|
| Hậu quả của vụ vỡ đập khiến cuộc sống hàng vạn người dân Lào bị đảo lộn |
Sự cố nghiêm trọng nhất suốt hàng thập kỷ qua tại Lào
Liên quan đến sự cố vỡ đập Thủy điện Xe-pian Xe-Namnoy (Lào) và khả năng ảnh hưởng tới nước ta, chiều 25/7, Ban Chỉ đạo Trung ương về PCTT đã tổ chức cuộc họp khẩn.
Theo đó, do mưa lớn dài ngày bởi ảnh hưởng của bão Sơn Tinh đã khiến lũ lụt trở nên nghiêm trọng ở nhiều khu vực của Lào. Sự cố xảy ra tại 1 đập phụ tại hồ Thủy điện Xe-pian Xe-Namnoy đang trong giai đoạn tích nước vào khoảng 20h ngày 23/7/2018.
Đập Thủy điện Xe-pian Xe-Namnoy nằm trên 2 tỉnh Champasack và Attapeu, thuộc lưu vực sông Sekong. Trong đó đập Xe-Namnoy bị vỡ cao 73,7m, dài 1.600m, lưu vực 522km2, dung tích hồ chứa 1.043 triệu m3. Công trình được khởi công từ tháng 2/2013 và dự kiến bắt đầu phát điện thương mại vào năm 2019.
Hiện Ban chỉ đạo Trung ương về PCTT đã và đang tiếp tục theo dõi chặt chẽ diễn biến và tính toán về khả năng tác động tới Việt Nam; đồng thời liên hệ chặt chẽ với trung tâm hỗ trợ nhân đạo ASEAN, sẵn sàng gửi cán bộ kĩ thuật và lực lượng tham gia Nhóm đánh giá nhanh và ứng phó khẩn cấp của ASEAN để hỗ trợ Lào khi được yêu cầu.
Theo báo cáo của Viện Khoa học Thủy lợi miền Nam, do ảnh hưởng của vỡ đập Xe-Pian Xe-Namnoy dòng chảy về đồng bằng sông Cửu long sẽ gia tăng, dự báo mực nước tại Tân Châu có thể gia tăng 7 - 10cm vào cuối tuần (27 - 28/7) so với điều kiện tự nhiên, như vậy không làm ảnh hưởng đáng kể đến diễn biến lũ. Trong khi đó, hàng năm mực nước lũ trên đồng bằng sông Cửu long gia tăng tự nhiên đến giữa tháng 8/2018 và đạt đỉnh khoảng 3,2m tại Tân Châu.
|
| Vị trí Thủy điện Xe-pian Xe-Namnoy |
Chiều cùng ngày, Thủ tướng Lào Thongloun Sisoulith đã chủ trì cuộc họp báo, cho biết hiện nay chưa thể tổng hợp được số lượng người mất tích chính xác bao nhiêu; còn số người dân trú ẩn ở trên mái nhà và trên các cây cao, tính đến 19h ngày 24/7 tất cả đều được cứu thoát và đã đưa về nơi trú ẩn an toàn; các đơn vị cứu nạn đã tiến hành kiểm tra đăng ký và tổ chức khám sức khỏe cho người dân, sắp xếp nơi ăn chốn nghỉ tạm thời, giúp hỗ trợ tất cả quần áo, đồ ăn thức uống, thuốc men...
Số lượng người đang thiếu nơi ăn chốn nghỉ lên đến con số 587 gia đình và 3.060 người; số lượng người mất tích ước tính lên đến 131 người; đã có 13 bản chịu ảnh hưởng, do nước càng ngày càng đổ về hạ lưu nên có thêm 6 bản nằm phía dưới hạ lưu bắt đầu bị ảnh hưởng...
Chính phủ Lào đánh giá, ảnh hưởng do sự cố này gây ra là hết sức nặng nề, có thể nói rằng đây là lần đầu tiên trong suốt hàng thập kỷ qua Nhân dân Lào mới bị chịu ảnh hưởng như thế này. Sự cố là do nguyên nhân trời mưa to kéo dài trong nhiều ngày khiến khối lượng nước tăng lên quá nhanh, đã làm cho đập chứa nước phụ của Thủy điện Xe-pian Xe-Namnoy không thể chịu được lượng nước, dẫn đến đập bị vỡ. Lượng nước đổ về hạ lưu quá nhanh, do đó Nhân dân không thể kịp tránh, làm cho nhà cửa ngập sâu dưới nước, mặt khác dòng nước chảy quá mạnh nên cả nhà cửa và người đều cuốn theo dòng nước.
