Khẳng định vai trò, vị thế Thủ đô Hà Nội trong kỷ nguyên phát triển mạnh mẽ cùng đất nước 

Hội thảo nhằm trao đổi những vấn đề lý luận và thực tiễn, qua đó đề xuất định hướng và giải pháp đưa Thủ đô Hà Nội phát triển nhanh, bền vững, xứng tầm vị trí đầu tàu trong giai đoạn phát triển mới của đất nước.

Chủ trì hội thảo có Phó Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản Nguyễn Ngọc Hà; Phó Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Thành uỷ Đào Xuân Dũng và Hiệu Trưởng Trường đào tạo cán bộ Lê Hồng Phong Nguyễn Minh Anh.

Làm rõ về vai trò, vị thế của Thủ đô trong kỷ nguyên mới

Phát biểu đề dẫn tại Hội thảo, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy Hà Nội Đào Xuân Dũng cho biết, sau gần 40 năm tiến hành công cuộc đổi mới, đặc biệt trong 5 năm thực hiện Nghị quyết Đại hội XVII Đảng bộ TP (nhiệm kỳ 2020 – 2025), Hà Nội đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng, toàn diện trên hầu hết các lĩnh vực, để lại những dấu ấn nổi bật trong quá trình xây dựng và phát triển Thủ đô.

Đảng bộ, chính quyền và hệ thống chính trị TP ngày càng được củng cố theo hướng trong sạch, vững mạnh, phát huy tốt vai trò lãnh đạo toàn diện trên mọi mặt đời sống xã hội. Kinh tế Thủ đô duy trì đà tăng trưởng liên tục, mô hình tăng trưởng từng bước được đổi mới theo hướng nâng cao chất lượng, hiệu quả và tính bền vững. Hệ thống kết cấu hạ tầng đô thị được quan tâm đầu tư mạnh mẽ, gắn với quá trình quản lý, quản trị đô thị theo hướng hiện đại, thông minh.

Lĩnh vực văn hóa - xã hội, xây dựng con người Hà Nội thanh lịch, văn minh ngày càng được chú trọng. Hoạt động đối ngoại được triển khai chủ động, tích cực, thiết thực, góp phần nâng cao vị thế, uy tín và tầm vóc của Thủ đô trên trường quốc tế.

Những thành tựu đó đã góp phần quan trọng làm gia tăng thế, lực, vị thế và uy tín của Hà Nội, đồng hành cùng sự phát triển mạnh mẽ của đất nước. Đây chính là những tiền đề vững chắc, tạo ra thời cơ và vận hội to lớn để Thủ đô tự tin, vững vàng cùng cả nước bước vào kỷ nguyên phát triển mới của dân tộc.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đáng ghi nhận, quá trình phát triển của Hà Nội vẫn đang đối mặt với không ít khó khăn, thách thức. Thành phố còn tồn tại 5 “điểm nghẽn” lớn cần tập trung tháo gỡ, đó là: trật tự đô thị, ùn tắc giao thông, ô nhiễm môi trường, tình trạng úng ngập và vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm. Đây là những vấn đề ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng sống của người dân và sự phát triển bền vững của Thủ đô, đòi hỏi phải có các giải pháp đồng bộ, quyết liệt và hiệu quả hơn trong thời gian tới.

Theo Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy, đất nước ta, trong đó có Thủ đô Hà Nội, đang đứng trước thời điểm chuyển mình quan trọng để bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên phát triển thịnh vượng và hùng cường. Kỷ nguyên mới vừa là mục tiêu, vừa là động lực để toàn dân tộc phát huy cao độ sức mạnh đại đoàn kết, vượt qua mọi khó khăn, thử thách, hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc. Đồng thời, kỷ nguyên mới cũng đặt ra những yêu cầu ngày càng cao, nhiệm vụ nặng nề nhưng vô cùng vẻ vang đối với cả hệ thống chính trị và mỗi địa phương, trong đó có Thủ đô Hà Nội.

