Tại phiên tòa, bị cáo Thái khai được bổ nhiệm Đại sứ từ tháng 5/2020 nhưng tháng 11/2020 mới sang được Malaysia. Sau đó, cách ly 2 tuần rồi mới trình quốc thư nên bản thân không phải làm Đại sứ từ tháng 5/2020 như cáo trạng nêu.
Theo lời khai của bị cáo Trần Việt Thái, từ tháng 1/2021, khi Malaysia ban bố tình trạng khẩn cấp và yêu cầu các sứ quán phải đưa người nước mình trong các trại chờ về. Những người này bao gồm thủy thủ đánh bắt cá trái phép, người lao động trái phép và các cô gái làm dịch vụ nhạy cảm. Đại sứ quán biết có nhiều môi giới thu tiền về nước giá 40 – 80 triệu đồng/người nên cử người xuống khảo sát để đưa công dân về nước.
Bị cáo Trần Việt Thái cho biết, tiền cho người về nước được thu từ các chủ sử dụng lao động, chủ ghe tàu. Nếu họ không trả thì sẽ thu từ thân nhân còn nếu thân nhân từ chối thì Đại sứ quán mới đứng ra chi.
Cho lời khai về số tiền làm hộ chiếu bị thu chênh, bị cáo Trần Việt Thái cho biết, tại Thông tư 264/2016 của Bộ Tài chính quy định lệ phí hộ chiếu mới là 70 USD và thường các Đại sứ quán chỉ cấp cho trẻ sơ sinh. Đối với người Việt ở Malaysia khi bị bắt thường không có giấy tờ hợp lệ vì chủ sử dụng lao động giữ hộ chiếu của họ.
Còn thủy thủ khi đánh cá trái phép, bị bắt cũng vứt hộ chiếu thủy thủ của mình đi để thay đổi thuyền trưởng, máy trưởng để lần sau còn đi đánh bắt trộm tiếp. Vì vậy, bị cáo Thái đã cùng cấp dưới thu 150 USD/cuốn hộ chiếu và kèm 50 USD tiền xác minh. Đến năm 2022, Bộ Tài chính mới có quy định về hộ chiếu rút gọn với mức giá 35 USD. Số tiền chênh lệch thu của người về nước và chi ra cho họ là hơn 11 tỷ đồng.
Bị cáo Thái cho biết, ngoài thu từ nguồn hộ chiếu, Đại sứ quán còn thu thêm một khoản dự phòng khi có tình huống khẩn cấp nhưng sau không dùng đến. Sau đó, bị cáo Thái chỉ đạo thủ quỹ giữ lại số tiền Malaysia tương đương 5 tỷ đồng tại Đại sứ quán. Một phần khác, bị cáo Thái chỉ đạo bồi dưỡng cho cán bộ, trong đó bị cáo Thái nhận 580 triệu, cấp dưới tùy theo mức.
Khai về lý do chi tiền bồi dưỡng, bị cáo Thái cho biết, vì làm việc phải bồi dưỡng cho cán bộ trại của Malaysia mà lại không bồi dưỡng người Việt dù cùng làm, cùng chịu rủi do thì khó huy động anh chị em. Mọi người là cán bộ công chức, viên chức đi các trại xa phải bỏ tiền túi ra rồi lại lo mang bệnh về nhà nếu không chi tiền cho họ thì khó huy động.
Theo cáo trạng truy tố, bị cáo Trần Việt Thái và 3 thuộc cấp tại Đại sứ quán bị cáo buộc phạm tội "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ". Cụ thể, trong thời gian từ tháng 5/2020 - 1/2022, Đại sứ quán tại Malaysia tổ chức 8 “chuyến bay giải cứu” để đưa 1.891 công dân về nước.
Theo đó, các bị cáo thu của mỗi người 20,3 triệu đồng và ai không có hộ chiếu phải nộp 25 triệu. Với những người ở đảo xa, cần mua vé máy bay về Thủ đô Kuala Lampur của Malaysia sẽ phải nộp từ 30 – 35 triệu đồng/người. Trong đó, riêng khoản cấp hộ chiếu, các bị cáo thu hơn 4,6 triệu đồng/cuốn, nhưng chỉ nộp về ngân sách 1,6 triệu đồng/cuốn.
Với tổng cộng với gần 1.900 được giải cứu, bị cáo Trần Việt Thái và cấp dưới thu 44,6 tỷ đồng nhưng các chi phí chỉ mất 33 tỷ, còn lãi hơn 11 tỷ đồng. Sau đó, bị cáo Trần Việt Thái và các cấp dưới giữ lại 5 tỷ đồng tại Đại sứ quán, còn lại chia nhau. Bị cáo Thái hưởng 580 triệu đồng, cấp dưới hưởng thấp hơn.
