Sau khi trót có thai ngoài ý muốn, nhiều thai phụ lại loay hoay tìm mua các loại thuốc phá thai được bán tràn lan trên mạng để sử dụng tại nhà. Chuyên gia y tế cảnh báo, việc tự ý phá thai bằng thuốc tại nhà, sản phụ không biết rõ tuổi thai nên dễ gây băng huyết, dị tật, tai biến…
Suýt mất mạng vì tự ý mua thuốc phá thai trên mạng
Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương đã tiếp nhận bệnh nhân N.T.B. mang thai lần đầu ở mốc 24 tuần, trong tình trạng băng huyết, huyết áp tụt và sốc do mất máu. Qua khai thác, bệnh nhân cho biết, mặc dù không có chỉ định đình chỉ thai nhưng vì lý do cá nhân nên đã tự ý mua thuốc phá thai trên mạng để uống tại nhà.
Sau khi uống thuốc được một thời gian, bệnh nhân bắt đầu cảm thấy chóng mặt, đau bụng dữ dội và kèm theo chảy máu không ngừng. Nhận thấy mức độ nguy hiểm của vấn đề, gia đình đã lập tức đưa bệnh nhân vào khoa sản, Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương để cấp cứu.
Khi nhập viện, các bác sĩ nhận thấy, bệnh nhân có biểu hiện băng huyết, huyết áp tụt và sốc do mất máu. Tiến hành thăm khám chuyên sâu, phát hiện túi thai của bệnh nhân sảy không hoàn toàn. May mắn được các y bác sĩ cấp cứu kịp thời nên bệnh nhân đã qua khỏi cơn nguy kịch.
Hay mới đây, Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên cũng đã cấp cứu, điều trị cho một bệnh nhân bị chảy máu ồ ạt do tự đặt mua thuốc phá thai tại nhà. Đó là bệnh nhân H.U.N., sinh năm 2004, trú tại huyện Krông Bông. Bệnh nhân mang thai lần đầu, thai khoảng 15 tuần tuổi, không đi khám thai.
Theo thông tin của bệnh nhân cung cấp, bệnh nhân tự lên mạng tìm hiểu thông tin và đặt mua thuốc phá thai tại nhà gồm 4 viên Misoprotone uống một lần. Sau 1 ngày, bệnh nhân đau bụng dữ dội, đau liên tục, đau ngày càng tăng kèm ra máu âm đạo đỏ tươi, lượng nhiều.
Bệnh nhân được gia đình đưa đến nhập viện tại Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên. Tại đây, bác sĩ thăm khám thấy khối thai đang sảy gây chảy máu ồ ạt, bệnh nhân được tiến hành phẫu thuật lấy khối thai và các tổ chức nhau thai ra để cầm máu. Sau quá trình phẫu thuật, sức khỏe của bệnh nhân đã hồi phục tốt.
Theo bác sĩ Trần Ngọc Thắng - Phó Trưởng Khoa Phụ sản, Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên, đình chỉ thai nhi phải được sự chỉ định của các bác sĩ có chuyên môn tại cơ sở có uy tín. Bác sĩ sẽ theo dõi chặt chẽ để xác định vị trí làm tổ của thai, tuổi thai trên nền bệnh lý nếu có của bệnh nhân, từ đó đưa ra phác đồ điều trị chính xác và tiến hành điều trị.
Các bác sĩ cảnh báo, hiện nay, khi có ý định phá thai, thay vì đến các bệnh viện hay cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám và tư vấn biện pháp can thiệp phù hợp, nhiều chị em, phụ nữ tự ý mua thuốc phá thai về uống tại nhà hoặc áp dụng các bài thuốc truyền miệng trong dân gian với mong muốn sổ thai ra ngoài.
Tuy nhiên, việc tự ý lên mạng tìm hiểu thuốc và sử dụng thuốc có thể sai hướng điều trị nếu thai làm tổ không đúng vị trí, hoặc gây chảy máu băng huyết ồ ạt, nếu không được phát hiện và đưa đi cấp cứu kịp thời có thể dẫn tới tử vong.
Các bác sĩ chuyên khoa sản cho biết, thông thường phá thai bằng thuốc được chỉ định khi thai dưới 7 tuần tuổi, siêu âm thai phải làm tổ trong buồng tử cung và người mẹ không mắc các bệnh lý như tim mạch hay các bệnh về máu khác…
Phương pháp phá thai bằng thuốc (phá thai nội khoa) được đánh giá an toàn, hiệu quả nhưng với điều kiện kiên quyết là phải được thực hiện dưới sự chỉ định và theo dõi sát sao của bác sĩ sản khoa tại các cơ sở y tế.
