Kinh nghiệm vượt xe an toàn trên đường cao tốc, tránh tai nạn dồn toa

Hồng Minh
Chia sẻ Zalo

Kinhtedothi - Khi lái xe trên đường cao tốc, không ít bác tài cho rằng chỉ cần là đoạn đường có vạch đứt, xe trước vượt được thì mình cũng có thể vượt. Đây là quan niệm hoàn toàn sai lầm.

Không ít vụ tai nạn liên hoàn do các xe không giữ khoảng cách an toàn khi tham gia giao thông. 
Không ít vụ tai nạn liên hoàn do các xe không giữ khoảng cách an toàn khi tham gia giao thông. 

Tình trạng các xe bị tai nạn liên hoàn (dồn toa) có thể xuất hiện ngay cả khi đi trong phố, tuy nhiên khi chạy trên cao tốc sẽ để lại hậu quả nghiêm trọng hơn. Không giữ khoảng cách an toàn, kéo theo không đủ thời gian để xử lý tình huống là một trong những nguyên nhân dẫn đến các vụ "dồn toa".

Nghiên cứu chỉ ra rằng trong điều kiện bình thường, 3 giây là khoảng thời gian đủ để tài xế kịp phản ứng trước các sự cố như phía trước có xe bị hư hỏng, gặp chướng ngại vật trên đường… Vì thế, quy tắc 3 giây được khuyến cáo dùng để tính khoảng cách an toàn khi đi trên cao tốc.

Xe ô tô 7 chỗ biến dạng sau tai nạn.
Xe ô tô 7 chỗ biến dạng sau tai nạn.

 Áp dụng quy tắc 3 giây

Tuy nhiên, khi lái xe trên đường, không dễ ước lượng khoảng cách bằng đơn vị mét, nên các tài xế thường áp dụng quy tắc 3 giây để tính khoảng cách an toàn khi lái xe trên đường cao tốc.

Bản chất của quy tắc 3 giây là khoảng thời gian cần thiết để tài xế dừng xe an toàn sau khi đạp phanh, dựa trên các tính toán tổng hợp về tốc độ phản xạ của người lái, quán tính của xe sau khi phanh để xe có thể dừng lại hoàn toàn và tránh được va chạm.

Để xác định cự ly "3 giây", hãy tìm một vật cố định bên đường để làm "cột mốc"; đó có thể là biển báo giao thông, cột đèn hay cây cối… Khi xe phía trước vượt qua "cột mốc", hãy đếm 1... 2... 3… theo nhịp đúng 3 giây.

Sau khi đếm xong, nếu tới đúng "cột mốc" thì tức là khoảng cách với xe phía trước đủ an toàn. Ngược lại, nếu chưa đếm hết 3 giây mà đã tới "cột mốc", thì cần đi chậm lại để nới rộng cự ly, đảm bảo khoảng cách an toàn.

Quy tắc 3 giây được áp dụng trong điều kiện thời tiết tốt, trời khô ráo, tầm nhìn thoáng... Trong điều kiện trời mưa, tầm nhìn bị hạn chế thì phải tăng lên thành 6 giây, tức giữ khoảng cách với xe phía trước gấp đôi so với thông thường.

Quy đổi khoảng cách an toàn

Dựa trên quy tắc 3 giây, khoảng cách an toàn theo tốc độ được quy đổi như trong bảng dưới đây. Khoảng cách này áp dụng trong điều kiện thời tiết tốt và phải nhân đôi khi gặp thời tiết xấu.

Trên cao tốc, có thể căn cứ theo biển báo nhắc nhở cũng như miêu tả khoảng cách. Hệ thống này bao gồm vạch sơn nét đứt chạy ngang đường và liên tiếp là các biển 0M, 50M, 100M… tương ứng với cột mốc, 50 mét, 100 mét (so với cột mốc 0M)...

Luôn giữ khoảng cách an toàn với các phương tiện phía trước để kịp phản ứng. Trong trường hợp xe phía sau đi quá sát, hãy chủ động chuyển làn khi đủ điều kiện an toàn và nhường cho xe đó vượt qua. Như vậy, có thể hạn chế được tình trạng "dồn toa".

