Không khí lạnh tăng cường kết hợp mưa lớn: miền Trung ngập nặng, miền Bắc rét buốt sớm

Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, mưa dồn dập và rét tăng nhanh đang tạo ra tổ hợp thời tiết cực đoan hiếm gặp đầu tháng 11.

Mưa dồn dập, lũ dâng cao ở Quảng Trị và Thừa Thiên Huế

Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, trong 24 giờ qua, mưa đã trút xuống dữ dội ở dải đất miền Trung. Nhiều trạm đo ghi nhận lượng mưa đặc biệt lớn: Bàn Nước (Hà Tĩnh) 269,8mm, Tân Mỹ (Quảng Trị) 230,4mm, Rào Trăng 3 (Thừa Thiên Huế) 274mm. Dự báo, đến đêm 4/11, khu vực từ Hà Tĩnh đến Quảng Trị tiếp tục mưa to đến rất to, tổng lượng 150–250mm, có nơi vượt 400mm.

Chiều 3/11, nước lũ trên sông Kiến Giang tiếp tục dâng cao, gây ngập sâu nhiều tuyến đường và khu dân cư ở huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Trị. Tại các thôn Mai Hạ, Phú Thọ, Tân Lệ, Thượng Phong, Thượng Giang, Xuân Hồi, nước đã tràn vào nhà, có nơi ngập gần 1 mét, người dân phải dùng thuyền để đi lại.

Theo Ban Chỉ huy Phòng thủ dân sự xã Lệ Thủy, đến trưa cùng ngày, toàn xã có hơn 400 ngôi nhà bị ngập, nhiều tuyến giao thông bị chia cắt. Người dân khẩn trương kê cao tài sản, di chuyển máy móc, đồ đạc lên nơi an toàn. Dọc sông Kiến Giang, xe máy được đưa lên cầu Kiến Giang, Phong Xuân, Phong Liên để tránh ngập, trong khi ôtô được chuyển đến khu vực cao hơn nhằm tránh cản trở giao thông.

Đài Khí tượng Thủy văn Quảng Trị dự báo, trong 6–12 giờ tới, địa bàn tiếp tục có mưa vừa đến mưa to, có nơi rất to, lượng mưa 50–100mm, cục bộ trên 150mm. Mực nước sông Kiến Giang tại Lệ Thủy đang ở mức trên báo động 3, nguy cơ ngập lụt tiếp tục mở rộng. Chính quyền địa phương đã kích hoạt hệ thống cảnh báo sớm, phát thông tin liên tục qua loa truyền thanh, mạng xã hội, nhóm cộng đồng, đồng thời cho toàn bộ học sinh trong vùng ngập nghỉ học để đảm bảo an toàn.

Huế ngập lụt diện rộng lần thứ ba trong mùa mưa

Tại Thừa Thiên Huế, mưa lớn khiến nước trên các sông Hương và Bồ tiếp tục dâng cao, gây ngập lụt diện rộng lần thứ ba liên tiếp. Tính đến 13h ngày 3/11, mực nước trên cả hai sông đều vượt báo động 3 và còn xu hướng tăng.

Khu vực bờ Nam sông Hương ngập sâu, nhiều tuyến đường trung tâm bị tê liệt. Bia Quốc học Huế – biểu tượng của thành phố – bị chìm trong nước lũ giữa trưa. Đường Trần Phú, phường Thuận Hóa biến thành sông, người dân vật lộn đẩy xe, lội nước giữa cơn mưa dầm. Trên tuyến Điện Biên Phủ, hàng trăm xe ôtô và xe máy phải dạt lên hai bên đường khiến giao thông tê liệt từng thời điểm.

Đến đầu giờ chiều, đường Hùng Vương, đoạn từ cầu Trường Tiền đến Nhà Văn hóa – Điện ảnh, bị ngập sâu. Nước lũ cuốn trôi rác thải mới thu dọn sau hai đợt lũ trước, khiến các khu phố sầm uất nay trở nên hỗn độn, rác nổi lềnh bềnh trước cửa khách sạn, cửa hàng, nhà dân.

