Mô hình “Free Restroom” - Hành động và hiệu quả

Điểm cộng lớn cho du lịch Thủ đô

Theo thống kê, trong năm 2024 tổng lượng khách du lịch đến Hà Nội đạt 27,86 triệu lượt, tăng 12,7% so với năm 2023. Trong đó có 6,35 triệu lượt khách quốc tế (4,47 triệu lượt khách quốc tế có lưu trú), tăng 34,4% so với năm 2023 và 21,51 triệu lượt khách nội địa, tăng 7,5% so với năm 2023… Những con số trên đã phần nào cho thấy tiềm năng, sức hút của Thủ đô với khách du lịch trong nước và quốc tế.

Theo thống kê, hiện nay trên địa bàn TP chỉ có 351 nhà vệ sinh công cộng, trong đó 176 nhà vệ sinh được xây bằng gạch, 91 nhà vệ sinh kết cấu vỏ thép, 84 nhà vệ sinh công cộng lắp đặt - một số lượng quá ít so với nhu cầu thực tế.

Ngoài chuyện ít về số lượng, công tác bảo đảm vệ sinh môi trường tại các nhà vệ sinh công cộng hiện nay cũng là một điểm trừ lớn. Nói như vậy là bởi, tại nhiều nhà vệ sinh công cộng, dù vẫn được dọn dẹp thường xuyên nhưng tình trạng “nặng mùi”, các hạng mục xuống cấp chưa được xử lý kịp thời, cửa đóng, then cài… vẫn diễn ra khá phổ biến.

Do đó, mô hình “Free Restroom” - xã hội hóa nhà vệ sinh công cộng mà phường Trúc Bạch, quận Ba Đình đã và đang triển khai thực hiện được kỳ vọng sẽ là “điểm cộng” cho ngành du lịch tại Thủ đô. Đầu tiên, nếu xét về góc độ kinh tế, việc làm trên sẽ giúp Hà Nội tiết kiệm một khoản ngân sách trong việc đầu tư, phát triển hệ thống nhà vệ sinh công cộng.

Mặt khác, với sự vào cuộc của các cơ sở kinh doanh, công tác bảo đảm vệ sinh môi trường tại các “nhà vệ sinh công cộng” chắc chắn sẽ tốt hơn rất nhiều so với hiện nay.

Về lâu về dài, việc các cơ sở kinh doanh cho phép khách du lịch sử dụng nhà vệ sinh miễn phí sẽ góp phần quan trọng trong việc quảng bá hình ảnh đất nước, con người Thủ đô.

Chị Lê Thu Trà - khách du lịch đến từ Hải Phòng cho hay, dù không nói ra, nhưng ở rất nhiều nơi, chủ các cơ sở kinh doanh thường “gợi ý” du khách mua một sản phẩm nào đó thì mới được sử dụng nhà vệ sinh trong quán. Do đó, việc phường Trúc Bạch và các hộ kinh doanh cho phép người dân, khách du lịch sử dụng nhà vệ sinh trong quán miễn phí sẽ là một điểm cộng đối với ngành du lịch của Thủ đô.

Trong khi đó, chị Đào Thị Nga - chủ quán cafe số 111 Trúc Bạch, một hộ kinh doanh tham gia chương trình “Free Restroom” do UBND phường Trúc Bạch phát động chia sẻ, bản thân cũng từng trải qua cảm giác khó khăn trong việc tìm kiếm các khu vệ sinh công cộng tại các tuyến đường, khu du lịch. Do đó, khi phường Trúc Bạch phát động chương trình này, đã ngay lập tức đồng ý tham gia.

“Tôi thường đặt mình vào hoàn cảnh của những người đi đường và hiểu rằng, đôi khi, chúng ta sẽ không tránh khỏi những tình huống éo le đó. Nhất là với nhiều du khách quốc tế, khi đến một đất nước xa lạ, họ thường cực kỳ ngại ngùng trong việc xin "đi nhờ" ở các hộ kinh doanh. Nhưng mình làm dịch vụ đâu chỉ để thu về lợi nhuận mà còn cần nghĩ đến việc mang lại lợi ích cho cộng đồng” - chị Đào Thị Nga chia sẻ.

