Trên tinh thần tháo gỡ khó khăn vướng mắc.
Đây là một trong những nội dung thu hút sự tham gia thảo luận sôi nổi. Các ý kiến đều thể hiện quan điểm, chủ trương đều trên tinh thần tháo gỡ khó khăn vướng mắc. Trong quá trình thẩm tra, các Ban rà soát, yêu cầu bổ sung, giải trình thêm để tiếp tục thảo luận, đảm bảo công tác giải quyết được đúng luật, đúng quy định nhưng trên tinh thần hết sức linh hoạt, đồng hành tháo gỡ khó khăn trong đầu tư dự án, đảm bảo đáp ứng nhu cầu vốn kịp thời để đẩy nhanh quá trình chuẩn bị đầu tư, chuẩn bị thực hiện dự án.
Một trong những nội dung được các đại biểu quan tâm nhất là việc UBND TP đề nghị HĐND TP xem xét cho phép thực hiện cơ chế tạm ứng giải ngân linh hoạt kinh phí công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi nhà nước thu hồi đất đối với các dự án xây dựng cơ bản cấp thành phố (bao gồm cả các dự án ngân sách cấp thành phố hỗ trợ ngành dọc, các dự án có kinh phí giải phóng mặt bằng tồn đọng) đã được cấp có thẩm quyền quyết định đầu tư, thuộc danh mục Kế hoạch đầu tư công trung hạn 5 năm.
Tiếp thu ý kiến thẳng thắn của Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND TP Hà Nội về việc cần có đủ các căn cứ pháp lý để vừa bảo đảm linh hoạt trong giải ngân kinh phí đầu tư dự án, vừa bảo đảm đúng Luật Ngân sách và Luật Đầu tư công, ngay trong buổi chiều cùng ngày, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Hà Minh Hải đã ký ban hành văn bản số 2033/UBND-KH&ĐT giải trình về đánh giá tình hình thực hiện giữa kỳ và cập nhật, điều chỉnh Kế hoạch đầu tư công trung hạn 5 năm 2021-2025.
Theo đó, UBND TP báo cáo bổ sung giải trình về việc đề xuất cho phép mở rộng đối tượng được thực hiện giải pháp tạm ứng giải ngân linh hoạt cho công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đối với các dự án xây dựng cơ bản cấp thành phố.
Hiện nay, thành phố đang thực hiện cơ chế thanh toán linh hoạt giải phóng mặt bằng đối với các dự án đã được cấp có thẩm quyền quyết định đầu tư theo quy định, thuộc danh mục Kế hoạch đầu tư công trung hạn 5 năm 2021-2025 và Kế hoạch đầu tư công hàng năm được HĐND TP thông qua.
Trong năm dự án có tăng phát sinh chi phí so với kế hoạch năm đã được giao; đã thanh toán hết kế hoạch vốn được giao hoặc số vốn còn lại không đủ thanh toán cho phương án giải phóng mặt bằng đã được duyệt hoặc đang trình phê duyệt thì sẽ được giải ngân theo cơ chế thanh toán linh hoạt giải phóng mặt bằng theo tiến độ và dự toán kinh phí giải phóng mặt bằng được duyệt mà không phụ thuộc vào mức vốn giao cụ thể của từng dự án.
Mức vốn giải phóng mặt bằng được thanh toán của từng dự án không vượt chi phí giải phóng mặt bằng trong tổng mức đầu tư được duyệt và bảo đảm điều kiện theo quy định hiện hành của Nhà nước.
Đối với cơ chế này, các dự án đã được bố trí kế hoạch vốn hàng năm luôn được bảo đảm đủ kinh phí cho công tác giải phóng mặt bằng.
Bên cạnh đó, tại Báo cáo số 191/BC-UBND, UBND TP đề xuất bổ sung 2 nhóm dự án được thực hiện tạm ứng giải ngân linh hoạt giải phóng mặt bằng.
Nhóm thứ nhất, các dự án có tồn đọng trong công tác giải phóng mặt bằng, đến nay đã cơ bản hoàn thành, đề nghị được bố trí kinh phí giải phóng mặt bằng để đủ điều kiện phê duyệt quyết toán dự án hoàn thành. UBND thành phố đã báo cáo với HĐND thành phố tại kỳ họp này danh mục 17 dự án thuộc nhóm này. Nội dung này đã được các Ban của HĐND thành phố thống nhất trong quá trình thẩm tra.
Nhóm thứ hai, các dự án mới được cấp có thẩm quyền quyết định đầu tư, thuộc danh mục kế hoạch đầu tư công trung hạn 5 năm 2021-2025.