Không khí lạnh tăng cường, Bắc Bộ rét 16–19 độ C

Cùng lúc, đợt không khí lạnh mạnh đang liên tục tăng cường từ phía Bắc. Sáng 3/11, gió Đông Bắc cấp 6–7, giật cấp 8 đã xuất hiện ở đảo Bạch Long Vỹ, khiến Vịnh Bắc Bộ dâng sóng cao 2–3,5m, biển động mạnh. Dự báo trong 1–2 ngày tới, khối không khí lạnh này sẽ mở rộng phạm vi, ảnh hưởng sâu tới Bắc Trung Bộ và một phần Trung Trung Bộ.

Ở đất liền, gió Đông Bắc mạnh cấp 3–4, khiến nhiệt độ khu vực Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ giảm còn 16–19 độ C, vùng núi dưới 15 độ C. Các khu vực cao như Sa Pa, Mẫu Sơn, Pha Đin có thể rét đậm. Thủ đô Hà Nội cũng rét 17–19 độ C, kèm theo mưa nhỏ rải rác.

Các chuyên gia khí tượng cảnh báo, kiểu thời tiết “mưa lạnh kéo dài” không chỉ gây khó khăn cho giao thông và đời sống sinh hoạt mà còn đe dọa sản xuất nông nghiệp, chăn nuôi, đặc biệt là vùng miền núi, nơi gia súc thả rông chưa có chuồng trại che chắn.

Theo Cục Khí tượng Thủy văn, mưa lớn kéo dài trên địa hình dốc của Trung Trung Bộ có thể dẫn đến lũ quét, sạt lở đất tại các lưu vực nhỏ. Các tỉnh cần đặc biệt cảnh giác gồm Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên Huế.

Trên biển, Vịnh Bắc Bộ và Bắc Biển Đông có gió Đông Bắc cấp 6–7, giật cấp 8–9, sóng cao 3–5m, biển động rất mạnh, gây nguy hiểm cho tàu thuyền nhỏ, lồng bè nuôi trồng thủy sản.

Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia khuyến cáo, từ 05–06/11, mưa có xu hướng giảm dần, song nguy cơ sạt lở, lũ quét vẫn còn cao do đất đã bão hòa nước. Người dân vùng trũng thấp, đặc biệt ở hạ lưu các sông như Thạch Hãn, Bồ, Hương, cần chủ động di dời khi có cảnh báo khẩn.

Đợt rét và mưa lớn này không chỉ ảnh hưởng đến miền Trung mà còn tác động lan tỏa. Ở miền Bắc, nhiệt độ xuống thấp có thể làm giảm năng suất rau màu vụ Đông, ảnh hưởng đến đàn gia súc, gia cầm chưa có biện pháp chống rét.

Ở miền Trung, mưa to kéo dài gây ngập cục bộ tại các khu công nghiệp và đô thị ven biển, tiềm ẩn nguy cơ ô nhiễm môi trường và thiệt hại cơ sở hạ tầng.

Các tuyến giao thông huyết mạch như Quốc lộ 1A, đường sắt Bắc – Nam có khả năng bị ảnh hưởng bởi nước dâng, sạt lở taluy dương.

Cơ quan khí tượng khuyến nghị các địa phương theo dõi chặt chẽ bản tin mưa lớn, lũ quét, sạt lở đất được cập nhật liên tục trên website chính thức https://luquetsatlo.nchmf.gov.vn; Tổ chức kiểm tra hồ chứa, đập thủy điện nhỏ, chủ động xả điều tiết khi mưa vượt ngưỡng; Bảo vệ đàn gia súc, gia cầm bằng che chắn, sưởi ấm; Cấm biển tạm thời tại các vùng có gió giật mạnh.

Các tỉnh từ Hà Tĩnh đến Thừa Thiên Huế đã kích hoạt phương án ứng phó thiên tai cấp 1. Lực lượng chức năng túc trực 24/24 tại các điểm xung yếu, sẵn sàng sơ tán người dân vùng sạt lở và ngập sâu. Chính quyền các địa phương đồng thời kiểm tra hồ chứa, đập thủy điện nhỏ, chủ động xả điều tiết, đảm bảo an toàn hạ du.

Các chuyên gia nhấn mạnh: “Miền Trung đang chịu một đợt mưa lũ dữ dội hiếm gặp đầu tháng 11. Dù mưa không kéo dài nhiều ngày, nhưng cường độ cực lớn trên nền đất yếu sẽ gây nguy cơ cao về lũ quét, ngập sâu và sạt lở nếu người dân chủ quan.”