Mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi bị giảm 2% lương hưu
Bộ LĐTB&XH là cơ quan soạn thảo dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) đã nhận được ý kiến đề xuất về: Rà soát về giảm điều kiện về thời gian đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu để hưởng lương hưu từ 20 năm xuống 15 năm áp dụng với các trường hợp nghỉ hưu sớm do suy giảm khả năng lao động; giảm điều kiện về tuổi hưởng lương hưu đối với giáo viên mầm non thấp hơn tối đa 5 năm so với quy định; lương hưu được tính theo số năm tham gia đóng bảo hiểm xã hội.
Với đề xuất giảm điều kiện về thời gian đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu để hưởng lương hưu từ 20 năm xuống 15 năm áp dụng với các trường hợp nghỉ hưu sớm do suy giảm khả năng lao động, Bộ LĐTB&XH đề nghị được giữ như dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi). Cụ thể, người lao động khi nghỉ việc có thời gian đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 15 năm trở lên thì được hưởng lương hưu nếu thuộc một trong các trường hợp sau:
Đủ 61 tuổi 3 tháng đối với lao động nam và đủ 56 tuổi 8 tháng đối với lao động nữ; sau đó cứ mỗi năm tăng thêm 3 tháng đối với lao động nam cho đến khi đủ 62 tuổi vào năm 2028 và cứ mỗi năm tăng thêm 4 tháng đối với lao động nữ cho đến khi đủ 60 tuổi vào năm 2035.
Người lao động có tuổi thấp hơn tối đa 5 tuổi so với quy định và có thời gian đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 15 năm trở lên khi làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ LĐTB&XH ban hành hoặc làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, bao gồm cả thời gian làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên trước ngày 1/1/2021.
Người lao động có tuổi thấp hơn tối đa 10 tuổi so với quy định và có đủ 15 năm làm công việc khai thác than trong hầm lò theo quy định của Chính phủ.
Người bị nhiễm HIV/AIDS do tai nạn rủi ro nghề nghiệp trong khi thực hiện nhiệm vụ được giao.
Bộ LĐTB&XH cho biết, các trường hợp nghỉ hưu khi suy giảm khả năng lao động, mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi quy định sẽ bị giảm 2% tỷ lệ lương hưu. Nếu áp dụng sẽ dẫn đến tình trạng tỷ lệ hưởng lương hưu quá thấp (thời gian đóng ngắn, bị trừ tỷ lệ do nghỉ hưu trước tuổi), mức lương hưu quá thấp, không có nhiều ý nghĩa (lao động nam có 15 năm đóng bảo hiểm xã hội thì tỷ lệ hưởng lương hưu là 33,75%, nếu nghỉ hưu sớm thì bị trừ 10% nên tỷ lệ hưởng lương hưu chỉ còn 23,75%).
Điều chỉnh tăng tuổi nghỉ hưu theo lộ trình
Về ý kiến đề nghị tuổi nghỉ hưu đối với giáo viên mầm non thấp hơn tối đa 5 năm so với tuổi quy định, lương hưu được tính theo số năm tham gia đóng bảo hiểm xã hội, cơ quan soạn thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) đề nghị được giữ như dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi). Bởi vì, chế độ hưu trí (chế độ bảo hiểm tuổi già) là một trong các chế độ chính sách bảo hiểm xã hội nhằm đảm bảo nguồn thu nhập hàng tháng cho người lao động khi về già (đến tuổi nghỉ hưu).
Theo nguyên lý và thông lệ các nước khi xây dựng chế độ hưu trí đều quy định người lao động để được hưởng lương hưu hàng tháng thì phải đáp ứng đồng thời hai điều kiện về tuổi đời và điều kiện về thời gian đóng bảo hiểm xã hội. Quy trình này đảm bảo sự hài hòa, cân đối giữa thời gian đóng góp và thời gian thụ hưởng chế độ bảo hiểm xã hội của người lao động; từ đó đảm bảo an toàn và cân đối quỹ bảo hiểm xã hội trong dài hạn.
Về tuổi nghỉ hưu, tại Nghị quyết số 28/NQ-TW, Quốc hội đã thống nhất ban hành Bộ luật Lao động năm 2019, trong đó nội dung tuổi nghỉ hưu, điều kiện về tuổi hưởng lương hưu đã quy định tại Điều 169 và Điều 219. Trong quá trình nghiên cứu, xây dựng Bộ luật Lao động 2019, vấn đề tuổi nghỉ hưu đã được trao đổi, thảo luận và đánh giá một cách kỹ lưỡng, tổng thể các mặt có liên quan. Chính vì vậy, Bộ luật Lao động năm 2019 quy định việc điều chỉnh tăng tuổi nghỉ hưu hay điều kiện về hưởng lương hưu của người lao động không thực hiện tăng lên ngay 62 tuổi đối với nam và 60 tuổi đối với nữ; mà được điều chỉnh theo lộ trình mỗi năm chỉ tăng thêm 3 tháng đối với lao động nam, 4 tháng đối với nữ.
Bên cạnh đó, đối với những người lao động làm nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm; làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn hoặc những người lao động sức khỏe yếu (bị suy giảm khả năng lao động) thì cũng có thể nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn so với thời gian làm việc trong điều kiện lao động bình thường (nghỉ hưu sớm hơn tối đa 5 tuổi hoặc 10 tuổi tùy theo từng trường hợp). “Chính vì vậy, quan điểm chung trong lần sửa đổi Luật Bảo hiểm xã hội lần này là kế thừa từ quy định về tuổi nghỉ hưu của Bộ luật Lao động năm 2019 để đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất”, Bộ LĐTB&XH nêu rõ.
