Kỳ 1 - những cô gái “xuất quỷ nhập thần”

Những bông hoa thép mang bom

Trong những cuộc trường kỳ kháng chiến của đất nước, không thiếu những cô gái với tấm gương chiến đấu gan dạ lập chiến công vang dội. Ở vùng đất địa đầu cực Nam của Tổ quốc, địa hình sông ngòi chằng chịt, trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cũng đã có rất nhiều những tấm gương, trong số đó có tổ nữ quân báo công khai, có nhiệm vụ săn tìm và diệt tàu chiến giặc. Nhiều trận đánh của các thành viên của tổ đã khiến quân thù bạt vía kinh hồn. Một trong những trận đánh đó, là trận đánh chìm nhiều tàu chiến giặc tại chi khu Rạch Ráng, Cà Mau.

Để thực hiện chiến dịch nhổ cỏ U Minh lần I, nhằm tiêu diệt vùng căn cứ của Khu ủy khu 9 và Tỉnh ủy Cà Mau, tháng 10/1969, Mỹ đã đưa 60 tàu chiến đến sông Ông Đốc. Thực hiện mệnh lệnh, Tỉnh đội Cà Mau quyết đánh phủ đầu để ngăn chặn chiến dịch này, Tổ quân báo công khai gồm 3 cô gái trẻ đã dũng cảm mưu trí hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, phá hủy và đánh chìm 10/60 tàu, diệt hàng trăm tên Mỹ - Ngụy, bẻ gãy chiến dịch của chúng.

Trong Minh Hải 30 năm chiến tranh và lịch sử ngành Quân báo trinh sát tỉnh Cà Mau trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, có ghi: “Ngày 23/10/1969, đơn vị Quân báo hợp pháp tỉnh đội Cà Mau tổ chức ba đồng chí: Võ Lệ Quân, Phạm Thị Năm (Năm Sáng) do đồng chí Nguyễn Thị Nhi chỉ huy đánh cụm tàu sắt tại chi khu Rạch Ráng bằng hai quả bom nổ chậm, mỗi quả nặng 700 cân Anh gắn kíp hẹn giờ do đồng chí Trần Lượm - ban công binh tỉnh cải tiến từ bom lép của giặc. Xuất phát từ đập Thăm Trơi đến cụm tàu, mặc dù địch tuần tra, đề phòng rất nghiêm ngặt nhưng ba đồng chí đã mưu trí, linh hoạt lọt qua mắt địch. 
Khi đến vị trí, đồng chí Phạm Thị Năm cắt dây quả bom thứ nhất, đồng chí Võ Lệ Quân cắt dây quả bom thứ hai. Sau ba mươi phút sau vang lên hai tiếng nổ, nước bốc cao trắng xoá, 4 chiếc tàu sắt chìm tại chỗ, 6 chiếc hư nặng, 100 tên giặc đền tội ác, có 67 sĩ quan và lính Mỹ. Với chiến công trên, 3 thành viên của tổ được Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hoà miền nam Việt Nam tặng thưởng Huân chương chiến công hạng Ba.”

Đây chỉ là một trong nhiều trận đánh của những cô gái ấy, những cái tên Võ Lệ Quân, Phạm Thị Năm còn được đồng đội biết đến qua những trận đánh tàu của Giang thuyền Hải quân Ngụy ngay lòng thị xã Cà Mau, hay phá cầu Quay (cầu Phan Ngọc Hiển hiện tại), cầu Sắt (cầu Gành Hào ngày nay), cầu Giá Rai, cầu Nọc Nạng…

Những nữ chiến binh chưa từng được mặc áo lính

Gặp cô Võ Lệ Quân (bí danh Lê Hoa) 73 tuổi, thương binh 3/4 vào buổi chiều muộn ở nhà riêng tại ấp Hiệp Điền, xã Đông Hải tỉnh Cà Mau, nói cô thay bộ đồ cựu chiến binh để ghi hình, cô bảo: “Cuộc đời làm lính của tụi cô chưa từng được mặc áo lính, do đặc thù nhiệm vụ không được phép mặc. Nên chắc bây giờ ở trên cũng chưa cho cô bộ đồ lính nào cũng vì lẽ đó” – cô Võ Lệ Quân vui nói.

