Hà Nội tiên phong đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học

Tinh thần chủ động của ngành giáo dục Thủ đô

Lãnh đạo Sở GD&ĐT Hà Nội luôn xác định việc đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học là nhiệm vụ chiến lược, cấp thiết, phải được triển khai bài bản, quyết liệt, từ sớm, từ xa. Muốn làm được điều đó, trước hết cần thay đổi tư duy dạy - học tiếng Anh trong các trường phổ thông, từ truyền thụ kiến thức sang phát triển năng lực sử dụng ngôn ngữ trong thực tiễn; đưa tiếng Anh trở thành sinh ngữ chứ không dừng lại là một ngoại ngữ.

Trong quá trình đó, đội ngũ giáo viên là nhân tố dẫn dắt, quyết định. Mỗi giáo viên không chỉ là người thực hiện chương trình, mà phải là hạt nhân đổi mới về tư duy sư phạm, phương pháp giảng dạy và cách thức tổ chức lớp học, từ đó lan tỏa tinh thần đổi mới đến đồng nghiệp và học sinh tại đơn vị mình.

Lộ trình nâng cao chất lượng giảng dạy tiếng Anh trong trường học được ngành GD&ĐT Hà Nội bắt đầu từ việc nâng cao trình độ tiếng Anh cho đội ngũ nhà giáo. Năm 2025, Sở GD&ĐT Hà Nội tổ chức nhiều khóa đào tạo nâng chuẩn IELTS quốc tế cho hàng nghìn giáo viên tiếng Anh. Các học viên được hỗ trợ chuyên môn bởi nhóm giáo viên từng tham gia các khóa bồi dưỡng trước, tạo hiệu ứng lan tỏa. Ngoài ra, gần 500 giáo viên các môn toán, khoa học, vật lý, hóa học và tin học cũng được tập huấn phương pháp dạy học bằng tiếng Anh theo chương trình song bằng Cambridge, mở ra hướng tiếp cận mới.

Sở cũng thành lập nhiều câu lạc bộ chuyên môn, trong đó có câu lạc bộ tiếng Anh. Những giáo viên đạt chuẩn ngoại ngữ được cử đi đào tạo ở nước ngoài, sau đó chia sẻ kinh nghiệm và hỗ trợ đồng nghiệp vùng khó, qua đó lan tỏa tinh thần học hỏi và nâng cao chất lượng giảng dạy tiếng Anh trong toàn thành phố.

Một trong những hoạt động nổi bật là phong trào “Tháng tự học ngoại ngữ - nâng cao năng lực tiếng Anh”, được phát động rộng khắp các nhà trường từ đầu năm 2025 đến nay. Phong trào khuyến khích học sinh và giáo viên rèn luyện kỹ năng tiếng Anh hàng ngày, tạo môi trường giao tiếp tự nhiên trong nhà trường. Hà Nội cũng tăng kết nối giữa các trường nội và ngoại thành, giúp lan tỏa chất lượng dạy và học tiếng Anh, tạo cơ hội công bằng cho học sinh.

Cuối tháng 10 vừa qua, hơn 600 giáo viên của các trường tiểu học đã được tập huấn phương pháp đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học, chú trọng xây dựng môi trường để học sinh giao tiếp tiếng Anh thường xuyên. Đây là nền tảng để việc đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai được thực hiện bài bản, khoa học ngay từ cấp tiểu học.

Nhằm thu hẹp khoảng cách giữa nội thành và ngoại thành, Hà Nội đang đẩy mạnh việc triển khai mô hình “cặp trường kết nghĩa” trong triển khai phong trào “Nhà trường cùng chung tay phát triển – Thầy cô cùng sẻ chia trách nhiệm”, để các trường nội thành hỗ trợ chuyên môn với trường ngoại thành. Dự kiến từ tháng 1/2026, các tiết học minh họa và chương trình tự học ngoại ngữ trực tuyến sẽ được thí điểm trên toàn thành phố.

Các nhà trường tích cực hưởng ứng

Chia sẻ về việc đưa tiếng Anh vào các môn học ở vùng nông thôn, cô Lê Thị Trường, giáo viên tiếng Anh Trường Tiểu học Vạn Thắng (xã Cổ Đô, Hà Nội) cho hay: với môi trường học tập ở nông thôn, khó khăn là các trường chưa được trang bị những thiết bị hiện đại. Một số trường còn thiếu phòng học ngoại ngữ. Ngoài ra, sĩ số lớp học khá đông, trình độ học sinh khu vực nông thôn không đồng đều. Có em được tiếp xúc với tiếng Anh từ mầm non, nhưng cũng có em chỉ bắt đầu từ lớp 3.

