Nhà văn trẻ chạnh lòng
Ngày 14/6, trong cuộc họp báo, công bố các nội dung của Hội nghị Những người viết văn trẻ toàn quốc lần thứ X, dự kiến diễn ra trong 2 ngày 18 và 19/6, tại TP Đà Nẵng, đại diện Hội Nhà văn Việt Nam chia sẻ đã có công văn gửi các tỉnh, TP đề nghị hỗ trợ mua vé máy bay, vé xe đi lại cho các đại biểu dự hội nghị.
Tuy nhiên, Lạng Sơn đã có trả lời từ chối cấp kinh phí, còn Hà Nội không trả lời sau hai công văn của hội vào ngày 28/3 và 1/6. Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam Nguyễn Quang Thiều cho biết, sự việc này “làm thất vọng những nhà văn trẻ”. Sự việc đã gây nên một làn sóng tranh luận. Nhiều người liên hệ, đặt vấn đề về cơ chế xin cho, về việc không xin được vé máy bay thì Hội nghị có tổ chức được hay không?
Trao đổi với người trong cuộc – nhà văn Lữ Mai (đại biểu của Hội Nhà văn Hà Nội sẽ tham dự Hội nghị) cho biết: Chuyện tấm vé máy bay hay hỗ trợ kinh phí không phải là yếu tố cốt lõi của những tranh luận, ồn ào mấy gần đây.
Nhà văn Lữ Mai cho rằng mọi người đang có cách hiểu "hơi lệch", bởi việc hỗ trợ vé máy bay hay kinh phí không phải quy định bắt buộc. “Nếu địa phương có không hỗ trợ thì không sai nhưng rõ ràng là việc nên được khuyến khích, chia sẻ” – Nhà văn Lữ Mai cho biết.
Cụ thể, nhà văn Lữ Mai cho hay, chị là đại biểu của Hội Nhà văn Hà Nội tham dự Hội nghị Những người viết văn trẻ toàn quốc lần thứ X. “Tôi mong muốn đôi khi chỉ là nhận được một bức thư từ Hội Nhà văn Hà Nội động viên hay chúc mừng đại biểu được đi dự Hội nghị viết văn trẻ toàn quốc. Và cũng có thể trong bức thư đấy trình bày rằng do kinh phí của Hội của hạn chế nên chưa thể tài trợ cho đại biểu. Chúng tôi sẵn sàng chia sẻ với điều đó và hiểu rằng đây là chuyện chưa thể giải quyết ngay. Chúng tôi sẽ phải tự thân vận động, nhưng sự động viên là điều hết sức cần thiết.
Nếu như các ban ngành, đoàn thể đến một bức thư trả lời cũng không có, hay lời động viên cũng không thì chúng tôi cảm thấy chạnh lòng” – Nhà văn Lữ Mai bày tỏ.
Trong con đường sáng tác, chúng tôi không để mình phụ thuộc vào một nguồn kinh phí nào đó; hay phải có một lời động viên chúng tôi mới cố gắng. Nhưng rõ ràng sự quan tâm của các ban, ngành, đoàn thể là cần thiết. Tôi nghĩ ngoài sự tương tác như xã hội hỗ trợ mình những gì, những người xung quanh có thể chia sẻ ra sao thì yếu tố quan trọng nhất là nhà văn đó phải thực sự đam mê và hi sinh cho nghề nghiệp.
Nhà văn Lữ Mai
Chưa biết những ngày tới đây, các bên liên quan sẽ quyết định thế nào về chuyện hỗ trợ hay là tiếp tục im lặng. Nhưng thực tế cho thấy, chuyện tranh cãi trên mạng vốn xưa nay đều đem lại những yếu tố trái chiều, mạng ảo nhưng tổn thương là có thật. Nhiều nhà văn khẳng định, nếu được tham dự, họ sẽ tự lo phần đi lại của mình mà không… phiền đến người khác.
Làm cách nào cho hài hoà, hợp lý
Chuyện Hội Nhà văn Việt Nam có công văn đề nghị hỗ trợ vé máy bay, cũng có nhiều người đặt câu hỏi, ngoài Hội Nhà văn ra thì còn nhiều Hội nghề nghiệp khác như: Hội Nghệ sĩ Sân khấu, Hội Điện ảnh, Hội Mỹ thuật Việt Nam, Hội Kiến trúc sư, Hội Nghệ sĩ Múa và nhiều hội lớn nhỏ khác… họ cũng đều là những người ghé vai vào gánh vác việc “văn hóa soi đường cho quốc dân đi”, vậy các tỉnh thành đài thọ kinh phí đi lại cho các nhà văn trẻ, thì sau này, có đài thọ được cho hội viên các hội nghề nghiệp khác hay không?
Trao đổi với phóng viên KT&ĐT, NSND Trần Quốc Chiêm, Chủ tịch Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật Hà Nội chia sẻ: “Trong danh sách đại biểu tham gia Hội nghị chỉ có 3 người của Hội Nhà văn Hà Nội, còn lại có thể là những người hộ khẩu Hà Nội”. Ông Trần Quốc Chiêm cho hay: “Tôi ủng hộ các đơn vị hỗ trợ các Hội nghề nghề nghiệp nhưng phải có sự hài hoà và đúng theo Luật Ngân sách Nhà nước. Tiêu tiền ngân sách khác với xã hội hoá, phải có kế hoạch. Nhà nước không cấp kinh phí hàng năm thường xuyên, Hội phải làm kế hoạch và xin hỗ trợ, chúng ta vẫn phân bổ theo chế độ chuyên ngành”.
Cũng theo nhà văn Lữ Mai, ở đây không có đúng sai, chỉ có hợp lý, nên làm hay không. Câu chuyện về văn hoá, cần giải quyết một cách có văn hoá thì sẽ êm thấm. Sau sự việc trên, các nhà văn nhìn nhận thẳn thắn rằng văn chương đối với các ngành nghề khác đều gian nan như nhau, đòi hỏi người theo đuổi cần có phẩm chất để đi đường dài. Trong đó, tài năng chỉ là một yếu tố, quan trọng hơn cả là sự đam mê, dấn thân và phải có sự hi sinh cho nghề nghiệp.
Hội nghị Những người viết văn trẻ toàn quốc lần thứ X có 138 đại biểu tham dự, trong đó có 119 đại biểu là các cây bút trẻ tiêu biểu đến từ các vùng miền trong cả nước, 19 đại biểu là Hội viên Hội Nhà văn Việt Nam tuổi đời từ 35 trở xuống (sinh năm 1986, tính đến thời điểm năm 2021 là năm dự kiến tổ chức hội nghị).
Hai địa phương có đại biểu nhiều nhất là TP Hà Nội với 27 đại biểu, TP Hồ Chí Minh có 22 người. Các đại biểu trẻ đến từ 63 tỉnh, thành trong cả nước, làm các ngành nghề khác nhau. Trong khuôn khổ hội nghị sẽ có cuộc tọa đàm chủ đề “Văn học với sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”, hội thảo thơ và văn xuôi, bàn về thái độ, trách nhiệm và lương tâm của người cầm bút với cuộc sống, với xã hội và trả lời câu hỏi “Vì sao chúng ta viết”.
