Masan và tham vọng trở thành “kỳ lân”

Năm 2020, Masan có đến 5 thương vụ M&A lớn đáng chú ý ở nhiều ngành hàng, nhưng đáng chú ý nhất là việc tích hợp thành công hệ thống bán lẻ VinCommerce. Trên thực tế, việc tích hợp chính thức được bắt đầu từ cuối năm 2019, nhưng đến giữa năm 2020, Masan mới hoàn tất thương vụ khi định dạng thành công cấu trúc sở hữu phù hợp, thông qua 2 pháp nhân mới thành lập là Công ty TNHH The Sherpa và Công ty CP The CrownX.

Thông qua 2 công ty này, Masan là cổ đông sở hữu 85,7% cổ phần Công ty TNHH Masan Consumer Holdings (MCH) và 83,7% cổ phần Công ty CP phát triển và thương mại dịch vụ VCM, đơn vị sở hữu hệ thống bán lẻ VinCommerce. Masan cũng đã hoàn tất mua thêm 12,6% cổ phần tại The CrownX với tổng giá trị tiền mặt là 826 triệu USD, nâng tổng sở hữu của Masan tại The CrownX lên 82,6%.

Xét về quy mô bán lẻ, The CrownX gần như trở thành nền tảng bán lẻ lớn nhất hiện nay khi kết hợp giữa hệ thống siêu thị, cửa hàng tiện lợi VinMart/VinMart+ chiếm 30% thị phần và độ phủ toàn quốc, cùng hơn 300.000 điểm bán truyền thống theo kênh sẵn có của MCH. Masan đặt kỳ vọng sẽ đẩy doanh số bán lẻ hiện đại chiếm tới 50% trong tổng giá trị ngành bán lẻ trong vòng 5 năm tới, dù hiện mới chỉ ở mức 8%.

Một “chướng ngại vật” quan trọng mà Masan cần phải vượt qua đó là tái cấu trúc lại VinMart sau khi tích hợp. Phần việc khó nhất trong năm 2020 VinMart đã thực hiện là tái cấu trúc hệ thống để sớm tiến đến điểm hòa vốn. Đến nay, doanh số trên mỗi m2 tăng trưởng 11,2%, giá trị trung bình mỗi hóa đơn tăng 18,1% dù lượt khách mua hàng giảm do ảnh hưởng bởi dịch Covid-19. Chuỗi cửa hàng VinMart+ ghi nhận doanh thu tăng 56,5% trong 9 tháng năm 2020. VinCommerce đã đóng góp hơn mức 1 tỷ USD doanh thu, chiếm 42,5% tổng doanh thu của toàn hệ thống Masan. Kết quả khả quan này đến từ việc điều chỉnh lại mô hình hoạt động và hình thức bài trí cửa hàng ở nhiều khu vực, đặc biệt là ở khu vực TP Hồ Chí Minh. Trong 9 tháng năm 2020, tập đoàn đã đóng cửa 433 siêu thị và cửa hàng không hiệu quả và mở mới 58 điểm bán.

Bên cạnh lĩnh vực bán lẻ, năm 2020, Masan còn tạo dấu ấn đặc biệt khi hoàn tất nhiều thương vụ trong các lĩnh vực khác, bổ sung đáng kể cho nền tảng sẵn có của mình. Hoàn tất mua 52% Bột giặt Net để bổ sung mảng sản phẩm chăm sóc cá nhân -gia đình; đầu tư góp vốn vào công ty 3F Việt với mô hình từ trang trại đến bàn ăn. Lĩnh vực khoáng sản cũng ghi dấu ấn với thương vụ Masan High-Tech Materials mua lại nền tảng kinh doanh Vonfram từ tập đoàn Đức H.C.Starck. Vào cuối năm, đối tác Nhật Bản Mitsubishi cũng rót 90 triệu USD để sở hữu 10% Công ty hoạt động trong lĩnh vực khoáng sản của Masan.

