Mỹ nói gì về chiến dịch “Mạng nhện” của Ukraine vào Nga?

Chiến dịch tấn công bằng máy bay không người lái (UAV) quy mô lớn của Ukraine nhằm vào các sân bay quân sự trên lãnh thổ Nga hôm 1/6 vừa qua đang làm gia tăng lo ngại nghiêm trọng tại Washington.

Đặc phái viên của Mỹ về vấn đề Ukraine Keith Kellogg hôm 3/6 cho biết, các cuộc tấn công bằng UAV của Kiev có thể dẫn đến những phản ứng khó lường từ phía Moscow.

“Mức độ rủi ro rất cao khi quân đội Ukraine thực hiện các cuộc tấn công bằng UAV nhằm vào lực lượng răn đe hạt nhân của Nga”, ông Kellogg nói với Fox News.

Theo ông Kellogg, chính quyền Washington đang nỗ lực tìm kiếm giải pháp chấm dứt cuộc xung đột trong thời gian sớm nhất có thể. Tuy nhiên, việc Ukraine chủ động triển khai các cuộc tấn công ở cấp độ chiến lược, thay vì chỉ tập trung vào phòng thủ hoặc phản công gần giới tuyến, đã khiến Mỹ phải tính toán lại về giới hạn hỗ trợ quân sự cho Kiev cũng như khả năng kiểm soát cuộc xung đột hiện tại.

Trong khi đó, cùng ngày, Nhà Trắng xác nhận Kiev không báo trước cho Tổng thống Mỹ Donald Trump về chiến dịch “Mạng nhện” tấn công bằng UAV quy mô lớn vào sâu lãnh thổ Nga.

Phát biểu tại buổi họp báo ngày 3/6, Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt nói rằng Tổng thống Trump không được báo trước về chiến dịch Mạng nhện của Ukraine nhằm vào các căn cứ không quân chiến lược của Nga cuối tuần trước.

Khi được hỏi về quan điểm của người đứng đầu Nhà Trắng đối với chiến dịch này, đặc biệt khi ông Trump hoàn toàn im lặng về chiến sự Nga - Ukraine những ngày qua, bà Leavitt cho biết: “Tôi muốn để tổng thống tự lên tiếng về điều đó”. Đồng thời, bà lưu ý thêm rằng Tổng thống Trump muốn cuộc chiến ở Ukraine chấm dứt nhanh chóng.

Quan chức Nhà Trắng cũng ca ngợi những nỗ lực của ông Trump trong vai trò kiến tạo hòa bình, bất chấp vòng đàm phán hòa bình mới nhất giữa Nga và Ukraine hôm 2/6 chưa đạt được đột phá nào và chiến sự tiếp tục căng thẳng.

Theo bà Leavitt, giới chức quốc phòng Mỹ đang xem xét tác động của chiến dịch “Mạng nhện” đối với an ninh quốc gia và cân nhắc các giải pháp nhằm đảm bảo rằng các máy bay của Mỹ được bảo vệ trước các rủi ro từ những cuộc tấn công bằng UAV.

Khó có thể thay đổi cục diện chiến trường

Theo giới quan sát, chiến dịch “Mạng nhện” cho thấy Ukraine không chỉ muốn phòng thủ mà còn muốn tấn công, đồng thời chứng minh rằng họ có khả năng gây thiệt hại cho Nga ở bất kỳ vị trí nào.

Tuy nhiên, các chuyên gia quốc tế cho rằng những cuộc tấn công bằng UAV quy mô lớn nhằm vào căn cứ không quân của Moscow không đủ khả năng thay đổi cục diện chiến trường. Thiếu tướng Shashi Bhushan Asthana, Giám đốc Viện Nghiên cứu Các lực lượng Vũ trang Thống nhất (Ấn Độ), nhận định, Nga hiện vẫn giữ ưu thế vượt trội và các đòn tấn công UAV của Ukraine chỉ mang tính đơn lẻ, không làm thay đổi tình hình.

Theo ông Kimura Mitsuhide, Chủ tịch Đảng Issuikai của Nhật Bản, việc Ukraine tiến hành các cuộc tấn công ngay trước thềm cuộc đối thoại với Nga tại Istanbul chứng tỏ chính quyền Kiev không muốn theo đuổi giải pháp hòa bình.

Bên cạnh đó, rất ít chuyên gia tin rằng chiến dịch "Mạng nhện" của Ukraine sẽ buộc Điện Kremlin thay đổi lập trường.

Và đúng như dự đoán, Nga vẫn giữ thái độ cứng rắn tại vòng đàm phán hòa bình thứ hai với Ukraine tại Istabul. Với bản ghi nhớ gồm 12 điểm, Nga không chỉ muốn hợp thức hóa việc sáp nhập Crimea năm 2014, mà còn đưa ra kiểm soát toàn bộ các vùng lãnh thổ phía Đông Ukraine như Luhansk, Donetsk, Zaporizhzhia và Kherson.

Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov khẳng định, bản ghi nhớ là “một lộ trình nhằm chấm dứt xung đột”, nhưng cũng cảnh báo không nên kỳ vọng vào “đột phá ngay lập tức” và nhấn mạnh Moscow đang “kiên nhẫn chờ đợi phản hồi từ Ukraine”.

Chuyên gia James Nixey tại tổ chức Chatham House ở London đánh giá, việc phái đoàn Nga đưa ra một bản ghi nhớ 12 điểm đã làm rõ một thực tế: "Moscow sẽ không bước vào đàm phán thực chất cho đến khi những đòi hỏi cốt lõi của họ được chấp nhận gần như nguyên vẹn". Quan điểm này cũng phản ánh tâm thế nhất quán của Điện Kremlin kể từ đầu cuộc chiến, nơi mà thuật ngữ "đàm phán" thường được sử dụng như một công cụ gây sức ép, hơn là một tiến trình tìm kiếm giải pháp trung lập.

Trước đó, Cơ quan An ninh Ukraine (SBU) ngày 1/6 thông báo tiến hành chiến dịch “Mạng nhện” tấn công vào 5 căn cứ không quân nằm sâu trong lãnh thổ Nga. Cuộc tấn công khiến 41 máy bay quân sự Nga bị phá hủy hoặc hư hại, trong đó có các máy bay ném bom Tu-95.

Ukraine mất hơn 18 tháng để chuẩn bị cho chiến dịch, bí mật đưa các máy bay không người lái góc nhìn thứ nhất (FPV) vào sâu trong lãnh thổ Nga để phối hợp các cuộc tấn công vào loạt căn cứ quân sự chiến lược của Nga.

Chiến dịch “Mạng nhện” không phải là lần đầu tiên Ukraine thực hiện một cuộc tấn công lớn vào Nga mà không thông báo trước cho phía Mỹ. New York Times đưa tin vào tháng 3 rằng các quan chức Mỹ dưới thời cựu Tổng thống Joe Biden đã phản ứng với “sự ngạc nhiên” và “tức giận” khi Ukraine đánh chìm tàu Moscow, tàu chỉ huy của Hạm đội Biển Đen của Nga.