Mỗi tuần một cuốn sách: Nỗi buồn của cái nghèo

Các nhân vật được Nguyễn Ngọc Tư thật tới mức người đọc không khỏi cảm giác chỉ chực chờ một biến cố, một sự kiện xảy ra với các nhân vật để rồi “tóm” đúng cái ung nhọt đó mà phơi bày ra cả một căn bệnh nan y là cái nghèo. Và từ nghèo, tác giả dẫn các số phận tới bi kịch.

Đó là cái nghèo của Nhị (trong truyện “Những biển”), với sự cố người chồng đột nhiên “lặn” mất trước mặt mình; để lại cho cô khoản nợ đến kỳ đáo hạn ngân hàng và vườn sầu riêng mải miết rụng ngày đêm khi chưa đầy múi. Đó là cái nghèo của Biền (trong truyện “Cố định một đám mây”), khi cố gắng giữ lại người yêu mà chẳng được lý do cũng chỉ vì mảnh đất nghèo. Đó là tình trạng của Chín (truyện ngắn “Bão đêm”) khi bắt gặp gia đình người yêu cũ trong căn phòng trú bão đầy trớ trêu.

Nguyễn Ngọc Tư lâu nay được yêu thích bởi giọng văn đậm chất Nam Bộ. Chị dùng nhiều phương ngữ trong lối kể như rủ rỉ về số phận của những người dân nghèo. Nhưng trong cuốn sách này, cách kể của Nguyễn Ngọc Tư đã có phần đổi khác. Cách kể không còn theo trật tự thời gian, mà là sự xáo trộn, đan xen giữa hồi tưởng của nhân vật về buổi trưa đảo Côi phát nổ, hồi ức về tuổi thơ phải điều trị tâm lý tới hiện tại trong phòng giam. Những sự việc mơ mơ, thực khó phân định khiến người đọc không dễ nắm bắt. Để rồi, cái cuối cùng nhận được không phải là một câu chuyện ly kì về nguyên nhân vụ nổ, mà khắc sâu một tâm trạng ngột ngạt của người mãi chịu đựng sự tẻ nhạt, buồn chán.

Cách dùng từ của Nguyễn Ngọc Tư trong tập sách này kỹ càng, trau chuốt. Mỗi từ ngữ được đưa ra đều là sự lựa chọn, chắt lọc cẩn thận. Tác giả viết kỹ thuật hơn, điều đó tạo sự lạnh lùng, dửng dưng khi kể câu chuyện. Sẽ có những người quen với câu chuyện chân chất của Nguyễn Ngọc Tư cảm thấy xa lạ với chính tác giả mình yêu thích. Nhưng dù bạn đọc có thích hay không, một điều chắc chắn rằng tác giả vẫn âm thầm sáng tạo để đem lại cho bạn đọc những trải nghiệm khác về phong cách Nguyễn Ngọc Tư.