Hàng loạt sai phạm trong sử dụng đất tại ven Đại lộ Thăng Long

Từ bãi phế liệu “khủng”, phát lộ hàng loạt sai phạm

17h30 một ngày cuối tháng 8/2023, trên đường gom Đại lộ Thăng Long, đoạn từ nút giao với đường Lê Quang Đạo đến hầm chui BigC, các phương tiện đang thoái mải di chuyển thì bỗng “va” phải một hàng dài gần chục xe đầu kéo “cõng” theo những thùng container rách tả tơi trên lưng nối đuôi nhau đứng sừng sững ven đường. “Tập đoàn” xe đầu kéo này đã thường xuyên xuất hiện ở đây suốt một thời gian dài với điểm đến là bãi tập kết phế liệu sắt vụn nằm ngay bên đường.

Mục đích là chở hàng đến và “ăn hàng” mang đi. Thế nhưng, vấn đề của bãi tập kết phế liệu sắt vụn này không chỉ dừng lại ở vấn đề giao thông. Hàng loạt sai phạm trong công tác quản lý, sử dụng đất nông nghiệp sai mục đích; vấn đề môi trường; vấn đề trật tự xây dựng… đều tập trung ở khu vực này.

Theo tìm hiểu của phóng viên Kinh tế & Đô thị, bãi tập kết phế thải sắt vụn trên thuộc khu đất nông nghiệp Đồng Vườn – Đằng Xung – Dộc Khoai, thuộc địa phận phường Mễ Trì, quận Nam Từ Liêm, TP Hà Nội. Nhìn từ trên cao, quy mô bãi này rộng đến hàng ngàn mét vuông, kéo dài từ đường gom Đại lộ Thăng Long ra tận sát mép ruộng lúa bên trong. Khắp nơi trên bãi này đều ken đặc các loại phế thải sắt vụn.

Tại đây có 4 chiếc máy cẩu cùng rất nhiều nhân công luôn làm việc hết công suất. Khu vực mép trong bãi, nơi tiếp giáp với ruộng lúa người dân, từng đống phết thải nhựa, vỏ bao… xếp chồng chất. Một góc lớn ruộng lúa nơi tiếp giáp với bãi tập kết phế liệu sắt vụn này, nước chuyển màu đen bất thường.

Trao đổi với phóng viên Kinh tế & Đô thị, chủ ruộng lúa nằm gần bãi tập kết phế liệu sắt vụn này cho biết. bãi xuất hiện và hoạt động từ 7 - 8 năm nay. Hàng ngày, rất nhiều sắt vụn được chở đến đây, sau đó được phân loại rồi tiếp tục chở đi nơi khác để tái chế thành phôi thép mang đi bán. Trong suốt thời gian đó, người dân địa phương đã nhiều lần phản ánh về tình trạng ô nhiễm môi trường do hoạt động của bãi gây ra, ảnh hưởng đến cuộc sống và sản xuất của họ. Tuy nhiên, suốt nhiều năm qua, bãi tập kết phế liệu sắt vụn này vẫn tồn tại.

Trong quá trình tác nghiệp, phóng viên Kinh tế & Đô thị nhận thấy bãi tập kết phế liệu sắt vụn trên không phải là trường hợp duy nhất mà dọc khu đất kéo dài từ nút giao với đường Lê Quang Đạo đến tận nút giao với đường Cương Kiên đang tồn tại rất nhiều trường hợp sai phạm trong sử dụng đất nông nghiệp.

Phía đầu nút giao với đường Lê Quang Đạo là sân bóng Mễ Trì Thượng, tồn tại hàng chục năm nay. Phía nút giao với đường Cương Kiên cũng mọc lên rất nhiều nhà xưởng, bãi tập đỗ ô tô, bãi tập kết vật liệu xây dựng…. với quy mô rộng đến hàng vài héc ta.

Vì sao vi phạm tồn tại nhiều năm không xử lý được?

Trao đổi với phóng viên Kinh tế & Đô thị, ông Nguyễn Trường Sinh – Chủ tịch UBND phường Mễ Trì thừa nhận tình trạng vi phạm pháp luật đất đai tại khu đất nông nghiệp Đồng Vườn – Đằng Xung – Dộc Khoai. Bản thân UBND phường Mễ Trì cũng nhiều lần vào cuộc xử lý nhưng do nhiều khó khăn, vướng mắc nên đến nay vẫn chưa thực hiện được.

“Việc này không phải việc đơn thuần của phường nữa mà hôm trước có tin nhắn của đồng chí Chủ tịch quận (Chủ tịch UBND quận Nam Từ Liêm – PV)  giao đồng chí Phó Chủ tịch quận và Phòng Tài nguyên & Môi trường quận làm việc với phường về vấn đề này” – ông Sinh nói.

