Sáng 18/12, Sở NN&PTNT Hà Nội tổ chức hội nghị đánh giá kết quả sơ bộ việc thực hiện Kế hoạch Bảo tồn các cá thể rùa Hoàn Kiếm trên địa bàn Hà Nội năm 2020. Thông báo tin vui tại hội nghị, Chi cục trưởng Chi cục Thủy Sản Hà Nội Tạ Văn Sơn cho biết, ngày 22/10 vừa qua, bộ phận thường trực của Tổ bẫy bắt rùa đã bắt được 1 cá thể rùa tại hồ Đồng Mô trong vị trí lưới quây sẵn.
| Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản Hà Nội Tạ Văn Sơn báo cáo tại hội nghị |
Để xác định chính xác tên loài đối với cá thể này, Tổ công tác cùng các chuyên gia trong và ngoài nước thống nhất kiểm tra hình thái (cân, đo) và lấy mẫu cá thể rùa bao gồm mẫu máu, mẫu mô… gửi đến 2 phòng thí nghiệm, gồm: Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật - Viện Hàn lâm khoa học Việt Nam; Phòng Tài nguyên Thiên nhiên và Bảo tồn – Viện Tài nguyên môi trường – Đại học Quốc gia Hà Nội.
Kết quả kiểm tra, cá thể rùa này nặng 86kg, chiều dài mai 99,5cm, rộng mai là 75,5cm. Qua siêu âm, xác định đây là cá thể rùa cái. Cá thể cái này hoàn toàn khỏe mạnh và đã được thả lại xuống hồ vào cùng ngày. Kết quả phân tích gen của 2 đơn vị đều khẳng định, cá thể rùa này 99,99% là rùa Hoàn Kiếm.
Trước đó, được sự nhất trí của UBND TP Hà Nội, ngày 3/3/2020, Sở NN&PTNT Hà Nội đã ký biên bản phối hợp với tổ chức phi chính phủ gồm tổ chức Indo-Myanmar Conservation (IMC) và WCS. Trong năm 2020, 2 tổ chức IMC và WCS đã phối hợp, triển khai tốt nhiều nội dung của Kế hoạch. Đã bố trí người theo dõi 24/24 giờ trên cả 2 hồ, phân bổ nguồn kinh phí để thực hiện các nội dung như truyền thông, lưới quây dưới hồ, các loại bẫy để bắt rùa…
Để triển khai kế hoạch hiệu quả, Chi cục Thủy sản Hà Nội đã phối hợp với chính quyền địa phương tổ chức các buổi hội thảo, phát tờ rơi tuyên truyền cho người dân các xã xung quanh hồ về bảo vệ nguồn lợi thủy sản, bảo vệ rùa Hoàn Kiếm trên 2 hồ Đồng Mô và Xuân Khanh.
| Hội nghị đánh giá kết quả sơ bộ việc thực hiện Kế hoạch bảo tồn các cá thể rùa Hoàn Kiếm trên địa bàn Hà Nội năm 2020. |
Ông Nguyễn Huy Đăng - Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội cho biết: Sở NN&PTNT xác định việc bảo tồn rùa Hoàn Kiếm là nhiệm vụ rất quan trọng, cần phải thực hiện hiệu quả. Sở NN&PTNT đã tham mưu với UBND TP để ban hành các văn bản chỉ đạo và phối hợp với các tổ chức quốc tế bước đầu thực hiện kế hoạch bảo tồn và phát triển các cá thể Giải sin-hoe. Sở NN&PTNT chỉ đạo Chi cục Thủy sản tiếp tục thực hiện Kế hoạch 200 của UBND TP Hà Nội để khôi phục và bảo tồn loài rùa mai mềm nguy cấp quý hiếm trong sách đỏ của Việt Nam và thế giới.
| Kết quả kiểm tra, cá thể rùa này nặng 86kg, chiều dài mai 99,5cm, rộng mai là 75,5cm. Kích thước lớn nhất từng được ghi nhận về loài này dài hơn 1m và nặng hơn 150kg. |
Ông Andrew Walde - Giám đốc điều hành của Tổ chức Turtle Survival Alliance (TSA), chuyên gia kỹ thuật của dự án, nói: “Đây là tin tốt nhất đối với hoạt động bảo tồn rùa toàn thế giới trong năm nay, và thực sự là cơ hội cho nỗ lực bảo tồn rùa của một thập kỷ qua. Nhiều lắm các nỗ lực và nguồn lực từ nhiều bên đã và đang dồn vào công việc bảo tồn loài Giải Sin-hoe ((Rafetus swinhoei), nguy cấp nhất trên thế giới.
Sau khi cá thể cái duy nhất còn lại đã bị chết vào năm 2019, việc khẳng định mẫu của cá thể rùa này là cái giúp chúng ta có lý do để chúc mừng tất cả các cá nhân và tập thể đã cố gắng không mệt mỏi giúp duy trì sự sống còn của loài rùa này. Chúng tôi đánh giá cao sự cam kết và lãnh đạo tiên phong của UBND TP Hà Nội, các cơ quan Bộ ban ngành, của Sở NN&PTNT và các đồng nghiệp tại Chương trình Bảo tồn Rùa châu Á (ATP) thuộc tổ chức IMC và tổ chức WCS. Chúng tôi hy vọng tiếp tục hỗ trợ kỹ thuật cho dự án trong năm 2021 sắp tới và tiếp tục gặt hái được nhiều thành công”.
| Qua hình ảnh siêu âm cho thấy bên trong cơ thể của cá thể rùa này có các nang trứng đang phát triển, cho thấy cá thể này vẫn đang trong độ tuổi sinh sản. |
Theo báo cáo của IMC, trên hồ Đồng Mô hiện nay có ít nhất 2 cá thể rùa. Vì đã phát hiện cả 2 cá thể cùng nổi lên mặt nước tại một thời điểm và chụp được hình ảnh cụ thể. Mới đây, đơn vị này còn quan sát được cá thể thứ hai nặng khoảng 130kg trên hồ Đồng Mô. Tổ bẫy bắt đã tiếp tục hoạt động bẫy bắt từ tháng 11 năm 2020 và thử nghiệm các phương pháp bẫy bắt khác nhau.
Đại diện đơn vị này cho biết, với thời tiết và nhiệt độ giảm, không thích hợp cho việc bẫy bắt rùa từ tháng 12 đến tháng 3. Đồng thời khẳng định, có thể bẫy bắt cá thể thứ hai tại hồ vào mùa xuân năm 2021, khi mực nước hồ ở mức thấp nhất. Nếu có thể xác nhận thêm một cá thể đực của loài rùa quý hiếm nhất thế giới này tại hồ Đồng Mô, việc đưa chúng về cùng một khu vực bán hoang dã hoặc nuôi bảo tồn có thể mở ra cơ hội lớn để hồi phục quần thể của loài rùa này ở Việt Nam.
