Từ đầu tháng 12/2022 trở lại đây, do ảnh hưởng của các đợt gió mùa Đông Bắc, nhiệt độ các địa phương ở miền Bắc và miền Trung đã giảm sâu, nhiều nơi rét đậm rét hại, một số khu vực vùng núi cao nhiệt độ xuống rất thấp và còn có băng tuyết.
Tình hình thời tiết rét đậm, rét hại diện rộng kéo dài dẫn đến nhu cầu sử dụng điện tăng lên đột biến, có thể do việc tăng cường sử dụng các thiết bị sưởi ấm (như: máy sưởi, điều hòa nhiệt độ hai chiều, bình nước nóng, đèn hồng ngoại...). Hầu hết thiết bị sưởi này đều có công suất lớn, nếu sử dụng thường xuyên sẽ tiêu thụ lượng điện năng lớn. Bên cạnh đó, thời tiết rét đậm kéo dài, không chỉ dẫn đến nhu cầu sử dụng điện tăng cao do sưởi ấm, mà còn có nguy cơ mất an toàn trong sinh hoạt.
Nhiều thiết bị sau một thời gian dài không sử dụng, khi trời trở lạnh, người dân sử dụng đột ngột mà bỏ qua khâu kiểm tra, bảo trì, bảo dưỡng hoặc những bộ phận hư hỏng không được thay mới sẽ dễ gây cháy nổ, rò điện. Mặt khác, khi sử dụng các thiết bị sưởi sẽ phát nhiệt lớn ra môi trường xung quanh và làm khô không khí cũng làm tăng nguy cơ gây cháy, nổ.
Nhằm giúp người dân sử dụng điện an toàn, báo Kinh tế & Đô thị tổ chức Tọa đàm: “Giải pháp sử dụng điện an toàn, tiết kiệm trong điều kiện thời tiết rét đậm, rét hại”, qua đó các chuyên gia, nhà quản lý có những khuyến cáo đối với người dân trong việc sử dụng điện khi trời rét đậm, rét hại, đặc biệt khi xuất hiện băng giá.
Tham dự Tọa đàm có:
Ông Trần Viết Nguyên - Phó Trưởng ban Kinh doanh Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN)
Ông Hoàng Văn Linh - Chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty Cổ phần Aligro
Ông Nguyễn Bảo Hiền - Chủ tịch HĐQT, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Xây dựng và Thương Mại An Phước
Dưới đây là toàn bộ nội dung buổi tọa đàm:
MC đặt câu hỏi:
Ông đánh giá như thế nào về thực trạng việc sử dụng năng lượng của các cá nhân, hộ gia đình tại Việt Nam hiện nay?
Ông Trần Viết Nguyên trả lời:
Trong những năm qua, nhờ các chương trình tuyên truyền sâu rộng trên các phương tiện truyền thông đại chúng, sự vào cuộc quyết liệt của các cơ quan ban ngành, các tổ chức chính trị xã hội, Tập đoàn Điện lực Việt Nam, các đơn vị điện lực nên các hộ gia đình cơ bản đã hiểu và sử dụng điện hiệu quả và tiết kiệm hơn.
Tuy nhiên, dư địa tiết kiệm điện trong các hộ gia đình còn nhiều từ 15 - 30% tiềm năng tiết kiệm. Nhiều hộ gia đình còn sử dụng điện lãng phí, chưa tiết kiệm, ví dụ: Sử dụng bóng đèn tròn sợi đốt, đèn huỳnh quang chấn lưu điện từ, tủ lạnh, máy giặt, máy bơm, điều hòa, máy sấy, máy sưởi… cũ. Nhiều hộ gia đình, nhiều cá nhân chưa thực hành thói quen sử dụng điện tiết kiệm như: Tắt khi không sử dụng, đặt điều hòa ở nhiệt độ từ 26 độ C, sử dụng thiết bị điện có dán nhãn năng lượng,…
Độc giả Đặng Bích Thủy - chủ một doanh nghiệp vừa và nhỏ sản xuất, kinh doanh rèm hỏi:
Là một doanh nghiệp sử dụng nhiều nhân công, máy móc chạy bằng điện, cũng như quản lý chi tiêu của gia đình trong việc đóng tiền điện hàng tháng, tôi rất quan tâm đến việc làm thế nào sử dụng điện đạt được hiệu quả, tránh tối đa việc hư hao điện?