Theo ông Nguyễn Trường Sinh, khu đất nông nghiệp Đồng Vườn – Đằng Xung – Dộc Khoai nơi đang tồn tại các trường hợp vi phạm pháp luật đất đai nằm trong quy hoạch xây dựng trụ sở của 18 bộ, ban, ngành. Tổng diện tích đất thuộc quy hoạch khoảng hơn 30ha, trong đó các vi phạm pháp luật đất đai ở đây khoảng vài héc ta. “Trong 18 bộ, ban ngành được quy hoạch về thì đến nay chưa có bộ, ban, ngành nào về lấy đất, chỉ duy nhất Bộ Công an đặt bảo tảng công an, mới rục rịch chuẩn bị về” – ông Sinh nói.

Lí giải việc chậm trễ xử lý các vi phạm pháp luật đất đai tại khu đất nông nghiệp Đồng Vườn – Đằng Xung – Dộc Khoai, Chủ tịch UBND phường Mễ Trì cho hay, có hai vướng mắc lớn nhất là vướng mắc về quy định của pháp luật và khó khăn trong việc xác định nhân thân những người thuê đất tại đây.

Về vướng mắc liên quan đến quy định pháp luật, ông Sinh dẫn giải, Nghị định 43/2014/NĐ-CP hướng dẫn thi hành Luật Đất đai năm 2013 có quy định, các trường hợp vi phạm diễn ra trước ngày 1/7/2014 (thời điểm Luật Đất đai 2013 có hiệu lực – PV) cho phép được tồn tại nguyên trạng. Theo ông Sinh, các vi phạm pháp luật đất đai tại khu đất nông nghiệp Đồng Vườn – Đằng Xung – Dộc Khoai có cả cũ lẫn mới, trong đó có những vi phạm xảy ra trước ngày 1/7/2014.

“Nguyên trạng là như thế nào? Ví dụ người ta làm cái lều ở đấy thì phải để nguyên cái lều đúng không? Không được sửa chữa cái lều đấy. nhưng người trong lều có được đi ra đi vào không? Cũng như sân bóng các anh nói (sân bóng Mễ Trì Thượng – PV), việc tồn tại sân bóng đó vậy có được đá hay không? Hay như bãi phế liệu (bãi phế liệu sắt vụn – PV), có được nguyên trạng, có được hoạt động hay không?” – ông Sinh đặt câu hỏi và khẳng định, chính quy định cho phép các vi phạm pháp luật đất đai diễn ra trước ngày 1/7/2014 được phép tồn tại của Nghị định 43 đã gây khó cho chính quyền địa phương này trong việc xử lý các vi phạm pháp luật đất đai tại khu vực nông nghiệp Đồng Vườn – Đằng Xung – Dộc Khoai.

Về vướng mắc trong việc xác định nhân thân những người thuê đất, ông Nguyễn Trường Sinh cho hay, cái khó ở chỗ nhiều trường hợp vi phạm pháp luật đất đai ở khu vực này là đất được cho thuê đi thuê lại qua rất nhiều người. Có nhiều trường hợp thuê đất xong không sử dụng mà lại đem cho thuê lại. Điều này khiến cho việc xác định nhân thân những chủ thuê đất tại đây gặp rất nhiều khó khăn.

“Theo tôi nắm được là có 45 trường hợp người đang thuê ở khu đất đó, hiện đã xác định được 11 trường hợp còn lại vẫn đang nhờ phía công an xác định nhân thân tiếp” – ông Sinh nói.

Về hướng giải quyết, Chủ tịch UBND phường Mễ Trì cho biết, vừa qua phường đã đề xuất lên quận 2 phương án để xử lý đối với các vi phạm pháp luật đất đai tại khu vực nông nghiệp Đồng Vườn – Đằng Xung – Dộc Khoai. Phương án thứ nhất là tất cả những trường hợp vi phạm đã xác định được nhân thân, có đủ hồ sơ, phường sẽ đề nghị UBND quận Nam Từ Liêm ban hành quyết định khắc phục hậu quả.

Phương án thứ hai là yêu cầu tất cả các hộ dân là chủ đất tại khu vực đang có vi phạm pháp luật đất đai phải chấm dứt hợp đồng cho thuê đất. Nếu ai không thực hiện, khi Nhà nước thu hồi sẽ không được đền bù, hoặc sẽ bị đề nghị không cho  gia hạn giao đất; thậm chí có thể đề xuất quận thu hồi giấy phép sử dụng đất. “Quan điểm của chúng tôi là không bao che cho bất kì trường hợp vi phạm nào” – ông Sinh khẳng định.