Cần nhân rộng mô hình

Chia sẻ về quá trình thực hiện chương trình “Free Restroom”, ông Lê Tất Thành - Chủ tịch UBND phường Trúc Bạch cho biết, trước khi thí điểm, UBND phường Trúc Bạch đã mời các hộ kinh doanh trên địa bàn họp lấy ý kiến dân chủ, công khai. Cơ bản các hộ kinh doanh ẩm thực và lưu trú đều đồng tình và nhất trí cao với chủ trương này.

Cũng theo Chủ tịch UBND phường Trúc Bạch Lê Tất Thành, theo kế hoạch trước kỳ nghỉ lễ 30/4, 1/5, UBND phường sẽ tiếp tục triển khai, nhân rộng mô hình trên phần lớn các tuyến phố khác trên địa bàn phường.

Đặc biệt, theo ông Lê Tất Thành, trước khi triển khai nhân rộng, UBND phường sẽ làm việc với các cơ sở đã tham gia chương trình để đánh giá toàn diện những cái được, chưa được, nguyện vọng của các cơ sở tham gia chương trình.

“Việc triển khai nhân rộng là cần thiết, song phường sẽ không triển khai đại trà, các cơ sở tham gia chương trình phải bảo đảm một số yêu cầu nhất định như: bảo đảm vệ sinh môi trường, trang thiết bị vệ sinh hiện đại, sạch sẽ, chủ quán và nhân viên thân thiện… để bảo đảm tính hiệu quả của chương trình” - ông Lê Tất Thành chia sẻ.

Được biết, cùng với việc dán logo nhận diện chương trình “Free Restroom” tại các cơ sở kinh doanh, UBND phường đã tiến hành chuyển đổi số, cập nhật dữ liệu các cơ sở tham gia chương trình lên cổng thông tin, website và fanpage… của phường để người dân và du khách có thể tìm các điểm nhà vệ sinh miễn phí trên các nền tảng khi có nhu cầu.

Ông Phạm Duy Nghĩa - Phó Chủ tịch, Tổng Thu ký Hội Lữ hành Hà Nội chia sẻ, không chỉ giải quyết bài toán thiếu nhà vệ sinh công cộng, việc phường Trúc Bạch triển khai mô hình “Free Restroom” sẽ góp phần quan trọng xây dựng hình ảnh Hà Nội - Thành phố Vì hòa bình, điểm đến lý tưởng của du khách trong và ngoài nước khi đến với Việt Nam.

Cùng với đó, ông Phạm Duy Nghĩa đề nghị, các cơ quan chức năng cần nhân rộng mô hình, đồng thời xây dựng một bảng nhận diện dùng chung cho các cơ sở kinh doanh cho phép khách du lịch đi vệ sinh miễn phí trên toàn TP.

Đồng quan điểm trên, dưới góc độ kiến trúc, Kiến trúc sư Nguyễn Thành Nam cho rằng, cùng với việc xác định các tiêu chí, các cơ quan chức năng nên ưu tiên lựa chọn các cơ sở kinh doanh có hệ thống nhà vệ sinh rộng rãi, có khả năng phục tất cả các đối tương, đặc biệt là người khuyết tật. Đồng thời, có chính sách hỗ trợ các đơn vị tham gia chương trình… để bảo đảm chương trình đem lại hiệu quả bền vững.

Được biết, Hà Nội không phải là địa phương đầu tiên trên nước ta thí điểm mô hình này. Trước đó, Đà Nẵng đã triển khai dự án “Comfort as home” vào năm 2017. Sự thay đổi trên đã giúp TP biển thu hút đông đảo khách du lịch trong nước và quốc tế. Do đó, với việc triển khai mô hình “Free Restroom”, Hà Nội được kỳ vọng sẽ tiếp tục trở thành một điểm đến lý tưởng của du khách trong và ngoài nước.