Ông Trần Viết Nguyên trả lời:
Có rất nhiều nguyên nhân, nhưng phải kể đến 3 nguyên nhân chính sau:
Thứ nhất, là hiểu biết về các lợi ích sử dụng điện hiệu quả và tiết kiệm của người dân chưa cao.
Thứ hai, chi phí thay thế các thiết bị điện có hiệu suất cao thường có giá thành cao hơn so với thiết bị có hiệu suất thấp… dẫn tới nhiều hộ gia đình không đầu tư, lựa chọn các thiết bị có hiệu suất cao. Ví dụ điều hòa có biến tần có thể tiết kiệm hơn loại điều hòa không biến tần tới 30%, tuy nhiên giá có thể cao hơn từ 1 - 2 triệu đồng. Tuy nhiên, về lâu dài việc sử dụng các sản phẩm/thiết bị điện có hiệu suất cao sẽ hiệu quả về đầu tư hơn, do tiết kiệm điện.
Thứ ba, các quy định pháp luật hiện nay mới chỉ khuyến khích khách hàng dân dụng sử dụng điện tiết kiệm và hiệu quả, chưa có chế tài xử lý đối với với các hành vi không sử dụng điện tiết kiệm và hiệu quả.
Trong thời gian tới, EVN chúng tôi sẽ thực hiện những hành động, phong trào, giải pháp nhằm thúc đẩy sử dụng năng lượng tiết kiệm tại các khu dân cư như: Tiếp tục tuyên truyền sâu rộng tới các hộ gia đình về các giải pháp sử dụng điện an toàn, tiết kiệm và hiệu quả. Tuyên truyền các chính sách pháp luật của nhà nước về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả nói chung và sử dụng điện tiết kiệm và hiệu quả nói riêng.
Thứ hai, phát động các cuộc thi, phong trào thi đua như: “Gia đình tiết kiệm điện”, “tuyến phố/khu chung cư tiết kiệm điện”, “gia đình văn hóa, tiết kiệm điện”, “sáng kiến tiết kiệm điện trong hộ gia đình”, “tiết kiệm năng lượng để bảo vệ môi trường”,…
Thứ ba, tư vấn khách hàng áp dụng triệt để các giải pháp, biện pháp tiết kiệm điện như: Chỉ sử dụng các thiết bị điện có dán nhãn năng lượng; sử dụng đèn LED thay thế đèn sợi đốt và compact; tắt các thiết bị điện khi không sử dụng; sử dụng chung phòng, đặt nhiệt độ điều hòa từ 26 độ C, sử dụng bình đun nước nóng bằng năng lượng mặt trời,...
Thứ tư, thông báo khách hàng có tỷ lệ sử dụng điện ở mức cao hơn bình thường, giúp khách hàng chủ động điều chỉnh mức độ sử dụng điện, kèm theo tư vấn các biện pháp để sử dụng điện tiết kiệm và hiệu quả hơn.
Anh Nguyễn Văn Minh - Công ty TNHH Denso Việt Nam hỏi:
Chúng tôi rất quan tâm đến việc sử dụng thiết bị điện ở các công ty, khu công nghiệp lớn. Làm thế nào để sử dụng điện an toàn, tiết kiệm ở các công ty?
Ông Hoàng Văn Linh trả lời:
Là doanh nghiệp may mặc có trụ sở chính tại 31 Nguyễn Hoàng, Mỹ Đình 2, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội và có văn phòng chi nhánh 35 Phan Bội Châu (Thanh Hóa) ngay từ khi đi vào hoạt động, doanh nghiệp đã chú trọng đến việc tiết kiệm năng lượng bằng những việc cụ thể.
Bởi sử dụng các thiết bị điện hiện đại, có chức năng tiết kiệm điện: Giúp hoạt động an toàn, bền, và tiết kiệm hiệu năng, tiêu hao ít điện. Dán thông báo nội quy sử dụng điện và nhắc nhở việc mở/tắt các thiết bị điện đúng lúc, đúng nơi. Xây dựng quy trình Giám sát việc sử dụng điện.
