Không chủ quan, bị động trước thiên tai

Cơn bão số 11 với tên quốc tế là Matmo, được dự báo là một trong những cơn bão mạnh, có đường đi phức tạp và nguy cơ gây mưa lớn trên diện rộng cho các tỉnh Bắc Bộ, trong đó có Thủ đô Hà Nội. Tin bão gần có lẽ không còn là chuyện lạ, nhưng cách Hà Nội chuẩn bị đón cơn bão này lại cho thấy một tâm thế khác.

Nỗi ám ảnh về những trận ngập lịch sử, gần nhất là những hình ảnh đường phố biến thành sông sau cơn bão số 10, dường như đã trở thành mệnh lệnh hành động, buộc bộ máy quản lý đô thị phải thay đổi, phải quyết liệt hơn. Nếu như trước đây, công tác chống ngập thường chạy theo diễn biến của mưa bão, thì nay, TP đã đi trước một bước. Thay vì bị động khắc phục hậu quả, một thế trận phòng ngự chủ động đã được giăng ra trên khắp các địa bàn. Sự chuyển mình này bắt nguồn từ chính những chỉ đạo quyết liệt của lãnh đạo TP, đặc biệt là vai trò của Sở Xây dựng.

Các công điện khẩn đã được ban hành, yêu cầu tất cả các đơn vị liên quan phải vào cuộc với tinh thần trách nhiệm cao nhất, nghiêm túc thực hiện các phương án đã được phê duyệt chính là điểm khởi đầu cho một chiến dịch hiệu quả.

Giữ vai trò "chủ công" trên mặt trận này, Công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội đã cho thấy sự chuyên nghiệp và sẵn sàng ở mức độ cao nhất. Toàn bộ quân số đã được lệnh ứng trực 24/24 giờ, sẵn sàng huy động tối đa lực lượng và phương tiện khi có tình huống. Không chỉ là mệnh lệnh, các hành động cụ thể đã được triển khai một cách khoa học. Ngay từ khi bão còn ở ngoài khơi, các trạm bơm đầu mối trọng yếu như Yên Sở, Đồng Bông, Cổ Nhuế đã vận hành sớm để hạ mực nước tại các hồ điều hòa, kênh mương, chủ động tạo ra một "dung tích dự phòng" quý giá để chứa nước mưa.

Đây là một bước đi chiến lược, thể hiện rõ tư duy phòng ngừa thay vì chờ đợi sự cố xảy ra. Bên cạnh đó, danh sách 30 "điểm đen" về úng ngập, vốn là nỗi khổ của người dân Thủ đô mỗi mùa mưa bão, đã được khoanh vùng và bố trí lực lượng, thiết bị chốt trực. Hình ảnh những công nhân thoát nước túc trực bên miệng cống, sẵn sàng vớt rác khơi thông dòng chảy không còn là hình ảnh xa lạ, nhưng việc triển khai đồng loạt và có kế hoạch tại tất cả các điểm nóng cho thấy một sự chuẩn bị bài bản.

Tuy nhiên, cuộc chiến chống ngập không phải của riêng ngành thoát nước. Hiệu quả chỉ đến từ sự phối hợp đồng bộ, nhịp nhàng theo đúng phương châm "bốn tại chỗ". Công ty Công viên Cây xanh đã chủ động rà soát, cắt tỉa cành khô, chằng chống những cây mới trồng để giảm thiểu rủi ro gãy đổ. Ngành chiếu sáng, cấp nước cũng có phương án bảo đảm vận hành và dự phòng trong tình huống xấu nhất. Ngay cả ngành giáo dục cũng cho thấy sự linh hoạt khi cho phép các trường chủ động điều chỉnh lịch học, đặt an toàn của học sinh lên hàng đầu. Sự vào cuộc của chính quyền các cấp cơ sở, từ phường, xã đến TP đã tạo thành một mạng lưới phòng thủ đa tầng, đa lớp.

Mặc dù vậy, về lâu dài, TP cần đẩy nhanh các dự án thoát nước trọng điểm, ưu tiên các giải pháp hạ tầng xanh, hồ điều hòa, mới có thể giải quyết tận gốc bài toán úng ngập, hướng tới một Thủ đô an toàn, bền vững và có sức chống chịu cao hơn trước những biến động của tự nhiên.