Hà Nội: tắc nghẽn giao thông làm giảm năng suất, thiệt hại cả tỷ USD

Thiệt hại kinh tế do ùn tắc tại Hà Nội lên tới 1-1,2 tỷ USD/năm

Tại Hội thảo “Thúc đẩy tăng trưởng kinh tế cao nhất trong năm 2025 và phấn đấu đạt 2 con số giai đoạn 2026-2030” do UBND TP Hà Nội tổ chức Phó Tổng Thư ký, Trưởng Ban pháp chế, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) Đậu Anh Tuấn cho biết: Qua nghiên cứu khảo sát của VCCI, chi phí hoạt động của doanh nghiệp (DN) tại Hà Nội tăng cao như, chi phí thuê mặt bằng, nhân công tăng mạnh, đặc biệt tại các khu vực trung tâm. Lãi suất cho vay DN vẫn ở mức cao, gây khó khăn trong tiếp cận vốn. Hạn chế trong tiếp cận tín dụng, đặc biệt với DN nhỏ và vừa (SMEs). Nhiều DN thiếu tài sản thế chấp, không đủ điều kiện vay vốn ngân hàng.

Đặc biệt, Hà Nội đang đối mặt với hạ tầng giao thông quá tải và ùn tắc nghiêm trọng. Tốc độ gia tăng phương tiện cá nhân quá nhanh: Hà Nội có 7,6 triệu xe máy và hơn 1 triệu ô tô (2024), tăng 8-10% mỗi năm. Hạ tầng đường sá không theo kịp tốc độ tăng phương tiện, gây ùn tắc tại nhiều tuyến đường chính. Phát triển giao thông công cộng còn hạn chế, dân số Hà Nội tăng nhanh, nhưng hạ tầng chưa kịp mở rộng. Thiếu không gian xanh và hạ tầng xã hội (bãi đỗ xe).

“Ước tính thiệt hại kinh tế do ùn tắc tại Hà Nội lên tới 1-1,2 tỷ USD/năm”- ông Đậu Anh Tuấn nói. Người lao động mất 30-60 phút mỗi ngày do kẹt xe, ảnh hưởng đến năng suất làm việc.

Chi phí logistics cao, giảm sức cạnh tranh của doanh nghiệp. Chi phí vận tải tại Hà Nội cao hơn TP Hồ Chí Minh khoảng 15-20%, do ùn tắc và thiếu hạ tầng logistics.

Giải pháp đưa ra, ông Đậu Anh Tuấn mong muốn đẩy nhanh tiến độ các dự án giao thông trọng điểm. Tăng cường phát triển giao thông công cộng, giảm phương tiện cá nhân: Mục tiêu tỷ lệ sử dụng giao thông công cộng đạt 30% vào 2030.

Theo ông Đậu Anh Tuấn, Hà Nội cần đầu tư mạnh vào hệ thống cảng cạn (ICD), trung tâm logistics hiện đại để giảm chi phí vận chuyển. Xây dựng hệ thống kết nối Hà Nội với các tỉnh lân cận, tạo chuỗi cung ứng hiệu quả hơn.

Xây thêm bãi đỗ xe ngầm, điểm trung chuyển, hạn chế xe cá nhân vào nội đô. Quy hoạch đô thị theo hướng giãn dân, phát triển khu vực ngoại ô. Xây dựng thêm khu đô thị vệ tinh, tránh tập trung dân cư vào một khu vực. Và ứng dụng công nghệ trong quản lý đô thị và giao thông, xây dựng hệ thống giao thông thông minh (ITS) để giảm ùn tắc. Phát triển quy hoạch đô thị số hóa, cải thiện quản lý đất đai và xây dựng.

Cải cách hành chính, giảm gánh nặng chi phí cho DN

Bên cạnh kiến nghị các giải pháp để giảm chi phí vận chuyển cho DN, giảm chi phí tài chính, như hỗ trợ giảm lãi suất, tiếp cận vốn dễ dàng hơn, tạo điều kiện cho DN tiếp cận tín dụng với lãi suất ưu đãi, ông Đậu Anh Tuấn cũng đặt vấn đề cải cách thủ tục hành chính, giảm gánh nặng pháp lý. Đó là TP Hà Nội chỉ đạo các ban, ngành cắt giảm thời gian cấp phép, số hóa toàn bộ quy trình đăng ký kinh doanh, cấp phép; Loại bỏ các giấy phép con không cần thiết, giảm bớt quy trình kiểm tra chồng chéo với mục tiêu: giảm ít nhất 30% thời gian xử lý hồ sơ hành chính trong năm 2025.

Tạo hệ thống phản ánh trực tuyến để DN báo cáo về các rào cản hành chính. Mục tiêu: giảm 15-20% chi phí gia nhập thị trường cho DN trong vòng 2 năm. Hỗ trợ DN nội địa tham gia chuỗi giá trị toàn cầu. Đó là kết nối DN trong nước với các tập đoàn FDI để mở rộng chuỗi cung ứng, hỗ trợ đào tạo và chuyển giao công nghệ để nâng cao năng lực sản xuất.

