Mỹ cân nhắc nắm giữ cổ phần trong các hãng chip lớn như Intel, TSMC, Samsung
Kinhtedothi - Kế hoạch đổi tài trợ thành vốn chủ sở hữu được xem là bước đi chiến lược, nhằm gắn lợi ích quốc gia với sự phát triển ngành bán dẫn.
Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick đang cân nhắc việc chính phủ liên bang sẽ trực tiếp nắm giữ cổ phần trong các công ty sản xuất chip nhận tài trợ từ Đạo luật CHIPS để xây dựng nhà máy tại Mỹ. Hai nguồn tin am hiểu vấn đề cho biết đây là bước mở rộng từ kế hoạch đã được bàn thảo với Intel.
Theo đó, ông Lutnick đang tìm cách để chính phủ Mỹ có thể đổi một phần tài trợ bằng tiền mặt thành cổ phần trong các doanh nghiệp như Intel, Micron, TSMC và Samsung. Hiện phần lớn khoản tài trợ từ gói 52,7 tỷ USD của Đạo luật CHIPS vẫn chưa được giải ngân.
Trong số các đơn vị hưởng lợi, Micron là công ty Mỹ nhận được khoản hỗ trợ lớn nhất. Samsung, TSMC và Micron từ chối bình luận về vấn đề này, trong khi Nhà Trắng cũng chưa đưa ra phản hồi chính thức. Tuy nhiên, Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt xác nhận rằng ông Lutnick đã thảo luận với Intel về khả năng chính phủ nắm giữ tới 10% cổ phần.
“Tổng thống muốn đặt lợi ích của nước Mỹ lên hàng đầu, cả về kinh tế lẫn an ninh quốc gia, và đây là một ý tưởng sáng tạo chưa từng có tiền lệ," bà Karoline Leavitt nói.
Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick đang cân nhắc việc chính phủ liên bang sẽ trực tiếp nắm giữ cổ phần trong các công ty sản xuất chip nhận tài trợ từ Đạo luật CHIPS để xây dựng nhà máy tại Mỹ. Ảnh: Alamy
Bộ trưởng Lutnick nhấn mạnh rằng việc sở hữu cổ phần không đồng nghĩa với can thiệp vào quản trị của các doanh nghiệp.
“Chúng tôi chỉ chuyển đổi khoản tài trợ thành vốn chủ sở hữu, không có quyền biểu quyết. Điều quan trọng là đảm bảo Mỹ có thể tự sản xuất chip trong nước và không phụ thuộc vào Đài Loan (Trung Quốc)” - ông nói.
Trước đây, chính phủ Mỹ từng mua cổ phần tại một số tập đoàn lớn để hỗ trợ tài chính và củng cố niềm tin thị trường trong giai đoạn bất ổn. Tuy vậy, nếu thành công, đây sẽ là lần đầu tiên Washington áp dụng mô hình này cho ngành công nghiệp bán dẫn - một lĩnh vực then chốt về công nghệ và an ninh.
Động thái này cũng gợi nhớ đến quyết định của Tổng thống Donald Trump hồi đầu năm, khi cho phép Nippon Steel mua lại US Steel nhưng giữ lại một “cổ phần vàng”.
Điều khoản này buộc nhà đầu tư nước ngoài không được cắt giảm hay trì hoãn các dự án đã cam kết, cũng như không được chuyển sản xuất hoặc việc làm ra khỏi Mỹ mà không có sự đồng ý của Tổng thống.
Đọc thêm: Mỹ gây chấn động khi thu hồi hơn 6.000 visa du học
Trong khi đó, Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent cũng tham gia thảo luận về Đạo luật CHIPS, song ông Lutnick được cho là người trực tiếp dẫn dắt. Theo các nguồn tin, ông đã thúc đẩy ý tưởng biến tài trợ thành cổ phần và nhận được sự ủng hộ từ ông Trump.
Cuối năm ngoái, Bộ Thương mại đã hoàn tất nhiều gói trợ cấp: 4,75 tỷ USD cho Samsung, 6,2 tỷ USD cho Micron và 6,6 tỷ USD cho TSMC. Ông Lutnick cho rằng một số thỏa thuận được ký dưới thời Tổng thống Joe Biden quá ưu ái cho doanh nghiệp và hiện đang được xem xét điều chỉnh.
Phát biểu trên CNBC, ông Lutnick đặt câu hỏi: “Tại sao chúng ta lại rót hàng tỷ USD cho một công ty đã trị giá hàng trăm tỷ? Người dân Mỹ được lợi gì từ điều đó?”
Theo ông, việc chuyển tài trợ thành vốn chủ sở hữu sẽ mang lại lợi ích trực tiếp cho quốc gia thay vì chỉ giúp doanh nghiệp.
Thông tin này ngay lập tức tác động đến thị trường, khi cổ phiếu Intel tăng 7,5% tại New York. Các nhà đầu tư đánh giá đây là dấu hiệu Washington đang muốn gắn chặt hơn lợi ích quốc gia với sự phát triển của ngành bán dẫn, vốn giữ vai trò chiến lược trong cuộc cạnh tranh công nghệ toàn cầu.
