Thông báo của IAEA nêu rõ: “Tổng giám đốc IAEA Rafael Grossi sẽ tới Tehran vào ngày 20/2 để thảo luận kỹ thuật với Tổ chức năng lượng nguyên tử Iran về khả năng hai bên tiếp tục hợp tác theo những điều khoản mới”.
| Tổng giám đốc IAEA Rafael Grossi sẽ tới Tehran vào ngày 20/2 tới để thảo luận về vấn đề hạt nhân của Iran. |
Kế hoạch chuyến thăm Iran của lãnh đạo IAEA được đưa ra sau quyết định của nước Cộng hòa Hồi giáo chấm dứt thực hiện các biện pháp về minh bạch tự nguyện được nêu trong Thỏa thuận Hạt nhân Iran, còn được gọi là Kế hoạch hành động toàn diện chung (JCPOA) ký năm 2015, bắt đầu từ ngày 23/2 tới.
Chính quyền Tehran đang tìm cách gia tăng sức ép với chính quyền mới tại Mỹ nhằm buộc nước này phải dỡ bỏ các lệnh trừng phạt được thông qua dưới thời cựu Tổng thống Donald Trump. Tân Tổng thống Mỹ Joe Biden mới đây tuyên bố, Washington sẽ không nhượng bộ chừng nào Tehran chưa trở lại tuân thủ các cam kết được nêu trong JCPOA.
Trước đó cùng ngày 17/2, Tổng thống Hassan Rouhani tuyên bố Tehran sẵn sàng đối thoại với người đứng đầu IAEA, trước thời hạn chót vào tuần tới, vốn được các nhà lập pháp nước này đặt ra về việc đình chỉ một số hoạt động thanh sát hạt nhân tại Iran.
Theo thỏa thuận JCPOA, các thanh tra của IAEA có quyền tiếp cận một cách hạn chế các cơ sở phi hạt nhân của Iran, bao gồm cả các địa điểm quân sự, trong trường hợp nghi ngờ diễn ra các hoạt động hạt nhân bất hợp pháp.
Tuy nhiên, vào tháng 12/2020, Quốc hội Iran đã thông qua một đạo luật, bắt buộc chính phủ phải kiên quyết với lập trường hạt nhân của mình. Với đạo luật này, Tehran sẽ chấm dứt quyền thanh tra của IAEA kể từ ngày 21/2, trừ khi Mỹ nới lỏng các lệnh trừng phạt.
Hiện các nước châu Âu cũng đang nỗ lực đối thoại để cứu vãn thỏa thuận JCPOA. Theo Bộ Ngoại giao Pháp, Ngoại trưởng Jean-Yves Le Drian sẽ chủ trì cuộc hội đàm trực tuyến trong tuần tới giữa người đồng cấp Đức và Anh cùng tân Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken tại Paris nhằm đưa Mỹ quay trở lại JCPOA cũng như để Tehran tái tuân thủ các cam kết của nước này theo thỏa thuận.
Các nhà phân tích cho rằng chỉ còn một cơ hội rất nhỏ để cứu thỏa thuận hạt nhân lịch sử và các cường quốc trên thế giới sẽ phải hành động nhanh chóng./.
