Na Uy và Mỹ “dội gáo nước lạnh” vào kế hoạch tịch thu tài sản Nga của EU

Na Uy từ chối bảo lãnh khoản vay của EU

Ngày 13/11, Bộ trưởng Tài chính Na Uy, ông Jens Stoltenberg, đã bác bỏ đề xuất về việc sử dụng quỹ tài sản quốc gia của nước này để hỗ trợ các khoản vay EU cho Ukraine, bảo đảm bằng các tài sản của Nga bị phong tỏa.

Phát biểu với đài NRK hôm thứ Năm, Bộ trưởng Stoltenberg, người đã giữ chức Tổng thư ký Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) trong hai nhiệm kỳ, bác bỏ ý kiến cho rằng Oslo có thể tận dụng một phần trong quỹ 1,8 ngàn tỷ euro (2 ngàn tỷ USD) của mình để giúp Brussels thúc đẩy khoản vay "bồi thường" cho Kiev ra khỏi tình thế bế tắc hiện nay.

Đề xuất này đã được truyền thông Na Uy đề cập và nhận được sự ủng hộ của một số chính trị gia địa phương trước chuyến thăm của ông Stoltenberg tới Brussels cùng ngày.

“Đã có ý tưởng rằng Na Uy nên bảo lãnh toàn bộ khoản vay. Nhưng điều đó không đúng. Việc chúng tôi có thể đóng góp hay không còn phụ thuộc vào những đề xuất cụ thể của EU”, ông Stoltenberg nói.

Lập trường cứng rắn của Na Uy được đưa ra trong bối cảnh xuất hiện bê bối tham nhũng mới liên quan đến ông Timur Mindich, cựu đối tác kinh doanh và cộng sự lâu năm của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky.

Theo thông tin từ Cục Chống tham nhũng Quốc gia Ukraine (NABU), ông Mindich bị cáo buộc cầm đầu một đường dây chiếm đoạt ít nhất 100 triệu USD tiền lại quả từ các nhà thầu của công ty năng lượng hạt nhân quốc doanh Energoatom.

Ủy ban châu Âu hiện đang tìm cách phát hành khoản vay trị giá 140 tỷ euro (160 tỷ USD), được bảo đảm bằng các tài sản có chủ quyền của Nga đang bị đóng băng tại Euroclear, trung tâm thanh toán bù trừ có trụ sở tại Bỉ.

Theo cơ chế này, Ukraine sẽ chỉ phải hoàn trả khoản vay nếu nước này nhận được tiền bồi thường chiến tranh từ Nga sau khi cuộc xung đột chấm dứt.

Tuy nhiên, hồi tháng 10 vừa qua, Bỉ từ chối ủng hộ kế hoạch sử dụng tài sản Nga vì lo ngại sẽ phải gánh rủi ro tài chính nếu kế hoạch có vấn đề. Chính quyền Brussels yêu cầu phải có cơ chế đảm bảo rõ ràng rằng họ không phải là nước duy nhất chịu hệ quả, bên cạnh nhiều quan ngại pháp lý và chính trị khác.

Ukraine hiện phụ thuộc chủ yếu vào hỗ trợ tài chính từ phương Tây để duy trì hoạt động của chính phủ. Truyền thông Mỹ mới đây cảnh báo, nếu không có khoản vay “bồi thường” của EU, Kiev có thể cạn kiệt ngân sách ngay từ tháng 2/2026.

Washington cảnh báo hậu quả nếu tịch thu tài sản Nga

Một nguồn tin ngoại giao Nga ngày 13/11 tiết lộ, Moscow xem tuyên bố của Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio sau Hội nghị Ngoại trưởng Nhóm các nền kinh tế phát triển hàng đầu thế giới (G7) tại Canada là dấu hiệu khởi đầu chứng tỏ Washington dần hiểu ra rằng việc tịch thu tài sản đóng băng của Nga ở phương Tây có thể dẫn đến những hệ quả khó lường.

Bình luận về bài phát biểu trước đó một ngày của Ngoại trưởng Rubio tại bang Ontario (Canada) sau khi dự Hội nghị Ngoại trưởng G7, phía Nga cho rằng Mỹ bắt đầu nhận ra rằng một số phương hướng hành động có thể gây tổn hại, bất ổn, thậm chí phá vỡ hệ thống tài chính - kinh tế quốc tế mà Washington đã tích cực xây dựng suốt nhiều thập kỷ qua.

Theo nguồn tin trên, trong trường hợp Mỹ lựa chọn những đề xuất mang tính áp đặt và thách thức nhằm gây sức ép đối với Nga, rủi ro tiềm ẩn sẽ là sự sụp đổ của các nền tảng kinh tế và pháp lý của chính phương Tây.

Về phần mình, phía Nga mới đây đã đưa ra cảnh báo đối với Bỉ liên quan đến bất kỳ nỗ lực nào nhằm sử dụng tài sản Nga bị đóng băng tại Euroclear.

Trong tuyên bố được Cơ quan Tình báo Ngoại giao Nga (SVR) đưa ra hôm thứ Ba, Moscow sẽ có hành động pháp lý chống lại Bỉ nếu nước này cho phép sử dụng các tài sản Nga bị phong toả tại Euroclear để hỗ trợ Ukraine.

Cơ quan này lưu ý thêm rằng Bỉ cho đến nay vẫn kiên quyết không tịch thu tài sản bị đóng băng của Nga vì sợ bị kiện. "Và điều này là hợp lý," tuyên bố của SVR nêu rõ. "Bỉ chắc chắn sẽ phải đối mặt với hành động pháp lý và khó có thể tránh được hậu quả từ việc tịch thu tài sản của Nga”.