Không chỉ trực chuyên môn trong mọi thời tiết để cho những dòng điện được an toàn và liên tục, những “người lính” truyền tải Mai Châu (Hòa Bình) còn kết hợp với lực lượng chức năng để đảm bảo hành lang an toàn lưới điện (HLATLĐ).
Lội suối, băng rừng lên tuyến
Theo chân cùng những người thợ Đội Truyền tải điện (TTĐ) Mai Châu, thuộc Truyền tải điện Hòa Bình (Công ty Truyền tải điện 1 - PTC1) lên tuyến khi bước vào mùa nắng nóng mới phần nào hiểu được nỗi vất vả, gian lao của họ.
Hành trang mang theo lên tuyến có thêm chiếc gậy và con dao quắm. Điểm đến là vị trí cột 344 – ĐZ 500kV Sơn La - Hòa Bình - một trong những vị trí hết sức khó đi, vừa phải băng đèo, lội suối và sau cơn mưa thì đường núi trơn trượt.
Rời trung tâm thị trấn huyện Mai Châu phải mất hơn một giờ mới di chuyển đến vị trí 344. Gần 40 phút đầu đoàn đi ô tô vượt quãng đường 25km đất đá lô nhô quanh co, gấp khúc, dốc lên dốc xuống liên tục.
Đến quãng đường chỉ có 680m cũng phải mất chừng đấy thời gian đi bộ, lội qua con suối, dò dẫm vượt con dốc dựng đứng trơn trượt sau cơn mưa, ai nấy mồ hôi nhễ nhại rồi cũng lên được đến vị trí cột 344.
Đội trưởng Đội TTĐ Mai Châu Đinh Sỹ Chung cho biết, khối lượng đường dây đi qua các địa bàn quản lý có địa hình hết sức khó khăn và phức tạp. Với trên 95% vị trí cột đi qua các huyện Vân Hồ (Sơn La), Mai Châu và Tân Lập (Hòa Bình) đều nằm ở các đỉnh, sườn núi, đồi cao, thảm thực vật dày nên không chỉ có nguy cơ sạt lở mùa mưa bão, mà còn rất dễ cháy vào mùa nắng nóng.
Riêng địa bàn huyện Mai Châu, tỉnh Hòa Bình có 37 vị trí cột ĐZ 500kV của cả hai mạch, 54 vị trí cột ĐZ 220kV đi qua địa bàn 7 xã, thị trấn, trong đó vị trí 344 là một trong những vị trí có nguy cơ sạt lở do nằm trên triền núi cao.
“Nay mưa nhỏ nên chỉ có vắt chứ nước suối không to, nếu vào mùa mưa lũ, nước chảy xiết, bên dưới toàn là đá trơn trượt rất khó đi và nguy hiểm. Ngoài ra, khi lên tuyến đội luôn đối mặt với côn trùng, rắn và vắt cắn. Nhiều anh em từ trên cột xuống về đến đội nghỉ ca mới thấy máu me đầy quần mới biết mình bị vắt cắn. Dù sử dụng nhiều biện pháp như thuốc, dùng muối ớt sát vào giầy, ủng nhưng cũng chỉ hạn chế được phần nào” - anh Chung cho biết.
Kỷ niệm khó quên
Khi bóng tối dần buông, chúng tôi thu dọn hành trang để quay trở về đội. Lúc lên khó như nào, lúc trượt dốc xuống cũng vậy, nhưng nhờ chia sẻ kinh nghiệm đi đường đồi núi trơn trượt của những người thợ truyền tải nên trong đoàn không ai bị… “vồ ếch”.
Quây quần bên mâm cơm “tự biên, tự diễn”, nhấp chén rượu chúng tôi tiếp tục câu chuyện về nghề. Anh em Đội TTĐ Hòa Bình vẫn còn nhớ thời điểm năm 2019 do mưa lớn đường vào đoạn gần Thủy điện So Lo đất đá trên đồi sạt xuống đường, gây chia cắt. Từ điểm đến vị trí còn 5km, nhưng phải đi vòng lên Sơn La với quãng đường tăng lên gần 100km để tiếp cận, kiểm tra tình trạng vận hành của vị trí.
Với 47 năm tuổi đời, 23 năm gắn bó với TTĐ Hòa Bình thì có 21 năm anh Chung công tác ở Đội TTĐ Mai Châu với nhiều kỷ niệm về nghề vẫn in sâu trong ký ức. Anh kể, gần đây đúng ngày mồng Một Tết Nhâm Dần, lúc 12 giờ 15 phút, anh em trực Tết ăn xong bữa cơm đầu năm thì nhận được lệnh từ đơn vị giao sự cố đường dây 500kV Sơn La – Nho Quan, đội nhanh chóng tập trung phân tích, khoanh vùng và lên xe đi tìm sự cố.
Trong tiết mưa phùn, buốt giá, các công nhân leo núi tiếp cận vị trí, trèo lên cột kiểm tra từng chuỗi cách điện, hành lang tuyến,… Đến 16 giờ 15 phút phát hiện được điểm sự cố tại vị trí cột 446, nguyên nhân do sét đánh vào đường dây gây quá điện áp khí quyển dẫn đến phóng điện trên chuỗi cách điện gây hư hỏng chuỗi cách điện pha C.
