Kiến tạo không gian phát triển cho nông nghiệp Thủ đô

Chưa hết khó khăn

Nhận thức rõ vai trò và tầm quan trọng của nông nghiệp, những năm qua Thành ủy - UBND TP Hà Nội đã dành nhiều sự quan tâm, đầu tư lớn để thúc đẩy phát triển khu vực “tam nông”. Nhờ đó, nông nghiệp Thủ đô đã có nhiều bước tiến vượt bậc; bộ mặt nông thôn đổi thay tích cực.

Đến nay, 17/18 huyện thị xã của Hà Nội đã đạt huyện nông thôn mới, 382/382 xã (đạt 100%) về đích nông thôn mới (nhiều nhất cả nước). Đời sống người dân khu vực nông thôn không ngừng được cải thiện. Đa số hộ gia đình có nhà ở kiên cố, khang trang.

Thu nhập của người dân nông thôn được nâng cao. Số liệu ước tính đến năm 2023 đã đạt 63,28 triệu đồng/người/năm (tăng hơn 7 lần so với năm 2008). Tỷ lệ hộ nghèo khu vực nông thôn giảm xuống chỉ còn 0,06% (tức là cơ bản không còn hộ nghèo so với từ 12,5% năm 2008). 

Vượt qua khó khăn duy trì được đà phát triển, nông nghiệp Thủ đô khẳng định vị trí quan trọng là bệ đỡ của nền kinh tế. Từ chỗ giá trị sản xuất nông nghiệp năm 2008 chỉ đạt hơn 7.000 tỷ đồng thì năm 2022 đã đạt gần 50.000 tỷ đồng (cao hơn xấp xỉ 8 lần so với năm 2008, đứng tốp đầu về quy mô so với các tỉnh vùng Đồng bằng sông Hồng).

Dù vậy, theo Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội Nguyễn Xuân Đại, khó khăn chưa phải đã hết. Các yếu tố tăng trưởng của ngành nông nghiệp hiện vẫn dựa chủ yếu vào đóng góp từ việc tăng quy mô sản xuất. TP chưa hình thành được những khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao. Trồng trọt, chăn nuôi nhỏ lẻ vẫn còn phổ biến.

Quá trình đô thị hoá nhanh khiến tích tụ, tập trung ruộng đất để phát triển nông nghiệp hàng hoá quy mô lớn gặp nhiều khó khăn; không gian phát triển nông nghiệp thường xuyên bị tác động thu hẹp. Những chính sách để khuyến khích phát triển nông nghiệp đô thị, sinh thái còn thiếu...

Cần cách tiếp cận mới

Theo Phó Chủ tịch UBND TP Nguyễn Mạnh Quyền, bước vào giai đoạn mới, Hà Nội cần có tư duy đổi mới về phát triển nông nghiệp. Xác định được mô hình phát triển phù hợp với điều kiện Thủ đô. Trong đó, mục tiêu chính đặt ra là phục vụ cho quy mô 10 triệu dân và tập trung vào một số lĩnh vực có thế mạnh như giống cây trồng - vật nuôi.

Nhấn mạnh quan điểm “hiếm quốc gia nào lại có Thủ đô phát triển nông nghiệp như tại Hà Nội”, ông Nguyễn Văn Việt, Vụ trưởng Vụ Kế hoạch (Bộ NN&PTNT) khuyến nghị TP cần có những cách làm khác. Trong đó, chú trọng cơ cấu lại ngành nông nghiệp, “không thể sản xuất những nông sản mà các địa phương xung quanh cũng có...”. 

Theo Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan, rào cản của nông nghiệp nói chung hiện nay là quản lý đơn ngành, cắt khúc nên giá trị tịnh tiến chậm. “Chúng ta đang sống trong nền nông nghiệp tri thức, nông nghiệp dựa trên AI, Big Data. Phải tư duy nông nghiệp như một nền kinh tế tri thức, chứ ko phải là 1 sào tạo ra được bao nhiêu tạ thóc…” - Bộ trưởng Lê Minh Hoan nhấn mạnh.

Tư lệnh ngành nông nghiệp mong muốn Thủ đô cần phát triển nhanh hơn nền nông nghiệp tri thức. Đây là điều hoàn toàn khả thi, bởi Hà Nội có thuận lợi lớn, là địa bàn đứng chân của nhiều cơ sở giáo dục lớn (Học viện Nông nghiệp, Đại học Lâm nghiệp, Đại học Thuỷ lợi). Đó là chưa kể rất nhiều các Cục, Vụ, Viện…

Bộ trưởng Lê Minh Hoan nhấn mạnh, Hà Nội hiện nay có nhiều lợi thế nhưng vẫn đang bị tách rời; do đó “cần có tư duy mở để kiến tạo không gian phát triển lớn hơn cho nông nghiệp…”. Về phía Bộ NN&PTNT, sẽ đồng hành cùng Hà Nội trong việc nghiên cứu, chuyển giao tiến bộ khoa học - công nghệ vào thực tiễn sản xuất.

Thời gian tới, Bộ trưởng Lê Minh Hoan mong muốn UBND TP Hà Nội chủ trì, phối hợp cùng Bộ NN&PTNT nghiên cứu, tổ chức một diễn đàn thu hút các tổ chức, doanh nghiệp tham gia đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn. Để làm được điều này, ông đề nghị Hà Nội cần sớm hoàn thiện quy hoạch không gian phát triển cụ thể cho nông nghiệp, nông thôn.