Kiên định mục tiêu hợp tác vì phát triển bền vững

Về tầm nhìn tương lai, Trưởng Đại diện Viện Nghiên cứu Phát triển Pháp (IRD) tại Việt Nam Sylvian Ouillon cho biết, cơ quan này kiên định với mục tiêu hỗ trợ các ngành nghề của Việt Nam thích ứng hiệu quả hơn với các biến đổi của môi trường, đồng thời cân bằng sự phát triển với việc bảo vệ tài nguyên - sinh thái. 

Ông cũng chia sẻ với Kinh tế & Đô thị sâu hơn về một dự án với Hà Nội về cải thiện ô nhiễm không khí - một trong những lĩnh vực ưu tiên hàng đầu của Thủ đô. 

Trong hơn ba thập kỷ hoạt động tại Việt Nam, IRD đã tập trung vào những lĩnh vực hợp tác chủ chốt nào và đạt được những thành tựu đáng chú ý gì?

IRD là một viện nghiên cứu hoạt động dựa trên sự hợp tác chặt chẽ với các đối tác tại các quốc gia sở tại. Tại Việt Nam, các dự án của IRD tập trung vào những ưu tiên của Việt Nam trong các lĩnh vực khoa học sức khỏe, khoa học Trái đất, khoa học môi trường - xã hội, với mục tiêu hỗ trợ Việt Nam phát triển bền vững, theo đó thúc đẩy phát triển song song với việc bảo vệ tài nguyên, hệ sinh thái và con người.

Cách đây 3 thập kỷ khi lần đầu hiện diện tại Việt Nam, chúng tôi chủ yếu tập trung vào việc nghiên cứu những biến đổi nhanh chóng đang diễn ra trong nền kinh tế và cơ cấu dân số của Việt Nam.

Cho đến nay, các hoạt động của IRD tập trung vào tác động của biến đổi khí hậu và các hoạt động của con người đối với môi trường, sức khỏe và xã hội. Chúng tôi áp dụng cách tiếp cận tích hợp, toàn diện và liên ngành.

Năm 2024, Pháp trở thành quốc gia châu Âu đầu tiên nâng cấp quan hệ với Việt Nam lên Đối tác Chiến lược Toàn diện. Trong giai đoạn hợp tác mới này, chiến lược hợp tác trong tương lai của IRD tại Việt Nam là gì?

IRD sẽ tiếp tục hỗ trợ Việt Nam triển khai các dự án liên quan đến phát triển bền vững kinh tế biển; khai thác và sử dụng bền vững tài nguyên thiên nhiên; cũng như bảo vệ môi trường biển, hải đảo và ven biển.

Điều này bao gồm việc phát triển các công cụ trí tuệ nhân tạo (AI) nhằm hỗ trợ quản lý rủi ro và quản lý tổng hợp các tác động của biến đổi khí hậu, như huy động các giải pháp ứng phó, đánh giá tác động kinh tế - xã hội và thúc đẩy sản xuất nông nghiệp bền vững.

Bên cạnh đó, các hoạt động của chúng tôi cũng hướng tới việc hỗ trợ nông nghiệp thích ứng tốt hơn với những thay đổi của môi trường.

Một lĩnh vực hợp tác quan trọng khác là tăng cường bảo vệ tài nguyên và môi trường biển, đặc biệt thông qua việc hỗ trợ Việt Nam xây dựng thí điểm Trung tâm Quan trắc Tài nguyên Biển, Môi trường Biển, Khí quyển và Biến đổi Khí hậu.

Một trong những hợp tác gần đây của IRD với Hà Nội là dự án SEACAI. Dự án này sẽ hỗ trợ TP như thế nào trong việc giải quyết ô nhiễm không khí và các thách thức liên quan đến khí hậu?

SEACAI là một dự án khu vực tại Đông Nam Á, xây dựng mạng lưới đo đạc và phân tích nhằm xác định nguồn gốc các chất ô nhiễm đang ảnh hưởng tới các đô thị lớn. Dự án sẽ phát triển các mô hình dự báo chất lượng không khí trong ngắn hạn, đồng thời hỗ trợ các nhà quản lý đánh giá tác động của các biện pháp khác nhau có thể được áp dụng để bảo vệ chất lượng không khí.

Tại Hà Nội, chúng tôi đang trao đổi với UBND TP để thiết lập một trạm phân tích nhằm bổ sung cho các trạm quan trắc hiện có, cung cấp thêm dữ liệu và đưa Hà Nội tham gia vào mạng lưới các đô thị lớn trong khuôn khổ SEACAI, cùng với Bangkok, Phnom Penh và TP Hồ Chí Minh.

Trong thời gian tới, hợp tác giữa IRD với Việt Nam nói chung và Hà Nội nói riêng sẽ được thúc đẩy như thế nào? 

Tất cả các dự án của chúng tôi đều gắn liền với hoạt động đào tạo, đặc biệt là đào tạo nghiên cứu sinh tiến sĩ, được đồng hướng dẫn bởi các nhà khoa học của IRD và các đồng nghiệp tại các trường đại học/các tổ chức nghiên cứu ở Việt Nam.

Thông qua đó, chúng tôi thực hiện song song hai sứ mệnh: phát triển và chia sẻ tri thức khoa học, đồng thời đào tạo thế hệ các nhà khoa học trẻ - những người sẽ tiếp tục đào tạo các thế hệ trẻ Việt Nam và trở thành đối tác của IRD trong tương lai.

Về phía Hà Nội đang phát triển với tốc độ rất nhanh và chính quyền TP đang triển khai nhiều dự án nhằm thúc đẩy chuyển đổi trong các lĩnh vực giao thông, quy hoạch đô thị và môi trường, mặt khác tác động trực tiếp đến đời sống hằng ngày của người dân, từ khả năng di chuyển, sức khỏe, hoạt động nghề nghiệp cho tới giải trí.

Về phía IRD luôn sẵn sàng hỗ trợ Hà Nội trong khả năng tốt nhất nhằm thúc đẩy phát triển bền vững, tôn trọng môi trường, cải thiện chất lượng cuộc sống thông qua việc bảo vệ tài nguyên và hệ sinh thái.

Ví dụ, chúng tôi sẵn sàng hỗ trợ trong các dự án nghiên cứu nguồn gốc bụi mịn trong khí quyển, xử lý ô nhiễm đất đô thị, triển khai các giải pháp dựa vào thiên nhiên để bảo vệ môi trường, cũng như cung cấp các công cụ giúp chính quyền thử nghiệm các kịch bản thích ứng trong lĩnh vực môi trường và y tế.

Xin cảm ơn ông!