Một trong các giải pháp tiết kiệm điện trong công nghiệp hiệu quả hàng đầu chính là xây dựng hệ thống giám sát. Vì dây chuyền, máy móc sản xuất trong công nghiệp thường rất lớn nên lượng điện sử dụng cũng cao nên cần có một hệ thống giám sát lượng điện năng tiêu thụ để điều tiết, điều chỉnh điện năng.
Các doanh nghiệp phải tuân thủ đầy đủ các quy định trong Luật sử dụng năng lượng tiết kiệm của Chính phủ quy định. Sau khi đã lắp đặt hệ thống giám sát điện năng trong sản xuất, đồng thời tuân thủ đúng Luật sử dụng điện năng, các doanh nghiệp cần có một kế hoạch tiết kiệm điện trong công nghiệp tối ưu, bài bản. Không chỉ vậy, để tiết kiệm điện, chúng ta cần thường xuyên vệ sinh, bảo trì, bảo dưỡng các thiết bị điện.
Chị Hoàng Thị Thanh Minh - Đống Đa, Hà Nội hỏi:
Hiện nay, trên thị trường có nhiều sản phẩm cung cấp các giải pháp tiết kiệm điện năng. Ông có thể chia sẻ những giải pháp ấy có ý nghĩa như thế nào với sức khỏe?
Ông Nguyễn Bảo Hiền trả lời:
Ngày nay, với lối sống văn minh, nền công nghiệp hiện đại, quá trình đô thị hóa ào ạt... con người đã sử dụng không đúng hoặc quá mức ánh sáng nhân tạo về đêm và hậu quả là chúng ta đang bị ô nhiễm ánh sáng nặng nề. Nhiều nghiên cứu y học cho thấy ô nhiễm ánh sáng có nhiều tác hại sức khỏe con người bao gồm: Đau đầu, mệt mỏi, lo âu, stress,…
Vì vậy, việc sử dụng điện một cách khoa học đảm bảo sức khỏe tinh thần và thể chất cho mọi người. Nhiều sản phẩm đã ra đời chú trọng đến các yếu tố như không sử dụng ánh sáng quá mức. Không bố trí ánh sáng tràn lan. Hoặc các sản phẩm smart với tiện ích bố trí ánh sáng tuân thủ các nguyên tắc chung của thế giới, tuy nhiên vẫn linh hoạt theo thói quen sử dụng của người Việt. Đặc biệt, bố trí ánh sáng theo đồ nội thất và sở thích của gia chủ. Không sử dụng ánh sáng trắng cho không gian nhà ở. Khai thác khoa học nguồn ánh sáng ngoài trời.
Đối với thời tiết giá rét, tôi khuyên mọi người nên sử dụng ánh sáng có màu vàng ấm, nhiệt độ màu 3.000 - 3.500K là một lựa chọn hoàn hảo cho nhịp sinh học của mọi người. Bố trí chiếu sáng khoa học giúp tiết kiệm điện năng. Dành nhiều thời gian nghỉ ngơi, giúp các cơ quan trong cơ thể hoạt động đúng chức năng vào các khung giờ của nhịp sinh học để phòng bệnh, nâng cao sức khỏe. Setup các ngữ cảnh chiếu sáng phù hợp với từng khung giờ nhịp sinh học cũng là một phương án giúp tiết kiệm điện năng.
Việc sử dụng ánh sáng một cách thông minh, khoa học vừa giúp tiết kiệm điện năng lại vừa hỗ trợ cho việc cài đặt các ngữ cảnh chiếu sáng phù hợp với nhịp sinh học.
Độc giả Nguyễn Thị Nhàn (Long Biên, Hà Nội) hỏi:
Thời gian gần đây, tôi có thấy trên mạng xã hội chia sẻ hình ảnh một gia đình bị cháy đèn sưởi trong nhà tắm nên khá lo lắng. Ông có thể chia sẻ biện pháp nào để đảm bảo an toàn khi sử dụng các thiết bị sưởi như đèn sưởi trong ngày lạnh giá?