Thông tư 31/2019/TT-BGTVT của Bộ GTVT đã quy định rõ ràng và chi tiết về khoảng cách an toàn giữa hai xe khi tham gia giao thông ứng với từng tốc độ của xe. Theo đó, khoảng cách an toàn giữa hai phương tiện cùng tham gia gia thông cụ thể như sau (trong điều kiện đường khô ráo):

Khoảng cách (mét), 40km/h sẽ giữ ở mức là 33,8m; 80km/h là 66,7m; 100km/h là 83,4m; 120km/h là 100,1m.

Không vượt nối đuôi, giữ khoảng cách an toàn

Xe phía trước vượt an toàn không có nghĩa là xe phía sau cũng có thể "tranh thủ" tăng tốc bám đuôi để vượt theo, đặc biệt là trên đường không có dải phân cách cứng với làn ngược chiều.

Lý do là khi các phương tiện đều di chuyển với tốc độ cao, nếu xe phía trước gặp sự cố bất ngờ phanh gấp, tầm quan sát bị hạn chế, thì việc vượt nối đuôi dễ khiến xe phía sau không phanh kịp, dẫn đến tai nạn dồn toa hoặc đâm đấu đầu xe chạy theo hướng ngược lại.

Việc vượt nối đuôi nhau trên đường cao tốc cũng chính là không tuân thủ khoảng cách an toàn.

Không vượt nhiều xe cùng lúc

Việc vượt nhiều xe cùng lúc, đặc biệt là xe siêu trường, siêu trọng cũng nguy hiểm như việc vượt nối đuôi, vì việc này dễ bị khuất tầm quan sát phía trước, chỉ trừ trường hợp các xe này di chuyển chậm thành đoàn ở làn ngoài cùng bên phải.

Ngoài ra, việc vượt nhiều xe cùng lúc sẽ khiến các bác tài khó kiểm soát tốc độ, khó xử lý tình huống.

Không nóng vội khi nhập làn, chuyển làn

Khi chưa đạt tốc độ đủ để vượt xe ở làn bên cạnh, chưa đủ khoảng trống an toàn phía trước, tín hiệu xin vượt chưa được tài xế xe chạy ở làn bên cạnh tiếp nhận... mà tài xế vẫn cố tình cho xe tạt sang thì rất dễ dẫn tới va chạm.

Nếu ở làn bên trái là xe siêu trường, siêu trọng, đừng cố lách để vượt lên nhập làn. Trong trường hợp tài xế các xe này đi chậm lại, tạo khoảng cách, có ý nhường đường, và phía trước có đủ khoảng trống an toàn, hãy phát tín hiệu cho thấy xe bạn chuẩn bị nhập làn, bằng đèn báo rẽ.

Tuyệt đối không vượt ngay khi vừa ra tín hiệu, khiến tài xế các xe khác chưa chuẩn bị kịp để nhường đường. Khi đã đủ điều kiện an toàn, hãy vượt dứt khoát, tránh tình trạng đi song song với xe phía trước quá lâu.

Sau khi đã vượt hoặc chuyển làn, không nên lập tức chuyển làn tiếp, mà cần duy trì đi thẳng, cho đến khi có đủ điều kiện an toàn mới chuyển làn hoặc vượt tiếp xe khác.

Trước khi chuyển làn, tài xế cần nhìn thấy toàn bộ phần đầu xe phía sau trong gương chiếu hậu, để tránh tình trạng đầu xuôi mà đuôi không lọt.

Chú ý quan sát biển báo

Vượt phải ở trước lối ra đường cao tốc hoặc điểm chuẩn bị có sự thay đổi làn đường, vượt ở khúc cua, vượt khi đang lên dốc... đều tiềm ẩn nguy cơ tai nạn rất cao, vì đó là khi các xe thay đổi tốc độ và/hoặc chuyển hướng.

Do đó, cần quan sát kỹ biển báo để tránh vượt ở các vị trí này, tránh rơi vào tình trạng bị khuất tầm quan sát, dễ gây va chạm.

Không vượt khi xe phía trước đã đạt tốc độ tối đa cho phép

Nếu xe đang chạy với tốc độ gần chạm ngưỡng tối đa cho phép thì việc cố vượt xe phía trước sẽ khiến chạy quá tốc độ cho phép, vừa vi phạm luật giao thông, vừa tiềm ẩn nguy cơ tai nạn.