Đề xuất cho phép mở rộng đối tượng được tạm ứng giải ngân linh hoạt cho công tác GPMB
Tiếp thu ý kiến của các Ban của HĐND thành phố, ý kiến thảo luận của các đại biểu HĐND thành phố, UBND thành phố cũng báo cáo tiếp thu, giải trình thêm một số nội dung:
Tại Khoản 1 Điều 19 Luật Tổ chức chính quyền địa phương quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của Hội đồng nhân dân tỉnh trong lĩnh vực kinh tế, tài nguyên, môi trường: Quyết định dự toán thu ngân sách nhà nước trên địa bàn dự toán thu, chi ngân sách địa phương và phân bổ dự toán ngân sách cấp mình; điều chỉnh dự toán ngân sách địa phương trong trường hợp cần thiết; phê chuẩn quyết toán ngân sách địa phương.
Tại Khoản 1 Điều 30 Luật Ngân sách Nhà nước quy định về Nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND các cấp: quyết định toán chi ngân sách địa phương, bao gồm chi ngân sách cấp mình và chi ngân sách địa phương cấp dưới, chi tiết theo chi đầu tư phát triển, chi thường xuyên, chi trả nợ lãi, chi bổ sung quỹ dự trữ tài chính, dự phòng ngân sách. Khoản 2 Điều 63 Luật Đầu tư công quy định: Trước ngày 10 tháng 12 hàng năm, HĐND cấp tỉnh quyết định kế hoạch đầu tư công năm sau của cấp mình, bao gồm danh mục và mức vốn bố trí cho từng dự án.
Trong thời gian qua, HĐND TP đã tạo điều kiện, không chỉ họp 2 kỳ thường lệ giữa năm và cuối năm, mà còn tổ chức các kỳ họp không thường lệ để xem xét, quyết nghị bổ sung kế hoạch vốn cho các dự án đủ điều kiện. Tuy nhiên, vẫn còn khoảng thời gian tương đối dài giữa các kỳ họp HĐND TP.
Việc trình kỳ họp HĐND TP thường lệ hoặc không thường lệ cũng phải mất một quỹ thời gian nhất định chờ đợi để thực hiện theo quy trình, thủ tục, quy chế làm việc của các cơ quan có thẩm quyền của thành phố. Đồng thời các năm qua, không thể giải ngân hết kế hoạch được giao, nên việc áp dụng cơ chế tạm ứng giải ngân linh hoạt cho các dự án đã được quyết định đầu tư thuộc danh mục Kế hoạch đầu tư công trung hạn 5 năm 2021-2025 cũng làm tăng hiệu quả sử dụng vốn.
Theo Phó Chủ tịch UBND TP Hà Minh Hải, công tác giải phóng mặt bằng có một số đặc thù, khi được sự đồng thuận của đông đảo quần chúng Nhân dân thì cần phải thực hiện kịp thời và nhất là vào các kỳ theo phong tục, tập quán. Việc triển khai tạm ứng vốn giải ngân linh hoạt chi phí giải phóng mặt bằng đáp ứng kịp thời kinh phí giải phóng mặt bằng khi có sự đồng thuận của nhân dân sẽ góp phần đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án.
Do vậy, UBND TP đề nghị HĐND TP xem xét cho phép thực hiện cơ chế tạm ứng giải ngân linh hoạt kinh phí công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi nhà nước thu hồi đất đối với các dự án xây dựng cơ bản cấp thành phố (bao gồm cả các dự án ngân sách cấp thành phố hỗ trợ ngành dọc, các dự án có kinh phí giải phóng mặt bằng tồn đọng) đã được cấp có thẩm quyền quyết định đầu tư, thuộc danh mục Kế hoạch đầu tư công trung hạn 5 năm 2021-2025 được HĐND TP quyết nghị để đẩy nhanh tiến độ thực hiện, giải ngân của dự án Kế hoạch.
Nguồn vốn tạm ứng trong tổng dự toán HĐND TP giao hàng năm cho công tác giải phóng mặt bằng trong Kế hoạch đầu tư công hàng năm của cấp thành phố. UBND TP sẽ chỉ đạo cơ quan chuyên môn kiểm tra, hướng dẫn để sớm triển khai đảm bảo quy định.
Với phương án đề xuất như trên của UBND TP, việc phê duyệt kế hoạch vốn cho từng dự án vẫn thuộc thẩm quyền của HĐND TP; các dự án được cấp có thẩm quyền quyết định đầu tư thực hiện theo cơ chế tạm ứng giải ngân linh hoạt giải phóng mặt bằng chỉ được giải ngân trong tổng kế hoạch hàng năm đã được HĐND thành phố quyết nghị, không làm biến động tổng cân đối nguồn vốn kế hoạch hàng năm.
