Hà Nội: Không để thiếu nước gieo cấy vụ Xuân

Vơi nỗi lo cho 2 khu tưới

Theo Cục Thủy lợi (Bộ NN&PTNT), trong các đợt lấy nước phục vụ gieo cấy vụ Xuân những năm gần đây, Hà Nội luôn là địa phương gặp nhiều khó khăn nhất. Gần đây nhất, vào vụ Xuân 2023, Bộ NN&PTNT đã phối hợp cùng Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) tổ chức 2 đợt lấy nước, với tổng cộng 12 ngày.

Tuy nhiên, sau 2 đợt lấy nước, Hà Nội là địa phương có tỷ lệ lấy nước đạt thấp nhất. Để bảo đảm nguồn nước sản xuất vụ Xuân 2023 cho bà con, Cục Thủy lợi đã phải có Văn bản số 10/CTL-VH gửi EVN đề nghị vận hành xả nước các hồ chứa thủy điện cấp nước bổ sung cho hạ du, hỗ trợ TP Hà Nội lấy đủ nước phục vụ gieo cấy lúa Xuân.

Trong số những diện tích bị thiếu hụt nguồn nước vào vụ Xuân 2023, khu tưới của 2 trạm bơm Trung Hà (huyện Ba Vì) và Phù Sa (thị xã Sơn Tây) gặp nhiều khó khăn hơn cả; tỷ lệ lấy nước chậm nhất toàn vùng. 

Phó Chi cục trưởng Chi cục Thuỷ lợi và Phòng chống thiên tai Hà Nội Đào Quang Khải cho biết, để khắc phục vấn đề trên, TP tranh thủ hỗ trợ của Bộ NN&PTNT, đẩy nhanh tiến độ di chuyển, lắp đặt trạm bơm dã chiến Phù Sa tới vị trí mới phục vụ dự án đầu tư xây dựng trạm bơm Phù Sa mới.

“Trạm bơm dã chiến Phù Sa sau khi được lắp đặt sang vị trí mới đã bảo đảm có thể lấy nước mà không phụ thuộc vào nguồn cung cấp bổ sung từ các hồ chứa thuỷ lợi. Thực tế những ngày qua, dù các hồ chứa thuỷ điện chưa xả nước nhưng trạm vẫn có thể vận hành…” - ông Đào Quang Khải nói thêm.

Đối với hệ tưới Trung Hà, hiện nay, trạm bơm dã chiến đang được Công ty TNHH MTV đầu tư phát triển thuỷ lợi sông Tích tích cực triển khai xây lắp. Dự kiến trong ít ngày tới, toàn bộ hệ thống có thể đưa vào vận hành lấy nước vụ Xuân 2024. Điều đáng nói, trạm bơm dã chiến này cũng sẽ bảo đảm lấy được nước trong điều kiện mực nước sông Đà hạ thấp.

Nguy cơ thiếu hụt dòng chảy

Dù là Thủ đô nhưng diện tích gieo cấy lúa vụ Xuân hàng năm của Hà Nội vẫn rất lớn. Đây cũng là vụ mùa quan trọng nhất trong năm nhằm bảo đảm an ninh lương thực cho người dân. Chính vì vậy, công tác chống hạn được TP đặc biệt quan tâm.

Theo nhận định của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia, từ nay đến tháng 2/2024 (thời kỳ lấy nước đổ ải, gieo cấy lúa Xuân), lượng mưa tại các tỉnh, TP miền Bắc có xu hướng giảm. Mực nước trên các sông, suối xuống dần. Tổng lượng dòng chảy đến các hồ chứa lớn trên sông Đà thiếu hụt từ 10 - 30%. 

Từ tháng 3 đến tháng 5/2024 (thời kỳ tưới dưỡng lúa Xuân), lượng dòng chảy đến các hồ chứa lớn trên lưu vực sông Đà thiếu hụt từ 5 - 20%; sông Lô và sông Hồng thiếu hụt từ 20 - 30%. Đây là điều kiện bất lợi về nguồn nước, có thể ảnh hưởng lớn đến công tác chống hạn vụ Xuân 2024.

Để bảo đảm nguồn nước phục vụ gieo cấy cho bà con nông dân 11 tỉnh, TP khu vực Trung du và Đồng bằng Bắc Bộ (bao gồm cả Hà Nội), Bộ NN&PTNT đã thống nhất với EVN tổ chức 2 đợt xả nước từ các hồ chứa thủy điện. Tổng thời gian lấy nước vụ Xuân 2024 theo kế hoạch là 12 ngày.

Trong thời gian lấy nước đợt 1, các nhà máy thủy điện sẽ vận hành tối đa công suất phát điện để tăng cường nguồn nước về hạ du. Vào đợt 2, các hồ chứa thủy điện vận hành bảo đảm dòng chảy đủ để đẩy mặn, mực nước cho các trạm bơm dã chiến và các công trình đã được nâng cấp hoạt động.

Theo Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội Nguyễn Văn Quyến, ngay từ đầu vụ Xuân 2024, TP đã chỉ đạo các doanh nghiệp thủy lợi xây dựng kế hoạch lấy nước phù hợp, bảo đảm cung cấp đủ nước cho các diện tích gieo cấy có nhu cầu lấy nước từ hệ thống sông Hồng trong 2 đợt lấy nước.

TP cũng yêu cầu các doanh nghiệp phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương nạo vét kênh mương, tuyên truyền, vận động bà con xuống đồng làm đất. Chủ động lấy nước và tăng cường các giải pháp giữ nước trên ruộng để hạn chế thất thoát nước trong thời gian dài giữa đợt 1 và đợt 2 lấy nước, hạn chế tối đa lãng phí nguồn nước.