Bên ly trà, cô kể về cuộc đời của những tổ viên năm ấy, hào hứng nhưng vẫn không dấu được những tiếc nuối. Cô kể, những năm 1960, khi anh cô vừa hy sinh, căm thù giặc, cô cũng như bao cô gái khác ở vùng Bạc Liêu, Cà Mau đều tham gia cách mạng để đền nợ nước trả thù nhà. Khác với những chàng trai, cô gái khác vào đơn vị trực tiếp cầm súng chiến đấu, cô vào lực lượng quân báo công khai (có nghề nghiệp với giấy tờ hợp pháp của địch) với nhiệm vụ sử dụng cách đánh bí mật để phá hủy tiêu diệt những mục tiêu quan trọng ngay trong lòng địch. Những trận đánh vang dội thoắt ẩn thoắt hiện của cô đã phá hủy cầu Giá Rai, Nọc Nạn, Hộ Phòng… ngăn chặn những trận càn quét của giặc đã khiến chúng khiếp sợ. Với chiến công và kinh nghiệm ấy, cấp trên đã điều cô về Cà Mau vào Tổ quân báo công khai săn tàu chiến giặc, với nhiệm vụ to lớn khác, trong đó có trận đánh diệt nhiều tàu chiến giặc kể trên.

Cô Võ Lệ Quân kể, đêm xuất phát bước vào trận đánh, đơn vị đã làm “lễ truy điệu” cho tổ, tại nhà Tổ trưởng Nguyễn Thị Nhi ở kênh Tăng Mốc, ấp 11, xã Khánh Bình Đông, ai cũng hừng hực khí thế quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ.

“Trận đánh đó, chỉ tiếc một điều là quả bom đầu tiên cắt bom nhầm vào 2 chiếc tàu tuần tra, nên khi nổ, tàu đã rời bến đi tuần, nên kết quả trận đánh chủ yếu từ quả bom thứ 2. Đáng lý phải cắt bom nhóm tàu pháo hạm được Mỹ đưa từ Hạm đội 7 tăng cường vào đậu gần đó thì sẽ giảm nhiều thiệt hại cho quân ta sau này” – cô Võ Lê Quân nói.

Tìm gặp một thành viên khác của tổ, cô Phạm Thị Năm (bí danh Năm Sáng) 77 tuổi, thương binh 4/4, hiện sống tại xã Thới Bình, tỉnh Cà Mau, mới biết thêm về những hành động phi thường của các cô.

Cô Năm Sáng kể, lúc đó, cách mạng khó khăn thiếu thốn, để có vũ khí đánh các mục tiêu lớn, diện rộng của địch, quân ta đã tổ chức thu gom những quả bom lép của Mỹ để tạo ra những quả bom hẹn giờ, hoặc lấy thuốc nổ tạo ra lựu đạn, bộc phá đánh địch. Vùng bán đảo Cà Mau khi ấy, ngày ngày hứng chịu hàng trăm tấn bom Mỹ từ các Hạm đội ngoài biển nên nguồn bom không khan hiếm. Trong đó, những loại bom từ 500 – 700 cân Anh là phù hợp với lối đánh của đơn vị các cô.

Kể về trận đánh tàu đó, các cô phải tự hóa trang xâm nhập điều tra trận địa của địch để quan sát lựa chọn xây dựng kế hoạch đánh. Được cấp trên thống nhất, các cô phải luyện tập lái chiếc vỏ lãi tải trọng 200 giạ lúa, hai quả bom được treo bí mật dưới đáy thuyền, có chỗ cắt dây bí mật để thả. Để cố định bom, các cô phải nhấn chìm vỏ lãi, buộc bom vào, bịt nước, sau đó tát khô nước để vỏ nổi lên, sau đó lau khô. Trên thuyền, chở nhiều bao gạo, trấu, dừa để ngụy trang như vỏ lãi đang chở nặng.

Chiếc vỏ chở nặng bom ấy sau nhiều ngày lập lái thuần thục, mới được thử di chuyển xa, bước vào trận đánh 2 quả bom mới được lắp kíp hẹn giờ, mỗi người đều được trang bị dao nhỏ để có thể bí mật cắt khi hành động. Tuy vững tin và gan dạ, nhưng khi vỏ lãi chạy, vẫn nghe rõ tiếng 2 quả bom va vào đáy nghe âm thanh lụp cụp. Dù vậy, các cô chưa hề sợ bom nổ giữa chừng, chỉ sợ địch phát hiện ra, nhiệm vụ đánh địch sẽ không hoàn thành. Song, với ý chí đền nợ nước trả thù nhà, quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ, các cô đã cùng làm nên một trận thắng” – cô Năm Sáng nói.

“Trận đánh vang dội của các chị đã bẻ gãy chiến dịch nhổ cỏ U Minh lần I của địch, không những làm thiệt hại nặng Mỹ - Ngụy về con người vũ khí, mà còn tiết kiệm rất nhiều xương máu cho cách mạng. Nêu cao ngọn cờ vì độc lập dân tộc, phát huy truyền thống vẻ vang lấy nhỏ thắng lớn lấy ít địch nhiều của ngành Tình báo Quốc phòng Việt Nam” – thượng tá Lê Quang Tâm, Trưởng Ban Liên lạc tình nghĩa Tình báo Quốc phòng, tỉnh Cà Mau nói.