Do đó, các bác sĩ khuyến cáo, các sản phụ mang thai cần phải đi khám thai và theo dõi đầy đủ, đặc biệt tuyệt đối không tự ý đặt thuốc qua mạng hoặc mua và sử dụng thuốc không rõ loại khi chưa có chỉ định của bác sĩ hay tự ý kế hoạch thai nhi tại nhà vì rất dễ xảy ra tai biến băng huyết, nhiễm trùng đe dọa nghiêm trọng tới sức khỏe, tính mạng của bản thân.
Thời gian qua, nhiều trẻ gái đang ở độ tuổi là học sinh nhưng đã mang thai và sinh em bé. Khi trẻ đang tuổi VTN chưa phát triển đầy đủ, việc mang thai nguy hiểm cho bản thân, ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi và dễ dẫn tới vô sinh.
Theo các bác sĩ, hiện nay, trẻ dậy thì sớm nên việc quan hệ tình dục sớm là chuyện dễ hiểu. Tuy nhiên, quan hệ để mang thai ngoài ý muốn là vấn đề đáng cảnh báo. Thực tế cho thấy, không có kiến thức về sức khỏe sinh sản (SKSS), gia đình không quan tâm, bị lạm dụng hay không ít trường hợp đơn giản chỉ là tò mò đã khiến trẻ VTN mang thai.
Đáng lo ngại, có những em không hề biết là mình đang mang thai. Chỉ đến khi gia đình nhận thấy bất thường và đưa đi khám, tuổi thai đã rất lớn. Qua tư vấn và trao đổi, hầu hết các em đều không có kiến thức về phòng tránh thai hay SKSS. Đây là nguyên nhân khiến nhiều trường hợp thai 20 tuần tuổi, thậm chí là 32 tuần, gia đình mới biết.
Chủ động biện pháp phòng tránh thai an toàn
Theo Tổ chức Y tế Thế giới, mỗi phút có 38 ca phá thai không an toàn, cứ 8 phút lại có 1 ca mẹ tử vong do phá thai không an toàn. Ở Việt Nam, mỗi năm có hơn 250.000 ca phá thai và là nước có tỷ lệ phá thai, đặc biệt là phá thai ở trẻ VTN, thanh niên cao trong khu vực Ðông Nam Á cũng như trên thế giới.
Đáng chú ý, hầu hết các trường hợp này đều e ngại tới các cơ sở y tế để được tư vấn về SKSS. Thay vào đó, sau khi trót có thai ngoài ý muốn, một số người lại loay hoay tìm mua các loại thuốc phá thai được bán tràn lan trên mạng.
Nạo phá thai ở tuổi VTN, thanh niên tiềm ẩn rất nhiều rủi ro nguy hiểm đòi hỏi các ngành liên quan và gia đình cần có những biện pháp ngăn chặn kịp thời, không để hậu quả đáng tiếc xảy ra.
Xác định được tầm quan trọng của việc nâng cao chất lượng dân số, năm 2023, quận Thanh Xuân, Hà Nội tiếp tục triển khai và nhân rộng 5 mô hình truyền thông thông nâng cao chất lượng dân số. Trong đó, có mô hình tư vấn và khám sức khỏe trước khi kết hôn; mô hình chăm sóc sức khỏe VTN, thanh niên…
Thời gian qua, nhiều cơ sở y tế, đơn vị, địa phương trên địa bàn Hà Nội đã trang bị kiến thức, truyền thông chăm sóc SKSS VTN thông qua các buổi giáo dục SKSS VTN cho học sinh các trường THCS. Nhằm nâng cao chất lượng các hoạt động chăm sóc sức khỏe cho VTN, thanh niên, quận Thanh Xuân đã triển khai hiệu quả Mô hình tư vấn và khám sức khỏe trước khi kết hôn tại 3 phường Khương Trung, Khương Mai và Thượng Đình.
