Bi đát vì thiếu nước
Bị thúc đẩy bởi biến đổi khí hậu do con người gây ra và việc tiêu thụ quá mức nước, người dân Nam Âu đang phải cảm nhận hậu quả của những đợt nắng nóng khắc nghiệt hơn và hạn hán kéo dài hơn.
Tình hình có lẽ là bi đát nhất ở miền Bắc nước Ý, nơi khu vực đang hứng chịu đợt hạn hán tồi tệ nhất trong 70 năm qua. Hơn 100 thành phố của Ý đã được kêu gọi hạn chế tiêu thụ nước nhiều nhất có thể. Hôm thứ Hai mới đây, Chính phủ Ý đã ban bố tình trạng khẩn cấp cho 5 khu vực cho đến cuối năm và có kế hoạch cung cấp 36 triệu euro (37 triệu đô la) trong ngắn hạn để chống lại cuộc khủng hoảng nước.
Do nhiều tháng hạn hán và khan hiếm mưa mùa đông, mực nước của Dora Baltea và Po - con sông lớn nhất ở Ý - thấp hơn bình thường 8 lần. Cả hai con sông đều cung cấp cho một trong những khu vực nông nghiệp quan trọng nhất ở châu Âu, với 30% sản lượng hiện đang bị đe dọa bởi hạn hán.
Bồ Đào Nha bắt đầu chuẩn bị cho một năm cực kỳ khô hạn trở lại vào mùa Đông.
Vào đầu năm 2022, tình trạng thiếu mưa và mực nước ở các đập thấp đã khiến chính phủ nước này hạn chế sử dụng các nhà máy thủy điện xuống còn hai giờ mỗi tuần. Mục tiêu là đảm bảo cung cấp nước uống cho 10 triệu dân của Bồ Đào Nha trong ít nhất hai năm. Vào cuối tháng 5, hạn hán nghiêm trọng đã diễn ra ở 97% đất nước này. Một số vùng đang trải qua mùa khô tồi tệ nhất trong 1.000 năm.
Tây Ban Nha cũng cực kỳ khô hạn, với 2/3 tổng diện tích đất có nguy cơ bị sa mạc hóa. Theo Cục Khí tượng Tây Ban Nha, đất từng màu mỡ nơi đây ngày càngbị sa mạc hóa, đặc biệt là sau mùa Đông khô hạn thứ hai kể từ năm 1961.
Ở phía Bắc, 17 địa phương đã buộc phải thực hiện các biện pháp quyết liệt ngay từ đầu tháng 2/2022 với thị trấn Campelles ở Catalonia hạn chế nước sinh hoạt trong vài giờ mỗi ngày. Đối với những trường hợp khẩn cấp, khu đô thị này đã cung cấp nước bằng cách đổ các xô nước đầy hàng ngày tại năm địa điểm trong làng.
Tại thị trấn nhỏ Vacarisses thuộc tỉnh Barcelona, các giếng và đường ống dẫn nước ngầm cũng khô cạn. Hiện tại, người dân chỉ có nước sinh hoạt từ 6 đến 10 giờ sáng và từ 8 giờ tối cho đến nửa đêm.
Tây Ban Nha là nhà sản xuất nông sản lớn thứ ba trong EU; ít nhất 70% tổng lượng nước ngọt được sử dụng cho nông nghiệp.
Juan Barea (Tổ chức Hòa bình xanh Tây Ban Nha) cho biết: “Nhu cầu về nước không ngừng tăng lên. Thay vì đề xuất các chính sách tiết kiệm nước, chúng tôi đang hành động như thể Tây Ban Nha có nhiều nước như Na Uy hoặc Phần Lan. Trên thực tế, tình trạng thiếu nước của chúng tôi ngang bằng với Bắc Phi".
Mặc dù hệ thống tưới nhỏ giọt hiệu quả đã được sử dụng trên một tỷ lệ lớn đất nông nghiệp của Tây Ban Nha, nhưng ít nhất 1/5 diện tích đất canh tác vẫn được tưới bằng các phương pháp không bền vững.
Những cố gắng chống chọi cơn khát
Để đối phó với tình hình khô hạn, các quốc gia đang tìm cách thích ứng với biến đổi khí hậu ở cấp độ cá nhân, cấp địa phương, cấp quốc gia... Tại Ý, Cơ quan Quản lý thủy lợi ở khu vực Tây Bắc xung quanh sông Sesia đã ra lệnh cấm tưới cây ăn quả. Lượng nước tiết kiệm được sẽ được dùng để tưới cho cây lương thực vì nó quan trọng về kinh tế.
Thị trưởng TP Verona đã thông báo rằng việc tưới nước cho các khu vườn và sân thể thao, rửa xe ô tô và sân, đổ đầy các hồ bơi và hồ bơi hiện bị cấm cho đến cuối tháng 8 để bảo vệ nguồn cung cấp nước uống. Vườn rau chỉ được tưới vào ban đêm.
TP Pisa cũng đang dùng đến việc phân chia khẩu phần nước. Kể từ tháng này, nước uống chỉ có thể được sử dụng "cho sinh hoạt và vệ sinh cá nhân" và "nếu không tuân thủ sẽ bị phạt tới 500 euro (516 USD).
Trong khi đó, ở Milan, tất cả các đài phun nước trang trí đã bị tắt. Thị trưởng của thị trấn nhỏ Castenaso muốn giải quyết vấn đề một cách khác thường: Ông đã cấm các thợ làm tóc và thợ cắt tóc gội đầu cho khách hàng của họ hai lần. Có 10 tiệm làm tóc trong thị trấn nhỏ với 16.000 dân, lệnh cấm này với mục tiêu tiết kiệm hàng nghìn lít nước mỗi ngày.
Hiệp hội tưới tiêu nông nghiệp ở các thị trấn Silves, Lagoa và Portimao ở miền Nam Bồ Đào Nha đã kích hoạt một kế hoạch khẩn cấp, theo đó 1.800 trang trại phải cắt giảm một nửa lượng nước tưới cho một số loại cây trồng. Duarte Cordeiro, Bộ trưởng Hành động vì Môi trường và Khí hậu Bồ Đào Nha, tuần trước tuyên bố rằng bất chấp những chuẩn bị hiện tại, đất nước sẽ phải sống chung với những hạn chế việc dùng nước và sẽ phải chi trả cho nước cao hơn trong tương lai. Bộ trưởng Duarte Cordeiro kêu gọi cộng đồng doanh nghiệp đầu tư vào các biện pháp tiết kiệm nước.
Chuyên gia về nước Nihat Zal của Cơ quan Môi trường châu Âu (EEA) lưu ý: “Trung bình, 25% lượng nước ngọt bị mất trên đường từ nguồn nước, chẳng hạn như sông, đến khu vực công nghiệp. Làm cho cơ sở hạ tầng cấp nước hoạt động hiệu quả hơn sẽ mang tiết kiệm số lượng rất lớn”.
Tất cả các biện pháp trên xem ra chỉ là sự đối phó trước mắt và xem ra còn cần sự nỗ lực ngày càng lớn hơn theo thời gian.
Các chính phủ từ Bồ Đào Nha đến Ý đang kêu gọi người dân hạn chế sử dụng nước ở mức tối thiểu. Nhưng điều này là không đủ giải cơn khát trong mùa khô năm nay. Điều đáng lo hơn là tình hình biến đổi khí hậu đang theo xu hướng khắc nghiệt hơn.
