhất Auckland không thể bán đủ nhanh để đáp ứng nhu cầu nhà ở tại TP lớn nhất của New Zealand.

Grant Sykes, quản lý của công ty bất động sản Barfoot & Thompson cho biết, những ngôi nhà “bay ra khỏi cửa”. Ông nói với CNN Business: “Có những khoảnh khắc đáng kinh ngạc khi các đại lý đứng quanh phòng và sửng sốt với mức giá đạt được”.

Trong một ví dụ, một bất động sản được bán với giá cao hơn 1 triệu đô la New Zealand (610.000 USD) so với giá yêu cầu trong một cuộc đấu giá chỉ diễn ra trong 8 phút. (Hầu hết nhà ở New Zealand đều được bán đấu giá).

Đó là vào tháng 5/ 2021, khi đợt giảm giá nhà đã thu hút hàng nghìn người tham gia đấu giá, những người đã đẩy giá lên cao hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, kể từ đó, tỷ lệ bán đấu giá của Barfoot & Thompson đã giảm mạnh, kéo dài thời gian bán hàng và đẩy giá xuống thấp hơn.

Theo Viện Bất động sản New Zealand, kể từ tháng 10/ 2021, thời gian cần thiết để bán một bất động sản ở New Zealand đã tăng trung bình khoảng 10 ngày; doanh số đã giảm gần 35% và giá nhà trung bình giảm 7,5% trong năm qua.

New Zealand đang ở giai đoạn cuối của sự siết chặt thị trường nhà ở toàn cầu có sự phân nhánh nghiệt ngã đối với nền kinh tế thế giới.

Giá nhà ở Mỹ - vốn tăng cao nhất trong thời kỳ đại dịch kể từ những năm 1970 - cũng đang giảm. Các nhà kinh tế tại Goldman Sachs dự kiến ​​mức giảm khoảng 5 - 10% so với mức đỉnh đạt được vào tháng 3/ 2024. Tại Mỹ, doanh số bán nhà vào tháng 10 hiện đã giảm hơn 28% so với cùng kỳ năm ngoái, mức giảm hàng tháng thứ 9 liên tiếp, theo Hiệp hội Môi giới Quốc gia.

Trong một kịch bản bi quan, giá nhà của Mỹ có thể giảm tới 20%, nhà kinh tế học của Fed Dallas - Enrique Martinez-Garcia đã viết trên blog cá nhân gần đây.

Doanh số bán nhà ở Anh trong tháng 9/2022 thấp hơn 32% so với mức của năm trước, theo số liệu chính thức. Một cuộc khảo sát cho thấy, số người mua mới có nhu cầu mua nhà đã giảm tháng thứ 6 liên tiếp trong tháng 10 xuống mức thấp nhất kể từ năm 2008, ngoại trừ những tháng đầu năm 2020 khi thị trường phần lớn đóng cửa vì đại dịch.

Theo số liệu chính thức, giá nhà mới ở Trung Quốc vào tháng 10/2022 đã giảm với tốc độ nhanh nhất trong hơn 7 năm qua, phản ánh sự sụt giảm sâu sắc của thị trường bất động sản bao trùm nước này trong nhiều tháng. Doanh số bán nhà đã giảm 43% trong năm nay, theo China Index Academy, một công ty nghiên cứu.

Những nguyên nhân

Lượng cung bất động sản đang cạn kiệt và giá nhà hiện đang giảm từ Canada đến Trung Quốc, tạo tiền đề cho sự suy thoái thị trường nhà đất trên diện rộng nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2007 - 2008.

Lãi suất tăng đang thúc đẩy sự thay đổi mạnh mẽ. Các ngân hàng trung ương trong cuộc chiến chống lại lạm phát đã đưa lãi suất lên mức cao chưa từng thấy trong hơn một thập kỷ, với những tác động lan tỏa đến chi phí đi vay.

Lãi suất thế chấp của Mỹ đã vượt mức 7% vào tháng trước, lần đầu tiên kể từ năm 2002, tăng từ hơn 3% một năm trước, trước khi giảm nhẹ vào tháng 11 khi lạm phát giảm bớt. Tại Liên minh châu Âu và Anh, lãi suất thế chấp đã tăng hơn gấp đôi kể từ năm ngoái, đẩy những người mua tiềm năng ra khỏi thị trường nhà đất.

Doanh số bán nhà ở cũng đang giảm ở những nơi khác, khi các ngân hàng thận trọng hơn trong việc cho vay và nhiều người trì hoãn việc mua nhà do chi phí vay cao hơn nhiều và triển vọng kinh tế xấu đi.

Theo Adam Slater, chuyên gia kinh tế hàng đầu của công ty tư vấn Oxford Economics, tình trạng thất nghiệp gia tăng mạnh có thể dẫn đến tình trạng buộc phải bán nhà và bị tịch thu nhà ở “những nơi thường có chiết khấu cao”. Ông cho biết thêm: “Tỷ lệ thất nghiệp gia tăng rõ rệt là mối nguy hiểm rất lớn đối với thị trường nhà ở”.

Mô hình hóa các vụ sụp đổ giá nhà trong quá khứ của Oxford Economics cho thấy, việc làm là yếu tố quyết định trong xác định mức độ nghiêm trọng của suy thoái, bởi vì tình trạng thất nghiệp tăng đột biến làm tăng số lượng người buộc phải bán nhà, khiến giá nhà giảm.

“Triển vọng của thị trường lao động toàn cầu đã trở nên tồi tệ hơn trong những tháng gần đây và theo xu hướng hiện tại, tăng trưởng việc làm toàn cầu sẽ xấu đi đáng kể trong quý cuối cùng của năm 2022” - Tổ chức Lao động Quốc tế - ILO cho biết trong một báo cáo vào tháng 10/2022.

Tỷ lệ thất nghiệp ở Mỹ tăng lên trong tháng 10 lên 3,7%. Tại Vương quốc Anh, tỷ lệ vị trí tuyển dụng đã giảm xuống mức thấp nhất trong một năm. Văn phòng Trách nhiệm Ngân sách Vương quốc Anh dự kiến ​​tỷ lệ thất nghiệp sẽ tăng.

Đáng lo là thị trường nhà ở bất ổn sẽ ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế toàn cầu. Trong trường hợp xấu nhất, khi giá nhà giảm mạnh hơn dự đoán đi kèm với sự sụt giảm trong đầu tư nhà ở và các ngân hàng thắt chặt cho vay, Oxford Economics dự báo GDP thế giới sẽ chỉ tăng 0,3% vào năm 2023 so với mức 1,5% như mong đợi.