Ông Trần Viết Nguyên trả lời:
Để chống quá tải lưới điện và đảm bảo an toàn trong quá trình sử dụng điện, bảo đảm an toàn cháy nổ khi sử dụng các thiết bị làm nóng, khách hàng sử dụng điện cần chú ý:
- Chỉ sử dụng thiết bị điện khi cần thiết. Không dùng đồng thời quá nhiều thiết bị điện làm nóng để tránh quá tải cục bộ gây mất điện gia đình hoặc đường dây. Chủ động tắt nguồn các thiết bị điện khi không sử dụng, như máy sấy, máy sưởi… để đảm bảo an toàn điện và tiết kiệm điện.
- Với thiết bị điều hòa, máy sưởi chỉ nên sử dụng 1 đến 2 tiếng với nhiệt độ từ 22 - 25 độ C, không nên sử dụng xuyên suốt thời gian buổi tối.
- Không để các thiết bị có nhiệt độ cao gần trẻ nhỏ hoặc các đồ vật dễ cháy, như chăn, nệm… Vệ sinh các thiết bị điện lâu ngày không sử dụng và các thiết bị điện hoạt động liên tục trong thời gian dài.
Khách hàng có thể cài đặt ứng dụng (APP) Chăm sóc khách hàng Điện lực miền Bắc (EVNNPC CSKH) để theo dõi sản lượng điện hàng ngày và sử dụng công cụ ước tính điện năng trên APP để nắm bắt sản lượng điện sử dụng.
Trong quá trình sử dụng điện, nếu cần tư vấn về dịch vụ điện, an toàn điện, hóa đơn tiền điện tăng cao đột biến không rõ nguyên nhân, khách hàng liên hệ số điện thoại: 19006769 để được giải đáp và hỗ trợ 24/7.
Độc giả Trần Thị Thanh Tâm - xã Thủy Xuân Tiên, huyện Chương Mỹ (Hà Nội) hỏi:
Trong những ngày thời tiết rét đậm, rét hại, với những người làm việc ngoài trời vô cùng vất vả. Tôi tò mò không biết với các doanh nghiệp, công ty, điều kiện làm việc của họ được đảm bảo như thế nào?
Ông Hoàng Văn Linh trả lời:
Rất cảm ơn bạn có câu hỏi vô cùng thú vị dành cho tôi. Tôi xin chia sẻ, điều kiện làm việc ở trong các công ty lý tưởng nhất vào những ngày thời tiết khắc nghiệt, nóng quá hoặc lạnh quá. Ở công ty tôi, mùa đông: Các thiết bị làm mát, điều thông của nhà máy sẽ không sử dụng hoặc sử dụng ở chế độ vừa phải, nhẹ để đảm bảo thông thoáng khí cho khu làm việc đông người nhiều máy móc hoạt động. Tuy nhiên, các công tác về bảo trì bảo dưỡng vẫn phải thực hiện đều đặn theo định kỳ.
Những ngày rét đậm, rét hại: Nhiệt độ xuống thấp, để đảm bảo sức khỏe cho người lao động, công ty đóng kín các cửa ra vào tránh gió lùa; Đối với các nhà máy ít sử dụng các thiết bị động cơ tỏa nhiệt nóng,… cần trang bị thêm các bóng đèn sưởi hoặc đèn ánh sáng vàng, giúp hạn chế bớt hơi lạnh, người lao động không phải mặc quá nhiều quần áo dày làm ảnh hưởng đến năng suất làm việc trong cơ sở sản xuất.
Khu vực văn phòng làm việc: Ngày nay, hầu hết các văn phòng hiện đại đều trang bị điều hòa 2 chiều. Do vậy, với các ngày rét đậm rét hại, nhiệt độ bên ngoài trời có lạnh mấy thì bên trong văn phòng vẫn luôn được đảm bảo nhiệt độ trung bình vừa đủ ấm, đảm bảo sức khỏe cho người lao động khi làm việc.
Các nhà máy có mặt sàn mái lớn, hoặc có điều kiện tài chính nên trang bị ngay từ ban đầu các thiết bị điện năng lượng mặt trời, để tiết kiệm điện: Lấy điện dùng cho việc thắp sáng, vận hành hệ thống sưởi, hệ thống làm mát, hay các hệ thống nước bình nóng lạnh… Đây là một giải pháp tối ưu không những cho nhà máy mà các hộ gia đình hiện đang sử dụng rất nhiều.