Trên tinh thần đó, Hội thảo khoa học được tổ chức nhằm làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn về vai trò, vị thế của Thủ đô trong kỷ nguyên mới; đánh giá kết quả đạt được, chỉ ra hạn chế, nguyên nhân; đề xuất các giải pháp đồng bộ, khả thi để Hà Nội thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị trong giai đoạn phát triển mới.

Đổi mới tư duy, tạo đột phá thể chế để Hà Nội vươn mình

Từ góc nhìn lý luận gắn với thực tiễn phát triển Thủ đô, các ý kiến tại hội thảo đều thống nhất cho rằng, để Hà Nội thực sự bước vào kỷ nguyên mới – kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, yêu cầu đặt ra không chỉ là những điều chỉnh mang tính kỹ thuật mà là sự đổi mới toàn diện về tư duy phát triển, phương thức lãnh đạo và mô hình quản trị đô thị. Trên nền tảng các chủ trương, chính sách lớn của Trung ương và hệ thống pháp lý mới, Thủ đô cần tạo ra những đột phá đủ mạnh để khơi thông nguồn lực, phát huy tối đa các động lực tăng trưởng mới, qua đó khẳng định vai trò đầu tàu, trung tâm dẫn dắt và lan tỏa của cả nước.

Nhiều tham luận tại hội thảo đã tập trung làm rõ các trụ cột mang tính quyết định, từ đổi mới thể chế, tổ chức bộ máy, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh đến xây dựng văn hóa, con người và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao – những yếu tố được xem là nền tảng và động lực then chốt cho sự phát triển nhanh và bền vững của Hà Nội trong giai đoạn tới.

Tại hội thảo, PGS.TS Vũ Văn Phúc - nguyên Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản, đã trình bày tham luận về “Một số nhận thức mới về kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam gắn với thực tiễn Thủ đô Hà Nội”. Theo PGS.TS Vũ Văn Phúc, để bước vào kỷ nguyên mới, Hà Nội cần đổi mới mạnh mẽ tư duy phát triển, coi đây là khâu mở đường quan trọng. Thành phố phải tạo đột phá về thể chế, tháo gỡ các điểm nghẽn, nút thắt, khơi thông đổi mới sáng tạo và khai phóng mọi tiềm năng phát triển.

Cùng với đó, Hà Nội cần xây dựng bộ máy chính quyền địa phương hai cấp tinh gọn, hoạt động hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, gắn với nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, đáp ứng yêu cầu của giai đoạn phát triển mới. Việc đẩy mạnh chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, phát triển kinh tế số và kinh tế tuần hoàn sẽ tạo bước phát triển nhảy vọt về lực lượng sản xuất, hình thành phương thức sản xuất số, trở thành đòn bẩy đưa Thủ đô phát triển nhanh và bền vững, hướng tới thu nhập cao.

PGS.TS Vũ Văn Phúc cũng nhấn mạnh yêu cầu huy động và sử dụng tối ưu các nguồn lực; phát huy tối đa các động lực, đặc biệt là sức mạnh của toàn dân, toàn xã hội, của văn hóa và con người Hà Nội. Đồng thời, cần kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, nâng cao sức mạnh mềm và hội nhập quốc tế, qua đó nâng tầm vị thế Thủ đô trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Việc nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền của Đảng, xây dựng Đảng và hệ thống chính trị Thủ đô trong sạch, vững mạnh toàn diện được xác định là nhân tố quyết định thành công của công cuộc kiến tạo và phát triển Hà Nội.

Trong khi đó, GS.TS Phùng Hữu Phú - nguyên Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương cho rằng, với các cơ sở chính trị – pháp lý mới như Nghị quyết số 15-NQ/TW, Luật Thủ đô (sửa đổi) và hệ thống quy hoạch thời kỳ 2021–2030, tầm nhìn đến giữa thế kỷ XXI, Hà Nội đang đứng trước yêu cầu phải tạo ra những đột phá mạnh mẽ để phát triển nhanh và bền vững, xứng đáng với vị thế Thủ đô.

