Chính phủ đã có đề xuất bổ sung chế độ thai sản đối với người lao động tham gia BHXH tự nguyện. Theo đó, tại dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) quy định, đối tượng hưởng chế độ thai sản là người lao động tham gia BHXH tự nguyện. Người lao động được hưởng chế độ thai sản khi thuộc một trong các trường hợp: Lao động nữ sinh con; lao động nam đang tham gia BHXH có vợ sinh con.
Để được hưởng trợ cấp thai sản, người lao động phải đóng BHXH từ đủ 6 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con.
Lao động nữ khi sinh con, lao động nam có vợ sinh con được hưởng 2.000.000 đồng cho 1 con mới sinh.
Trường hợp chỉ có mẹ tham gia BHXH mà mẹ chết sau khi sinh con thì cha hoặc người trực tiếp nuôi dưỡn được hưởng trợ cấp thai sản 2.000.000 đồng.
Trường hợp cả cha và mẹ cùng tham gia BHXH đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản thì chỉ cha hoặc mẹ được hưởng chế độ thai sản 2.000.000 đồng cho 1 con mới sinh.
Trước đó, nhiều ý kiến cho rằng, chính sách BHXH tự nguyện chưa hấp dẫn, vì hiện nay mới chỉ có 2 chế độ là hưu trí và tử tuất. Theo quy định hiện hành, người lao động đóng BHXH tự nguyện 20 năm mới được hưởng lương hưu nên họ chưa thấy có các quyền lợi trước mắt.
“Nhằm mục tiêu gia tăng tính hấp dẫn của BHXH tự nguyện đồng thời phù hợp với đối tượng tham gia BHXH tự nguyện (mặt bằng chung có thu nhập thấp và công việc không ổn định) nên chúng ta bổ sung thêm chế độ thai sản. Mức đề xuất trợ cấp thai sản 2.000.000 đồng/1 con mới sinh bằng với mức đang áp dụng theo Nghị định số 39 của Chính phủ đang áp dụng cho lao động nữ dân tộc thiểu số thuộc vùng có điều kiện khó khăn” – Phó Vụ trưởng Vụ BHXH, Bộ LĐTB&XH Nguyễn Duy Cường cho hay.
Tuy nhiên, mức hỗ trợ 2.000.000 đồng/1 con được cho là thấp. Trước đó, báo cáo Thẩm tra dự án Luật BHXH (sửa đổi), Ủy ban Xã hội thấy rằng: Số người tham gia BHXH tự nguyện hiện nay còn thấp, tỷ lệ người trong độ tuổi sinh đẻ tham gia BHXH tự nguyện không cao. Quy định trợ cấp thai sản đối với người tham gia BHXH tự nguyện ở mức 2.000.000 đồng là chua phù hợp với thực tế, đây là mức hỗ trợ được triển khai từ năm 2015. Do đó, Ủy ban Xã hội đề nghị Chính phủ nghiên cứu nâng mức hỗ trợ thai sản cho phù hợp, để thu hút người lao động sớm tham gia vào hệ thống BHXH.
Ủy ban Xã hội cũng nhận thấy, các quy định của chế độ trợ cấp thai sản trong dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) mới chỉ chú trọng vào lợi ích vật chất mà người lao động tham gia BHXH tự nguyện được hưởng, chưa chú trọng đến những quyền lợi cũng rất quan trọng như được nghỉ việc để đi khám thai, nghỉ việc khi thực hiện biện pháp tránh thai, nghỉ dưỡng sức, phục hồi sức khỏe sau thai sản, nghỉ việc khi đình chỉ thai nghén… Ủy ban Xã hội cho rằng, đây là những lợi ích rất cần thiết đối với người lao động nữ khi mang thai, đồng thời thể hiện được tính bình đẳng giữa các chế độ BHXH.
Do đó, Ủy ban Xã hội đề nghị Chính phủ nghiên cứu, cân nhắc đánh giá tác động của việc quy định chế độ nghỉ khám thai, đình chỉ thai nghén và chế độ nghỉ để thực hiện các biện pháp tránh thai dành cho người lao động tham gia BHXH tự nguyện tương tự như người lao động tham gia BHXH bắt buộc.
Trả lời báo chí về trợ cấp thai sản đối với người tham gia BHXH tự nguyện mức 2.000.000 đồng/1 con mới sinh là thấp, ông Nguyễn Duy Cường cho biết khi đề xuất mức này đã có sự cân đối. Thứ nhất, tiền chi trả cho chế độ trợ cấp thai sản hoàn toàn do ngân sách Nhà nước đảm bảo. Thứ hai, không yêu cầu người lao động phải đóng thêm. Hơn nữa, trong dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) quy định Chính phủ điều chỉnh mức trợ cấp thai sản phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội và khả năng của ngân sách Nhà nước từng thời kỳ.