Với mục tiêu nâng cao nhận thức và kỹ năng thực hành chăm sóc SKSS/KHHGĐ, phòng tránh lây nhiễm các bệnh lây truyền qua đường tình dục, phát hiện sớm, điều trị kịp thời các bệnh di truyền… giúp các cặp đôi trang bị những kiến thức bổ ích, chuẩn bị tâm lý sẵn sàng cho cuộc sống sau hôn nhân và chuẩn bị sức khỏe thật tốt cho những đứa con khỏe mạnh.
Tại các phường triển khai mô hình đã tổ chức các hoạt động sinh hoạt câu lạc bộ, tổ chức 15 buổi truyền thông, giao lưu cho hơn 1.500 thanh niên ở độ tuổi chuẩn bị kết hôn. Thông qua các buổi tuyên các em được trang bị kiến thức, kỹ năng về chăm sóc SKSS, nhận biết và cách phòng, tránh bệnh Thalassemia, tư vấn và khám sức khỏe trước khi kết hôn... Tư vấn, hướng dẫn và giới thiệu các cơ sở dịch vụ có đủ điều kiện để được khám sức khỏe.
Việc khám sức khỏe trước khi kết hôn là việc làm quan trọng của thế hệ trẻ hiện nay. Khi khám sức khỏe, giúp chúng ta sẽ phát hiện sớm những nguy cơ về bệnh tật của bản thân, sức khỏe của con sau này, đặc biệt giúp duy trì hạnh phúc gia đình bền vững.
Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình (DS-KHHGĐ), Bộ Y tế cho biết, năm 2023, dân số Việt Nam đã đạt ngưỡng 100 triệu người. Trung bình, mỗi năm dân số Việt Nam tăng thêm khoảng gần 1 triệu người, trong đó số phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ hơn 25 triệu người.
Trong những năm tới, số phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ vẫn sẽ tiếp tục gia tăng và dự báo sẽ đạt cực đại vào năm 2027 - 2028. Tỷ lệ phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ từ 15-49 đến đang sử dụng biện pháp tránh thai hiện đại là 47,8% năm 2021. Tổng nhu cầu không được đáp ứng về kế hoạch và gia đình đối với phụ nữ hiện đại kết hợp và sống chung là 10,1 %.
Tỷ suất phá thai hiện nay là 68/1.000 ca sinh ra sống. Việc chủ động phòng tránh thai giúp phụ nữ chủ động trong việc sinh con, về thời gian, số con sinh ra và khoảng cách giữa các lần sinh, tránh được những tai biến sản khoa và không bị các bệnh lây truyền qua đường tình dục, giúp phụ nữ có thể phát triển sự nghiệp và thụ hưởng thành quả phát triển.
Chủ động sử dụng biện pháp tránh thai an toàn, hiệu quả mang lại nhiều lợi ích cho gia đình, có điều kiện chăm sóc, giáo dục con cái tốt hơn, nâng cao đời sống kinh tế của gia đình. Đối với xã hội, góp phần giảm nghèo đói, giảm áp lực về y tế, giáo dục, việc làm, giảm thiểu ô nhiễm môi trường, bảo vệ nguồn tài nguyên. Hãy lựa chọn cho mình một biện pháp tránh thai phù hợp để tránh mang thai ngoài ý muốn.
Cùng với sự thiếu hiểu biết về chu kỳ kinh nguyệt, cơ chế thụ thai, các biện pháp tránh thai, trẻ VTN thiếu tiếp cận với dịch vụ chăm sóc SKSS, chưa được giáo dục đầy đủ về sức khỏe giới tính, cha mẹ còn hời hợt về việc giáo dục cho con em… Dẫn đến nguy cơ mang thai ngoài ý muốn rất cao và để lại nhiều hệ lụy trong tương lai.
Mang thai ở tuổi VTN, trẻ dễ gặp những nguy cơ khi tiếp tục giữ thai và sinh đẻ. Mang thai ở tuổi VTN ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe, nguy cơ tử vong mẹ vẫn còn cao so với các bà mẹ sinh con ở tuổi trưởng thành. Cùng với đó là nguy cơ tỷ lệ tử vong trẻ em sinh ra do các bà mẹ tuổi VTN trong năm đầu cao hơn so với các bà mẹ sinh con ở tuổi trưởng thành. Con của các bà mẹ vị thành niên thường có tỉ lệ nhẹ cân, bệnh tật và tử vong cao gấp nhiều lần so với con của các bà mẹ tuổi trưởng thành.
TS Đỗ Minh Loan - Trưởng khoa Sức khoẻ Vị thành niên, Bệnh viện Nhi Trung ương
