Trả lời báo giới sau khi kết quả bầu cử Tổng thống Ukraine được công bố với chiến thắng cách biệt giành cho diễn viên hài Volodymyr Zelensky, phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết, Nga sẽ chri đánh giá tân tổng thống Ukraine thông qua hành động của ông.
"Moscow tôn trọng sự lựa chọn của người dân Ukraine, hơn nữa, sự lựa chọn này là khá rõ ràng", ông Peskov nói, nhưng cũng lưu ý về một dấu hỏi trong tính hợp pháp của cuộc bầu cử vừa qua tại Ukraine khi "3 triệu công dân Ukraine sống ở Nga bị từ chối quyền bỏ phiếu".
Phát ngôn viên cho rằng: "vẫn còn quá sớm để nói về việc Tổng thống Putin gửi lời chúc mừng tới ông Zelensky, cũng như nói về khả năng hợp tác của họ".
Lễ nhậm chức Tổng thống của ông Volodymyr Zelensky dự kiến sẽ diễn ra vào tháng 5 tới, trong khi kết quả này được dự báo có thể gây ra một cuộc khủng hoảng chính trị tại Ukraine. Sau cuộc đấu tay đôi mệt mỏi với Tổng thống đương nhiệm Petro Poroshenko, ông Zelensky có thể phải đối mặt với một thử thách khó khăn hơn nhiều - một quốc hội không trung thành - có khả năng phá hỏng mọi chính sách của tân Tổng thống. Nếu không có phe phái trong quốc hội và những thân cận nơi chính phủ, một người thiếu kinh nghiệm chính trị như ông Zelensky sẽ khó thành công.
Một Quốc hội "hung hăng"
"Trong tình hình hiện tại, Zelensky sẽ là một Tổng thống hợp pháp ở mức độ tối đa, nhưng cũng là một người yếu thế", người đứng đầu Viện Phân tích và Quản lý Chính sách Ukraine, ông Ruslan Bortnik, nói với TASS.
Thách thức mà Zelensky phải đối mặt vẫn còn lớn hơn so với thử thách mà ông Poroshenko từng đối mặt vào năm 2014. Ông Zelensky cũng nhận thức rõ rằng bản thân sẽ đối đầu với một quốc hội mà ông chưa có cơ sở để kiểm soát - điều mà tân Tổng thống Ukraine đã liên tục thừa nhận rằng trước ngày bỏ phiếu.
Trong mối liên hệ này, nhiều chính trị gia và chuyên gia khuyên ông Zelensky nên giải tán quốc hội và kêu gọi bầu cử sớm. Tuy nhiên Quốc hội Ukraine hiện tại không thể bị giải thể trong thời gian 6 tháng trước khi hết hạn nhiệm kỳ 5 năm, trong khi tân Tổng thống chỉ có thể sử dụng quyền giải tán quốc hội của mình chậm nhất là vào ngày 27/5. Vì vậy, nếu ông Zelensky không nhậm chức trước ngày đó, nhiều khả năng ông sẽ buộc phải cùng tồn tại với quốc hội "hung hăng" cho đến ngày 27/10 - khi cuộc bầu cử quốc hội dự kiến diễn ra.
Chờ đến mùa thu?
Hầu hết các nhà lập pháp Ukraine hiện không hào hứng với ý tưởng bầu cử sớm, vì vậy các nhà phân tích suy đoán rằng mọi nỗ lực của ông Zelensky sẽ bị "làm khó" cho mục đích trì hoãn. Để giải tán quốc hội và kêu gọi bầu cử sớm, tân Tổng thống Ukraine có thể đưa ra một lý do hợp pháp - sự vắng mặt của một liên minh cầm quyền trong Quốc hội.
"Tại thời điểm này, đây là luận điểm duy nhất có lợi với ý tưởng bầu cử sớm", một thành viên Quốc hội từ Đảng chính trị Tự lực cho biết. Tuy nhiên, các nhà phân tích hầu hết tin rằng trong mọi trường hợp, ông Zelensky sẽ cần phải tìm kiếm các đồng minh tại Quốc hội và cố gắng nâng cao sự hỗ trợ từ những người ủng hộ thông thường tùy theo từng tình huống.
Về phần mình, nhóm của ông Zelensky đã thề rằng Tổng thống đắc cử không cảm thấy sợ hãi trước một Quốc hội "hung hăng" như thế.
"Nếu Quốc hội hiện tại bác bỏ (các dự luật của Tổng thống) vào lúc này, chúng sẽ được thông qua vào mùa thu bởi những người kế nhiệm", phát ngôn viên của nhóm Zelensky, Dmitry Razumkov, nói trước cuộc bầu cử.