Từ đó, GS.TS Phùng Hữu Phú đề xuất 5 đột phá chiến lược. Trước hết là đột phá về tầm nhìn và tư duy phát triển, hướng Hà Nội trở thành đô thị hiện đại, kết nối toàn cầu, có vị thế trong mạng lưới các thủ đô lớn trên thế giới. Đồng thời thực sự là trung tâm chính trị – hành chính quốc gia, có vai trò dẫn dắt và lan tỏa. Thứ hai là đột phá về thể chế, tận dụng tối đa cơ chế, chính sách đặc thù để khơi thông nguồn lực, nâng cao quyền tự chủ, tự quyết, gắn với đổi mới phương thức lãnh đạo và xây dựng nền quản trị hiện đại.

Thứ ba là đột phá về khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, coi đây là động lực then chốt nâng cao năng suất, chất lượng và sức cạnh tranh của Thủ đô. Thứ tư là đột phá về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Hà Nội, xem đây vừa là nền tảng tinh thần, vừa là nguồn lực nội sinh và mục tiêu cao nhất của phát triển. Thứ năm là đột phá về quốc phòng, an ninh, đối ngoại và xây dựng hệ thống chính trị tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả.

Đề cập đến vấn đề nhân lực và nhân tài, GS.TS Phạm Hồng Tung (Đại học Quốc gia Hà Nội) cho rằng, trong bối cảnh hội nhập sâu rộng, cạnh tranh quốc gia thực chất là cạnh tranh về tri thức, công nghệ và đổi mới sáng tạo, trong đó nhân tài giữ vai trò quyết định. Hà Nội và cả nước cần ưu tiên đối với đội ngũ nhân tài trong lĩnh vực khoa học – công nghệ và đổi mới sáng tạo.

GS.TS Phạm Hồng Tung xác định 4 nhóm nhân tài chủ yếu: nhân tài khoa học cơ bản; nhân tài công nghệ mới; nhân tài công nghiệp văn hóa và sáng tạo; nhân tài trong quản trị và phát triển đô thị bền vững. Việc phát hiện, đào tạo và trọng dụng nhân tài là trách nhiệm của toàn xã hội, trước hết là của chính quyền Thủ đô. Hà Nội cần xây dựng chiến lược phát triển nhân tài bài bản, lâu dài, gắn chặt với chiến lược phát triển chung và tháo gỡ các “nút thắt” thể chế để phát huy hiệu quả nguồn nhân tài sẵn có.

Bên cạnh đó, cần có tư duy giữ nhân tài, chú trọng sử dụng hiệu quả chất xám thông qua cơ chế đặt hàng, đấu thầu nhiệm vụ, tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh và công bằng. Đây được xem là giải pháp quan trọng nhằm phát huy vai trò của nhân tài, góp phần đưa Hà Nội phát triển nhanh, bền vững trong kỷ nguyên mới.

Phát biểu kết luận Hội thảo, Phó Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản Nguyễn Ngọc Hà trân trọng cảm ơn và đánh giá cao tinh thần trách nhiệm, sự tâm huyết và trí tuệ của các chuyên gia, nhà khoa học và đại biểu. Hội thảo đã nhận được hơn 60 tham luận có chất lượng khoa học cao, tiếp cận vấn đề đa chiều, kết hợp chặt chẽ giữa lý luận và thực tiễn.

Từ tổng hợp các ý kiến, Hội thảo đã làm rõ ba vấn đề cốt lõi: hình thành nhận thức và tư duy mới về vai trò Thủ đô; xây dựng Đảng bộ và hệ thống chính trị gắn với phát huy văn hóa, con người Hà Nội và đề xuất các giải pháp đột phá về phát triển kinh tế – xã hội, quản trị đô thị theo hướng “xanh – văn hiến – văn minh – hiện đại – hạnh phúc”. Kết quả Hội thảo là nguồn tư liệu khoa học quan trọng, góp phần phục vụ quá trình hoạch định chiến lược, triển khai Nghị quyết Đại hội Đảng bộ thành phố Hà Nội lần thứ XVIII và cụ thể hóa Luật Thủ đô (sửa đổi) trong thời gian tới.