Trong quá trình hàng ngày vận hành đối với Khối sản xuất, chúng tôi bắt đầu đóng điện từ 7h15 sáng đến 18h là cúp điện toàn bộ tránh người ra về trước người ra về sau sẽ dẫn tới lãng phí và mất an toàn.
Khu sản xuất dùng hệ thống điều thông bằng hơi nước sẽ giảm nhiệt độ và các khu vực không sản xuất (chuyền dừng sản xuất) sẽ không được bật điện, mọi người phải tuân thủ nghiêm ngặt (cứ đánh vào tài chính là mọi người sẽ có ý thức và tạo thành thói quen). Khối vận hành: Chỉ sử dụng điện khi có người và ra khỏi khu làm việc là phải tắt aptomat. Tất cả mọi người phải biết cách sử dụng điều hòa (để nhiệt độ không quá chênh lệch với nhiệt độ ngoài trời).
Anh Đào Quang Tùng (ở Ba Đình, Hà Nội) hỏi:
Nhiều ý kiến cho rằng công nghệ thiết bị điện mới, hiện đại là một trong những yếu tố quan trọng để giúp việc sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả. Ông đánh giá như thế nào về nhận định này? Một điều nữa tôi băn khoăn, các thiết bị như tủ lạnh, máy điều hòa không khí, đèn chiếu sáng, máy đun nước nóng, nồi cơm điện,... tiêu thụ năng lượng điện khá lớn. Chúng ta có nên phải yêu cầu chính các nhà sản xuất cũng phải thay đổi, cải thiện sản phẩm theo hướng tiết kiệm năng lượng hơn?
Ông Trần Viết Nguyên trả lời:
Tôi đồng ý với nhận định này. Ngày nay, các nhà sản xuất khi thiết kế và sản xuất các sản phẩm và thiết bị đều hướng tới vấn đề an toàn, tiết kiệm và thân thiện với môi trường. Để giải quyết được mục tiêu này, hầu hết các nhà sản xuất phải áp dụng các công nghệ hiện đại cho các sản phẩm của họ. Ví dụ so sánh rõ nét nhất đó là đèn tròn sợi đốt (sử dụng dây tóc vonfram), hiệu suất sáng chỉ có 5%, tiến tới là đèn huỳnh quang compact, hiệu suất sáng tăng thêm 20% và đèn LED hiệu suất sáng lên tới 90%. Ví dụ khác đó là điều hòa nhiệt độ có biến tần để biến đổi dòng điện thành tần số và điện áp có thể điều chỉnh, giúp tốc độ quay của máy nén dàn nóng được điều khiển bằng tần số, Kết quả là máy điều hòa có biến tần có tiết kiệm điện hơn so với điều hòa không biến tần (từ 30 - 50%).
Một tin rất vui đó là các nhà sản xuất bây giờ để bán được sản phẩm thì họ phải sản xuất sản phẩm có tính ưu việt, trong đó ưu tiên thiết kế sản xuất thiết bị điện có mức tiêu thụ điện năng thấp nhưng hiệu quả hoạt động cao. Ở Việt Nam, từ năm 2017 Chính phủ đã quy định bắt buộc danh mục phương tiện, thiết bị phải dán nhãn năng lượng, áp dụng mức hiệu suất năng lượng tối thiểu… cho các thiết bị điện gia đình như đèn huỳnh quang, chấn lưu điện từ và điện tử, điều hòa, nồi cơm điện, quạt điện, tủ lạnh, máy giặt, tivi, động cơ điện, , xe ô tô con 7 chỗ trở xuống…
Người tiêu dùng thông thái sẽ lựa chọn các sản phẩm có dán nhẵn năng lượng: Nhãn so sánh (càng nhiều sao, càng tiết kiệm hơn) và nhãn xác nhận (có hình ngôi sao tiết kiệm năng lượng) sẽ yên là sản phẩm tiết kiệm điện vì có đầy đủ thông tin như: Xuất xứ, công suất, điện năng tiêu thụ (kWh/năm), TCVN,...).
