Hội họa Đỗ Sơn: cuộc trở về trọn vẹn trong không gian nghệ thuật và tâm hồn

Họa sĩ tiên phong, ghi dấu ấn sự đổi mới của mỹ thuật Việt Nam

Đỗ Sơn là họa sĩ có nhiều đóng góp quan trọng vào sự đổi mới và phát triển của mỹ thuật Việt Nam kể từ đầu thập niên 1980. Đặc biệt, trong thời kỳ đổi mới của đất nước nói chung, của sáng tạo mỹ thuật nói riêng, họa sĩ Đỗ Sơn được nhắc đến trong nền mỹ thuật nước nhà với một phong cách và quan điểm sáng tác riêng. Trong suốt nhiều thập kỷ đam mê với hội họa, họa sĩ Đỗ Sơn thỏa sức sáng tạo và ghi dấu ấn với những đề tài đa dạng, gần gũi với đời sống.

Triển lãm “Các tác phẩm hội họa của Đỗ Sơn” giới thiệu 92 tác phẩm hội họa, trong đó có nhiều bức ký họa ấn tượng, với đa dạng chất liệu. 92 tác phẩm được chọn lọc từ lưu trữ của gia đình họa sĩ, đặc biệt có một số bức được vẽ trong thời gian gần đây, khi họa sĩ tuổi đã cao.

Kể từ triển lãm cá nhân lần thứ 4 năm 2008 tại Thăng Long Gallery, Hà Nội, 17 năm sau, ở tuổi ngoài 80, họa sĩ Đỗ Sơn mới trở lại trong triển lãm cá nhân lần thứ 5. Cuộc triển lãm lần này vì thế không chỉ có ý nghĩa đối với cá nhân ông, mà còn mang đến nhiều mong đợi đối với công chúng yêu mến tên tuổi và tài năng của người họa sĩ tài năng.

Đây không chỉ là dịp để công chúng được chiêm ngưỡng tranh của họa sĩ Đỗ Sơn, mà còn là hành trình nghệ thuật đưa ông quay về với ký ức, cảm xúc và những dấu mốc sáng tác suốt hơn nửa thế kỷ cầm cọ. Đó là một cuộc trở về trọn vẹn trong không gian nghệ thuật và tâm hồn.

Chia sẻ tại triển lãm, nhà nghiên cứu Vũ Huy Thông cho hay: triển lãm là một trong những dấu ấn nghệ thuật trong sự nghiệp sáng tác của họa sĩ Đỗ Sơn. Ngay từ năm thứ 4 Đại học Mỹ thuật Việt Nam, một trong những bài sáng tác chuyên khoa chất liệu tranh lụa của ông có tên “Vườn trường” đã được Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam sưu tầm.

Năm 1980, sự nghiệp sáng tác của họa sĩ Đỗ Sơn chính thức được ghi nhận với những giải thưởng ở cấp quốc gia. Tác phẩm “Xóm biển Phú Quốc” của ông đã giành Huy chương Bạc tại Triển lãm mỹ thuật toàn quốc. Năm 1984, tác phẩm “Hoa biển”, tranh sơn dầu giành Huy chương Vàng tại Triển lãm mỹ thuật toàn quốc về đề tài lực lượng vũ trang.

“Ký họa, phong cảnh, nude… tại triển lãm là những tác phẩm xuất sắc được tuyển chọn trong gia tài nghệ thuật của họa sĩ Đỗ Sơn. Đặc biệt, những tranh phong cảnh được vẽ sau các chuyến đi thực tế của ông tại Sa Pa có nhiều dấu ấn hình thành nên ngôn ngữ hội họa của ông, ảnh hưởng không nhỏ đến thế hệ họa sĩ sau ông” – nhà nghiên cứu Vũ Huy Thông nhấn mạnh.

Yêu đời và phóng khoáng là phong cách nghệ thuật của Đỗ Sơn

Họa sĩ Lê Anh Vân – nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam là bạn cùng thời của họa sĩ Đỗ Sơn chia sẻ, Đỗ Sơn luôn say đắm với hội họa, khi nào cũng vẽ. Bức vẽ tại hành lang của trường chính là bức “Vườn trường”. Nhưng tác phẩm nổi bật nhất để nhận ra hội họa Đỗ Sơn chính là bức “Hoa biển”. Họa sĩ Đỗ Sơn có tính cách và phong cách nghệ thuật rất trong sáng, tự do và phóng khoáng. Bên cạnh đó, họa sĩ Lê Anh Vân cũng đánh giá cao sự sáng tạo và kỹ thuật điêu luyện của họa sĩ Đỗ Sơn, thể hiện qua các tác phẩm trưng bày, bao gồm cả những bức tranh khỏa thân và phong cảnh. 

Triển lãm “Các tác phẩm hội họa của Đỗ Sơn” ngay từ trước lễ khai mạc đã thu hút nhiều công chúng ở các độ tuổi khác nhau đến xem tranh, chụp lại những tác phẩm mình yêu thích. Sau khi xem một lượt các tác phẩm tranh của họa sĩ Đỗ Sơn tại triển lãm, nhà nghiên cứu Đào Trung Việt - hội viên Hội Nhà văn Hà Nội nhận xét: “Văn hóa vùng miền, đặc biệt là vùng Kinh Bắc có ảnh hưởng sâu sắc đến nghệ thuật và con người của các họa sĩ, trong đó có Đỗ Sơn. Ông được coi là những người tiên phong trong việc gìn giữ và phát huy văn hóa vùng miền cũng như truyền cảm hứng đến nhiều nghệ sĩ trẻ. Triển lãm tranh của họa sĩ Đỗ Sơn cũng là một niềm tự hào và sự tri ân của gia đình ông đối với quê hương".

“Những tác phẩm tranh của họa sĩ Đỗ Sơn có điểm nổi bật là sử dụng gam màu rực rỡ, tạo cảm giác thô kệch ban đầu nhưng khi quan sát kỹ lại thể hiện sự tinh tế. Phong cách và kỹ thuật của họa sĩ Đỗ Sơn được đánh giá là rất đặc biệt, thể hiện tài năng và đạt đến tầm nghệ thuật. Mặc dù họa sĩ Đỗ Sơn đã ngoài 80 tuổi, nhưng vẫn giữ được sự phong phú và sáng tạo trong đời sống tinh thần, không khác gì một người trẻ 30 - 40 tuổi” - một công chúng xem tranh nhận xét. Anh cũng cảm nhận được thông điệp mà họa sĩ Đỗ Sơn muốn truyền tải qua các tác phẩm của mình là "năng lượng sống tích cực" để mọi người hướng tới cuộc sống tốt đẹp hơn.

Chia sẻ với báo chí tại triển lãm, họa sĩ Đỗ Sơn xúc động cho hay: "Thông qua triển lãm này, tôi muốn tôn vinh cái đẹp của cuộc sống, của người phụ nữ và phong cảnh những vùng miền mình đã đi qua. Sau 17 năm, tôi tổ chức triển lãm cá nhân lần thứ 5, chủ yếu chất liệu sơn dầu, với những tác phẩm được vẽ rải rác trong khoảng thời gian dài là các bức tranh về vẻ đẹp của người phụ nữ".

Triển lãm “Các tác phẩm hội họa của Đỗ Sơn” diễn ra từ ngày 3 – 9/10 tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam. Khi đến với triển lãm, giới hội họa, công chúng Thủ đô và du khách sẽ có cơ hội được chiêm ngưỡng những tác phẩm nghệ thuật được họa sĩ Đỗ Sơn chắt lọc trong hành trình cầm cọ suốt gần 60 năm qua của mình.