Lợi ích chuyển từ Mỹ sang Nga
Trong tuyên bố đưa ra hôm 15/10, Bộ Quốc phòng Nga xác nhận quân đội nước này sẽ tuần tra ở khu vực ngăn cách giữa các cứ điểm của quân đội Thổ Nhĩ Kỳ và Syria để tránh các cuộc đụng độ giữa 2 bên.
Động thái của Nga, theo sau quyết định rút quân khỏi Syria của Tổng thống Trump vào tuần trước, có thể khiến đồng minh lâu đời của Nga- Tổng thống Bashar al-Assad vui mừng, trong khi cản trở đà tấn công của Thổ Nhĩ Kỳ. Đó là một minh chứng cho thấy tầm ảnh hưởng của cuộc xung đột kéo dài 8 năm ở Syria đã chuyển từ Mỹ sang Nga. Nhưng ở trường hợp này, phần nghiêng về Mỹ trong cán cân lợi ích dường như còn rất ít.
| Phương tiện cắm cờ Nga và Syria ở gần khu vực Manjib, Syria hôm 15/10. Ảnh: Reuters. |
Lệnh rút quân đột ngột mà ông Trump đưa ra tại khu vực phía Bắc đã khiến bạo lực tại đây gia tăng trong những ngày qua, khiến hơn 150.000 dân thường phải bỏ xứ, cũng như phá vỡ mối quan hệ đối tác của Mỹ với người Kurd ở Syria, làm dấy lên lo ngại về sự hồi sinh của lực lượng khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng, đồng thời cho phép quân đội của ông Assad, được hỗ trợ bởi đồng minh Nga, càn quét lãnh thổ mới mà không cần chiến đấu.
Hai lợi ích chính
Cho đến nay vẫn chưa rõ liệu Tổng thống Putin có ý định duy trì lực lượng trong khu vực vô thời hạn hay không. Nhưng đối với Nga, việc cải tổ vùng đông bắc Syria, nơi trong những năm gần đây là một nước “bảo hộ ảo” của Mỹ, mang lại hai lợi ích chính. Thứ nhất là trao quyền cho ông Assad, đồng minh lâu lâu năm của Nga, đẩy nhanh tiến độ giành quyền kiểm soát toàn bộ lãnh thổ Syria. Thứ hai là trao cho ông Putin cơ hội quảng bá vai trò “người bạn tốt” Nga ở Trung Đông.
“Hiện tại là một nút thắt rất phức tạp đang được tháo gỡ”, ông Alexanderr Shumilin, một chuyên gia về Trung Đông tại Viện Châu Âu thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Nga ở Moscow cho biết. “Đây là một món quà bất ngờ cho ông Putin”, chuyên gia này nhận định.
Khi Mỹ tìm cách giảm bớt các cam kết trên toàn khu vực, ông Putin đẩy Nga ra như một sự thay thế xứng đáng. Hôm 15/10, khi quân đội Mỹ rời khỏi căn cứ gần thị trấn Manbij của Syria, ông Putin đã có chuyến thăm cấp nhà nước tới Các tiểu vương quốc Ả Rập (UAE) tiếp sau chuyến đi tới Ả Rập Saudi một ngày trước đó. Cả hai – vốn là những đồng minh lâu năm của Mỹ giờ bắt đầu nghi ngờ về những cam kết của Mỹ đối với an ninh của họ và tìm cách đa dạng hóa quan hệ đối tác quốc tế.
Hy vọng xa hơn, ông Putin muốn dùng Syria để tăng cường quan hệ với Thổ Nhĩ Kỳ và rốt cục là kéo Ankara khỏi NATO. “Việc Thổ Nhĩ Kỳ triển khai quân ở Syria khắc sâu thêm chia rẽ với NATO. Điều đó còn quan trọng hơn đối với ông Putin”, ông Shumilin nói.
Bộ trưởng Quốc phòng Nga hôm 15/10 khẳng định quân đội nước này tuần tra ở biên giới tây bắc Manbij để phòng tránh giao tranh giữa quân đội chính quyền Syria và lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ dự kiến sẽ chiếm đóng khu vực này – một vai trò mà trước đây từng thuộc về Mỹ.