Tăng tốc để về đích sớm

Năm 2020, Masan hoàn thành ấn tượng “phần thi vượt chướng ngại vật” với ước tính doanh thu tăng hơn 100% so với năm 2019, chủ yếu nhờ vào hợp nhất kết quả kinh doanh của mảng bán lẻ và tăng trưởng từ mảng hàng sản xuất hàng tiêu dùng, với ước tính biên EBITDA (lợi nhuận trước thuế, khấu hao và lãi vay) của tập đoàn đạt trên mức 25%. Nhờ đó, kế hoạch đặt ra tại Đại hội cổ đông thường niên năm 2020 được hoàn thành với con số 75.000 - 85.000 tỷ đồng doanh thu thuần và 1.000 -3.000 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế.

Việc tăng tốc đẩy nhanh dự kiến sẽ được thực hiện trong năm 2021, trong bối cảnh các chỉ tiêu tăng trưởng kinh doanh được đánh giá khả quan. Cụ thể, theo báo cáo của Công ty chứng khoán Mirae Asset (Việt Nam), tổng doanh thu năm 2021 của Masan được dự báo vượt 93.200 tỷ đồng, với tốc độ tăng trưởng 18,3%. Riêng về VCM, trong năm 2021 dự kiến sẽ đạt mức tăng trưởng 19,1% so với cùng kỳ, cao thứ 2 trong Tập đoàn với doanh thu đạt 38.701 tỷ đồng. Các mảng kinh doanh khác cũng dự báo tiếp tục tăng trưởng mạnh, đáng kể trong đó có mảng khoáng sản của Masan High-Tech Materials (tăng 53% doanh thu) nhờ thương vụ mua lại nền tảng kinh doanh vonfram của H.C.Stark sẽ được phản ánh toàn bộ vào kết quả kinh doanh.

Mảng kinh doanh ngành thịt MML cũng có những bước tăng tốc nhanh với mức tăng trưởng 15% trong năm sau, nhờ lượng tiêu thụ tăng 250% so với cùng kỳ, sau khi nhà máy thịt mát tại Long An đi vào hoạt động từ quý 4/2020. Nhóm hàng tiêu dùng có thế mạnh của Masan từ trước đến nay vẫn tiếp tục duy trì đều đặn tốc độ tăng trưởng, trong đó cũng có điểm nhấn mới khi MCH liên tiếp tung ra những sản phẩm mới và duy trì sự hiện diện tốt hơn trong các bữa ăn của người tiêu dùng, đặc biệt là vai trò của nhóm sản phẩm “bữa ăn toàn diện” (thương hiệu mỳ Omachi và phở, cháo Chinsu).

Tăng tốc trong hoạt động kinh doanh, Masan vẫn không quên trách nhiệm xã hội. Trong năm 2020, Tập đoàn Masan đã đóng góp gần 30 tỷ đồng cho công tác an sinh xã hội. Các hoạt động rất đa dạng từ chia sẻ khó khăn với đồng bào miền Trung chịu thiệt hại nặng nề của mưa lũ; ủng hộ công tác phòng, chống dịch Covid-19; hỗ trợ bà con Đồng bằng sông Cửu Long chống hạn mặn hay xây dựng cơ sở hạ tầng, cầu đường cho người dân...

Có thể nói, năm 2020 là năm đầy biến động đối với kinh tế thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng. Hàng loạt các tập đoàn lớn trong nước cũng có sự thay đổi chiến lược và định hướng đáng kể. Dù vậy, Masan vẫn là tập đoàn kiên định với hướng đi được thiết lập đặt ra trong nhiều năm trước. Năm 2021 dự kiến là năm “tăng tốc” để chuẩn bị “về đích” trong lộ trình xây dựng CrownX trở thành “kỳ lân” ngành hàng tiêu dùng, thuộc top 50 thương hiệu bán lẻ toàn cầu trong 5 năm tới.