Tổng Thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa TP Hà Nội - TS. Mạc Quốc Anh đồng tình và cho rằng, chi phí logistics cao, ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của DN. Đại diện DN nhỏ và vừa TP kiến nghị, cải cách mạnh mẽ thủ tục hành chính, giảm chi phí tuân thủ cho DN. Tăng cường ưu đãi tài chính, miễn/giảm thuế cho DN xanh và DN đổi mới sáng tạo. Thành lập quỹ hỗ trợ DN chuyển đổi số. Hỗ trợ DN tiếp cận vốn vay ưu đãi để đầu tư công nghệ. Đầu tư mạnh vào cơ sở hạ tầng, đặc biệt là hệ thống logistics, khu công nghiệp công nghệ cao.

Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh chia sẻ: Thành phố đang nhanh chóng hoàn thành sắp xếp tổ chức bộ máy tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, không ảnh hưởng đến người dân và hoạt động sản xuất kinh doanh của DN; thực hiện phân cấp, ủy quyền triệt để trong từng ngành, lĩnh vực… Tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thông suốt, nhất quán, đồng thời tăng cường trách nhiệm của người đứng đầu và nâng cao chất lượng và phát huy tính sáng tạo của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động.

Tiếp tục đơn giản hóa thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian và giảm chi phí cho DN; tháo gỡ khó khăn, điểm nghẽn, vướng mắc trong sản xuất kinh doanh. Tích cực hỗ trợ DN về thông tin thị trường, về đăng ký, bảo hộ và phát triển thương hiệu, về áp dụng các hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn quốc tế. Phổ biến, hướng dẫn cộng đồng DN để sẵn sàng các kịch bản thích ứng với thị trường.

Cũng theo Chủ tịch UBND TP Trần Sỹ Thanh, Hà Nội đã có kế hoạch thực hiện công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông, giảm ùn tắc giao thông trên địa bàn TP Hà Nội năm 2025. Thành phố phấn đấu năm 2025 tiếp tục kiềm chế giảm tai nạn giao thông từ 5% so với năm 2024; tập trung giải quyết các điểm ùn tắc giao thông, hạn chế xảy ra tình trạng ùn tắc giao thông kéo dài trên 30 phút; kịp thời xử lý những điểm có nguy có phát sinh ùn tắc giao thông mới… Lãnh đạo thành phố cũng nhất trí với kiến nghị của các chuyên gia giải pháp hiệu quả cho những bài toán đó là ứng dụng các tiến bộ khoa học công nghệ vào công tác quản lý, điều hành giao thông.

Thành phố đã phê duyệt Đề án "Giao thông thông minh trên địa bàn TP Hà Nội", trong đó có việc hình thành Trung tâm Quản lý điều hành giao thông chung của thành phố vào năm 2025; xác định được khung kiến trúc chung cho hệ thống giao thông thông minh, các chức năng chính cơ bản của hệ thống giao thông thông minh, chiến lược, nhiệm vụ và lộ trình phát triển hệ thống; định hướng các cơ chế chính sách trong quản lý, đầu tư, khai thác, vận hành hệ thống; phân công trách nhiệm tổ chức triển khai thực hiện.

PGS.TS Trần Đình Thiên - Nguyên Viện trưởng Viện kinh tế Việt Nam đánh giá, Thủ đô Hà Nội đứng đầu cả nước về những yếu tố thuận lợi để phát triển KH&CN. Thủ đô có tiềm lực, hạ tầng KH&CN mạnh nhất; nguồn lực đầu tư cho KHCN và đổi mới sáng tạo của Hà Nội cũng cao nhất cả nước... Cùng với quá trình chuyển đổi số của cả nước, thời gian qua, TP Hà Nội luôn nỗ lực để tiên phong, triển khai nhiều nhiệm vụ mới, khó như: triển khai Hồ sơ sức khỏe điện tử, Cấp phiếu lý lịch tư pháp qua VNEID, ra mắt ứng dụng công dân Thủ đô số iHanoi với hơn nửa triệu người cài đặt…

Về chính quyền số, xây dựng thành phố thông minh, hạ tầng số, hạ tầng nền tảng, có rất nhiều nội dung lớn đã hoàn thành. Hà Nội đang trong nhóm dẫn đầu về chữ ký số, thương mại điện tử, sổ sức khỏe điện tử… Dù vậy, PGS.TS Trần Đình Thiên nhấn mạnh, Hà Nội rất cần sự hỗ trợ từ Chính phủ và các Bộ, ngành cùng đồng hành; đặc biệt trong việc rà soát, sửa đổi, hoàn thiện các quy định không còn phù hợp, chồng chéo hoặc chưa đầy đủ, đặc biệt là xây dựng các cơ chế, chính sách phù hợp cho các mô hình kinh tế mới.