Hoạt động mang tính thường niên vì một thế giới không khói thuốc lá năm nay diễn ra trong bối cảnh đặc biệt: Việt Nam đang cùng cả nhân loại nỗ lực thực hiện cuộc chiến đầy cam go chống lại đại dịch Covid-19.
Với việc chọn chủ đề “Cam kết bỏ thuốc lá” cho Ngày Thế giới không thuốc lá năm nay, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tiếp tục hướng tới mục tiêu giảm tỷ lệ người hút thuốc lá, giảm gánh nặng bệnh tật và tử vong trên toàn cầu do các bệnh liên quan đến thuốc lá. Đồng thời kêu gọi các quốc gia tăng cường thực hiện những dịch vụ cai nghiện thuốc lá, khuyến khích người hút thuốc tiếp cận các dịch vụ cai nghiện thuốc lá theo khuyến cáo của WHO.Theo điều tra toàn cầu về sử dụng thuốc lá (GATS 2015), Việt Nam nằm trong danh sách 15 nước có số người hút thuốc lá nhiều nhất thế giới. Tỷ lệ hút thuốc lá ở người trưởng thành Việt Nam hiện vẫn khá cao với 45,3% ở nam giới và 1,1 % ở nữ. Trong đó, 53,6% những người hút thuốc muốn bỏ thuốc lá và đã có nỗ lực bỏ thuốc lá những năm gần đây. Cũng theo WHO, “nạn dịch” thuốc lá toàn cầu hiện đang giết chết hơn 7 triệu người mỗi năm. Và đáng buồn hơn, trong đó bao gồm 900.000 ca tử vong gây ra bởi các bệnh do hút thuốc lá thụ động. Ở Việt Nam, hàng năm có trên 40.000 người tử vong do các bệnh liên quan đến thuốc lá.Trước những tác hại về sức khỏe và kinh tế do thói quen hút thuốc lá, cũng theo WHO, hiện có khoảng 780 triệu người trên toàn thế giới có mong muốn bỏ thuốc lá. Đặc biệt, trong điều kiện đại dịch Covid-19 đang hoành hành, con số nói trên đã tăng thêm hàng triệu người vì lo ngại hút thuốc làm tăng nguy cơ nhiễm Covid-19, đặc biệt ở những người đã mắc các bệnh về tim mạch, hô hấp, ung thư, tiểu đường.Rõ ràng, có một mối liên hệ giữa hiện tượng số người mong muốn bỏ thuốc lá đang ngày một tăng và việc WHO khuyến khích người hút thuốc tiếp cận các dịch vụ cai nghiện thuốc lá cũng như chọn chủ đề cho Ngày Thế giới không thuốc lá năm 2021. Mối liên hệ đó nhấn mạnh vai trò cá nhân của người hút thuốc trong việc thực hiện mục tiêu hướng tới một thế giới không khói thuốc.
PGS.TS Lương Ngọc Khuê - Giám đốc Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá, Cục trưởng Cục quản lý Khám, chữa bệnh (Bộ Y tế) làm rõ hơn điều này khi cho biết, hiện có nhiều phương pháp và bài thuốc hỗ trợ cai nghiện thuốc lá, song ý chí của người hút thuốc có mong muốn cai thuốc là quan trọng nhất.Một đánh giá nghiên cứu của các chuyên gia y tế công cộng đã được WHO công bố vào ngày 29/4/2020 cho thấy, những người hút thuốc lá có nhiều nguy cơ mắc Covid-19 nặng hơn so với những người không hút. Nguyên nhân là bởi Covid-19 là một bệnh truyền nhiễm chủ yếu tấn công ở phổi, thói quen hút thuốc lá làm suy yếu chức năng phổi khiến cơ thể khó chống lại virus SARS-CoV-2 cũng như các bệnh lý khác. Bởi vậy, thuốc lá là một trong những nguyên nhân chính khiến những người mắc các bệnh lý mạn tính như tim mạch, ung thư, hô hấp, đái tháo đường… có nguy cơ mắc bệnh nặng hơn khi bị nhiễm Covid-19.Như trên đã nói, Tuần lễ Quốc gia không thuốc lá diễn ra đúng thời điểm cả nước, trong đó có Hà Nội đang căng mình chống dịch Covid-19 với những diễn biến vô cùng phức tạp, khó lường. Với những tai họa mà đại dịch Covid-19 đang gây ra cho toàn thế giới, nguy cơ mà nó đem lại cho những người hút thuốc và cả những người thân của họ do cơ chế hút thuốc thụ động lại càng tăng.
Trước thực trạng nói trên, việc thực hiện thông điệp “Cam kết bỏ thuốc lá” nhân Ngày Thế giới không thuốc lá là một hành động tích cực cần thiết. Hãy bỏ thuốc lá ngay hôm nay, đó là việc hơn 46% người trưởng thành, chủ yếu là nam giới ở Việt Nam đang hút thuốc có thể và nên thực hiện để bảo vệ bản thân, gia đình và cộng đồng, cùng cả nước chiến thắng dịch bệnh Covid-19.