An toàn thông suốt
Một trong những nhiệm vụ quan trọng là công tác tuyên truyền để nâng cao nhận thức của người dân trong việc đảm bảo HLATLĐ. Giám đốc TTĐ Hòa Bình Nguyễn Văn Giang cho biết, những năm qua, hệ thống lưới điện cao áp đi qua Mai Châu chưa xảy ra vụ việc nghiêm trọng xâm hại đến an ninh, an toàn hệ thống lưới điện truyền tải quốc gia. Công tác phát dọn cây, thảm thực vật có nguy cơ gây cháy được những người thợ TTĐ Hòa Bình thực hiện thường xuyên, liên tục.
Để đảm bảo cung cấp điện an toàn, ổn định và hạn chế tối đa các sự cố về điện, công tác bảo vệ HLATLĐ cao áp không chỉ có sự nỗ lực của ngành điện, mà còn có sự chung tay của người dân, các tổ chức, cũng như chính quyền địa phương các cấp.
TTĐ Hòa Bình đã phối hợp chặt chẽ với lực lượng công an, chính quyền địa phương tuyên truyền, vận động người dân chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật về HLATLĐ. Chặt hạ hàng nghìn cây cao vi phạm khoảng cách an toàn đường dây, yêu cầu người dân không đốt nương làm rẫy ở trong và gần hành lang hệ thống lưới điện truyền tải quốc gia 220kV, 500kV.
“Nhờ công tác tuyên truyền thường xuyên, người dân nhận thức và không đốt rừng làm nương, không trồng cây cao vào khu vực HLATLĐ và báo ngay cho ngành điện, hoặc chính quyền địa phương về các nguy cơ mất an toàn cho lưới điện quốc gia” – ông Nguyễn Văn Giang nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, nhằm nâng cao công tác quản lý, cũng như kịp thời phát hiện sớm các nguy cơ tiềm ẩn, TTĐ Hòa Bình đã ứng dụng các phần mềm quản lý hồ sơ, sử dụng công nghệ thiết bị bay không người lái UAV có gắn camera kiểm tra thiết bị đường dây, kiểm tra các khu vự có nguy cơ sạt lở trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt, địa hình chia cắt không tiếp cận được với vị trí cột; lắp đặt các camera trên cột tại các khu vực có nguy cơ gây sự cố cho đường dây… để theo dõi.
Thượng tá Nguyễn Quang Dũng - Phó phòng An ninh kinh tế (Công an tỉnh Hòa Bình) chia sẻ, việc bảo vệ an toàn hệ thống TTĐ đi qua các địa phương của tỉnh Hòa Bình đã được triển khai với nhiều nội dung: Chỉ đạo công an tại các huyện, xã và phối hợp với TTĐ Hòa Bình tham gia kiểm tra, tuyên tuyền đến từng hộ dân nằm trong phạm vi ảnh hưởng của hàng lang lưới điện.
Bên cạnh đó, thông tin tuyên truyền qua hệ thống đài phát thanh của các thôn, xóm có đường dây truyền tải đi qua, cũng như lồng ghép vào các chương trình tại các thôn, xóm để tuyên truyền đến người dân. Nhờ đó, những vi phạm của người dân như đốt rừng làm nương rẫy, thả diều… đã không xảy ra.
Vất vả, khó khăn trong điều kiện nắng mưa, hay kể cả ngày lễ tết nhưng các anh vẫn ứng trực, đối phó nhanh các sự cố để hệ thống TTĐ quốc gia được an toàn, liên tục. Khó có thể kể hết chuyện nghề của những người thợ truyền tải giữa núi rừng Mai Châu, nhưng chỉ biết rằng, những công việc thầm lặng của các anh đã đảm bảo dòng điện ổn định liên tục, an toàn, góp phần thắp sáng từng ngôi nhà, góc phố, cùng sự phát triển nền kinh tế.
TTĐ Hòa Bình đang quản lý vận hành lưới truyền tải quốc gia với 3 tuyến đường dây 500kV, 13 tuyến đường dây 220kV và 3 TBA 220kV - 500kV. Lưới đường dây truyền tải thuộc TTĐ Hòa Bình quản lý với 325,8 km đường dây 500kV và 576,7km đường dây 220kV với tổng số 1.360 vị trí cột. Địa hình phần lớn đi qua khu vực đồi núi cao hiểm trở, các đường dây trải rộng trên địa bàn trên 100 xã, phường, thị trấn thuộc 8 huyện, thành phố của tỉnh Hòa Bình, huyện Mộc Châu và Vân Hồ của tỉnh Sơn La, huyện Chương Mỹ và Quốc Oai của TP Hà Nội, huyện Quan Hóa của tỉnh Thanh Hóa. Đây là tuyến đường dây “huyết mạch” của hệ thống điện quốc gia. Nên công tác đảm bảo HLATLĐ luôn là nhiệm vụ được PTC1 và TTĐ Hòa Bình đặt lên hàng đầu.