Tỉnh An Giang chỉ đạo ứng phó sự cố vỡ đập thủy điện
Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia thông tin, trong 2 ngày qua (24 - 25/7), mực nước tại trạm Strung Treng (Campuchia) đã có sự gia tăng đáng kể, với biên độ lên trong 48h là 71cm. Hiện nay, mực nước vùng trung, hạ lưu sông Mê Kông đang lên. Mực nước đầu nguồn sông Cửu Long đang lên, mực nước lúc 7h ngày 25/7 trên sông Tiền tại trạm Tân Châu: 2,44m, trên sông Hậu tại Châu Đốc: 2m. Đến ngày 31/7/2018, mực nước cao nhất trên sông Tiền tại trạm Tân Châu có khả năng lên mức 3,2m; trên sông Hậu tại trạm Châu Đốc có khả năng lên mức 2,6m. Nguy cơ cao xảy ra ngập lụt ở các vùng trũng thấp, vùng ven sông, vùng ngoài đê bao các tỉnh An Giang, Đồng Tháp, Long An.
Theo tính toán mất khoảng 3 - 4 ngày nữa lượng nước từ đập Thủy điện Xe-pian Xe-Namno mới về đến Việt Nam. Tuy được dự báo chỉ có thể gia tăng mực nước lên từ 7 - 10cm, nhưng đây đang là khoảng thời gian mùa lũ tại đồng bằng sông Cửu Long đến sớm, cho nên khả năng gây ngập lụt cho các vùng trũng là rất lớn.
|
| Phối cảnh sau khi hoàn thiện của Thuỷ điện Xe-pian Xe-Namnoy |
Trước tình hình trên, ngày 25/7, lãnh đạo Sở NN&PTNT tỉnh An Giang đã ký công văn số 87 chỉ đạo kiểm tra, sẵn sàng triển khai các phương án ứng phó đảm bảo an toàn cho hệ thống đê bao, khu vực trọng điểm sạt lở do ảnh hưởng của nước dâng và triều cường.
Công văn nêu, tác động của vỡ đập Xe-pian Xe-Namnoy ở Lào sẽ làm gia tăng mực nước dòng chính sông Mekong đoạn từ Stung Treng xuống đến Kratie và khi xuống đến Tân Châu và Châu Đốc mức độ gia tăng mực nước ảnh hưởng đến lũ Đồng bằng sông Cửu Long là không đáng kể.
Ngoài ra, theo dự báo số của Đài khí tượng Thủy văn tỉnh An Giang, lũ thượng nguồn sông Mekong về kết hợp với đợt triều cường, mực nước khu vực đầu nguồn sông Cửu Long tại Tân Châu, Châu Đốc sẽ lên nhanh trong những ngày tới. Đến cuối tháng 7, mực nước cao nhất trên sông Tiền tại Tân Châu có khả năng lên mức 3,2m, trên sông Hậu tại Châu Đốc lên mức 2,8m, cao hơn 0,2 - 0,4m so với cùng kỳ năm 2017.
Công văn cho biết, việc vỡ đập Thủy điện ở Lào ảnh hưởng không đáng kể đến Đồng bằng sông Cửu Long, nhưng khả năng bắt đầu từ ngày 25/7/2018 sẽ vào chu kỳ triều cường cuối tháng 7 (dự kiến triều đạt đỉnh vào ngày 31/7/2018) nguy cơ cao xảy ra ngập lũ cho diện tích sản xuất ở vùng trũng thấp và vùng sản xuất lúa 2 vụ ngoài đê bao.
Để chủ động ứng phó với đợt nước lên do triều cường và các tình huống mưa, dông, lốc trong mùa mưa, lũ ảnh hưởng đến sản xuất lúa Hè Thu và Thu đông năm 2018, Ban chỉ huy PCTT & TKCN tỉnh đề nghị Thành viên Ban chỉ huy PCTT & TKCN tỉnh, Ban chỉ huy PCTT & TKCN các huyện, thị xã, TP theo dõi chặt chẽ tình hình nước lên, triều cường, lũ để kịp thời cảnh báo, chủ động có biện pháp, phương án ứng phó hiệu quả, đảm bảo sản xuất và sinh hoạt của người dân an toàn trong mùa mưa, lũ.
Đồng thời, kiểm tra, rà soát sẵn sàng triển khai các phương án ứng phó đảm bảo an toàn cho hệ thống đê bao, các khu vực trọng điểm sạt lở bờ sông xung yếu, các công trình đang thi công, chống ngập đô thị do ảnh hưởng của nước dâng và triều cường.