Dù vậy, ở Trường Tiểu học Vạn Thắng, việc triển khai nội dung trên cũng gặp không ít thuận lợi khi nhận được nhiều chính sách hỗ trợ từ Nhà nước, giáo viên các môn đều nhiệt huyết, học sinh cũng hào hứng với mô hình này, phụ huynh cũng tăng nhận thức khi quan tâm đến tiếng Anh nhiều hơn. Ngoài ra, vì là trường mới xây nên được trang bị đầy đủ phòng học ngoại ngữ. Nhờ đó, năm học vừa qua, nhà trường đã tổ chức nhiều hoạt động phong phú để bồi dưỡng năng lực tiếng Anh cho giáo viên và học sinh.

“Cứ tuần cuối cùng của tháng là cô trò sinh hoạt theo chủ đề. Các em còn được tham gia các hoạt động múa hát, kể chuyện, trò chơi, làm báo tường, phát biểu bằng tiếng Anh trong lễ khai giảng, trang trí trường, tổ chức các cuộc thi tiếng Anh... Với giáo viên cũng đưa ra nhiều phương pháp giảng dạy tiếng Anh, trang bị ứng dụng để học sinh hứng thú hơn trong giờ dạy; tích cực tham gia các buổi tập huấn. Hiện tại, học sinh của trường đã tiến bộ rõ rệt và nhiều em đã đạt được điểm 10 môn tiếng Anh...."- cô Lê Thị Trường kể.

Tại Trường Tiểu học Dịch Vọng A, ngoài tiết học chính khoá, 100% học sinh các khối lớp được học chương trình bổ trợ, làm quen với tiếng Anh. Với sĩ số đông, chất lượng giáo viên tiếng Anh chưa đồng đều nên để thực hiện chủ trương dần đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai, nhà trường đã tích cực thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp.

Nhà giáo Ngô Thị Bích Thuỷ, Hiệu trưởng nhà trường chia sẻ: trên cơ sở nghiên cứu các chính sách, văn bản pháp luật, Ban giám hiệu Trường Tiểu học Dịch Vọng A chủ động phối hợp với các tổ chuyên môn đưa ra kế hoạch chiến lược phù hợp với điều kiện, năng lực của nhà trường, trong đó thể hiện rõ lộ trình của từng giai đoạn gắn với các mục tiêu cụ thể, tập trung vào giai đoạn 5 năm gần nhất (2025 – 2030); phân công trách nhiệm rõ ràng cho các thành viên có liên quan, xây dựng kế hoạch dạy các môn học khác bằng tiếng Anh; tiếp tục phối hợp với trung tâm tiếng Anh uy tín.

Cùng với đó, trường phát triển nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên tiếng Anh; chủ động kết nối với các trung tâm ngoại ngữ bồi dưỡng năng lực dạy tiếng Anh cho giáo viên ngay tại trường. Trường cũng đổi mới phương pháp dạy học tiếng Anh theo định hướng giao tiếp, hiện đại; khuyến khích giáo viên ứng dụng phương pháp hiện đại trong giờ học chính khoá (tạo tình huống, đóng vai, thảo luận nhóm, làm video, dạy học dự án, trải nghiệm….). Ngoài ra, trường đổi mới kiểm tra đánh giá học sinh, kiểm tra đầy đủ 4 kỹ năng, trong đó chú trọng kỹ năng nói; xây dựng môi trường học đường sử dụng tiếng Anh; tăng cường với gia đình – cộng đồng để học sinh được học tiếng Anh mọi lúc, mọi nơi. Nhờ các giải pháp trên, học sinh đã có môi trường thực hành ngôn ngữ tốt hơn, các em chủ động, tự tin hơn hơn trong sử dụng và giao tiếp bằng tiếng Anh.

Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Giám đốc Sở GD&ĐT Hà Nội Trần Thế Cương khẳng định, Hà Nội quyết tâm đi đầu trong việc nâng cao năng lực ngoại ngữ cho học sinh, góp phần hiện thực hóa chủ trương của Bộ Chính trị và Đề án của Chính phủ về việc đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học.

Giám đốc Sở GD&ĐT Hà Nội cũng kêu gọi các địa phương, trường học, thầy cô giáo phát huy vai trò chủ động, sáng tạo, xây dựng các kế hoạch hành động cụ thể và khả thi. Trong hành trình đó, mỗi học sinh cần tích cực rèn luyện, phát triển kỹ năng, luôn có khát vọng khám phá những cánh cửa tri thức mới, để sớm hiện thực hoá chủ trương đúng đắn này.