Vụ hè thu là một trong hai vụ lúa chính ở khu vực Duyên hải Nam Trung bộ, trong đó có tỉnh Quảng Nam và Quảng Ngãi. So với vụ đông xuân, điều kiện sản xuất trong vụ lúa hè thu khó khăn hơn do thường gặp thời tiết nắng nóng, hạn mặn xâm nhập, giông lốc cũng như mưa bão vào thời kỳ sắp thu hoạch.
Theo lịch thời vụ ở các tỉnh này, vụ hè thu thường bắt đầu từ cuối tháng 5 và kéo dài đến đầu tháng 9 dương lịch. Đến thời điểm này, nhiều trà lúa sớm ở các huyện Đức Phổ, Mộ Đức, Tư Nghĩa (Quảng Ngãi), Điện Bàn, Thăng Bình (Quảng Nam) đã và đang thu hoạch. Trên các cánh đồng lúa chín vàng, đâu đâu cũng bắt gặp nụ cười rạng rỡ của bà con nông dân vì lúa được mùa, được giá.
Ông Nguyễn Đình Ngọc Trang, Giám đốc HTX Nông nghiệp Phổ An (thị xã Đức Phổ, Quảng Ngãi) cho biết, vụ này HTX sản xuất hơn 350ha lúa. Cũng như các năm trước, trời nắng nóng và nền nhiệt cao phần nào ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng và phát triển của cây lúa. Tuy nhiên, vào thời điểm lúa ngậm sữa, nhiệt độ ổn định nên bông lúa đạt tỷ lệ hạt chắc cao.
“Ngoài ra, nguồn nước tưới cũng đảm bảo nên lúa năm nay năng suất rất đạt. Nếu như vụ hè thu năm ngoái (2022), năng suất lúa của HTX chỉ đạt 50 tạ/ha thì năm nay đạt đến 61 tạ/ha nên bà con nông dân rất phấn khởi”, ông Trang chia sẻ.
Theo Sở NN-PTNT tỉnh Quảng Ngãi, vụ hè thu năm nay toàn tỉnh gieo sạ 35.000ha lúa. Qua đánh giá ở các địa phương đang thu hoạch, năm nay lúa đạt năng suất cao hơn năm 2022. Nguyên nhân ngoài việc điều kiện thời tiết thuận lợi vào thời điểm lúa trổ thì năm nay ngành nông nghiệp tỉnh Quảng Ngãi cũng đã đưa ra bộ giống tốt, phong phú và nhiều giống phù hợp.
“Cứ 15 ngày, các cơ quan chuyên môn thường xuyên cảnh báo tình hình sâu bệnh để bà con kịp thời theo dõi, phòng trừ. Nhìn chung tình hình sâu bệnh hại vụ này giảm so với mọi năm. Thống kê sơ bộ ở các huyện Bình Sơn, Tư Nghĩa, Mộ Đức, Đức Phổ, Sơn Tịnh năng suất dự kiến vụ này đạt khoảng 61 tạ/ha (kế hoạch đề ra từ đầu vụ là 59,5 tạ/ha)”, ông Nguyễn Quang Trung, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh Quảng Ngãi thông tin.
Tại tỉnh Quảng Nam, đến nay, nông dân các địa phương đã thu hoạch được khoảng 25% diện tích lúa vụ hè thu. Vượt qua những khó khăn đầu vụ do thời tiết nắng nóng, thiếu nước và mặn xâm nhập, các cánh đồng lúa ở tỉnh này năng suất vượt trên cả kỳ vọng.
Trên ruộng lúa gần 20ha của gia đình đã bắt đầu ngả vàng, ông Nguyễn Văn Kiệt (trú xã Điện Thọ, thị xã Điện Bàn, Quảng Nam) vui mừng cho biết, đến thời điểm này, ông cũng như bà con nông dân trong vùng đã có thể yên tâm khi các ruộng lúa chỉ còn vài ngày nữa sẽ thu hoạch. Lúa trổ đều, hạt chắc cao, năng suất dự tính cao hơn vụ trước khoảng 10%.
“Thời tiết năm nay cũng không hẳn thuận lợi. Nhiệt độ cao từ 37 - 38 độ C cùng với trận mưa lớn vào ngày 27/7 ít nhiều ảnh hưởng đến quá trình phân hóa đòng. Bù lại vụ này hầu như không có sâu bệnh. Tôi trồng nhiều giống lúa và hầu như giống nào cũng cho năng suất cao hơn các năm. Có những giống ước tính đạt đến 75 tạ/ha.
Điều khiến bà con phấn khởi nữa là thời điểm này giá lúa đang lên cao. Thương lái đang thu mua ở mức từ 8.300 - 8.500 đồng/kg, cao hơn cùng kỳ mọi năm trên dưới 2.000 đồng/kg. Nhờ đó, hiệu quả kinh tế của vụ lúa hè thu năm nay tăng lên đáng kể”, ông Kiệt nói.
Theo ông Nguyễn Xuân Vũ, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh Quảng Nam, vụ hè thu năm 2023, toàn tỉnh sản xuất gần 42.000ha lúa. Đầu vụ, một số địa phương như Điện Bàn, Duy Xuyên gặp khó khăn về nguồn nước tưới. Tuy nhiên, ngành nông nghiệp tỉnh cũng như các địa phương đã kịp thời chỉ đạo xử lý, khắc phục để bà con nông dân ổn định sản xuất. Dự kiến, chậm nhất đến ngày 10/9, toàn tỉnh sẽ hoàn thành công tác thu hoạch. Qua đánh giá, các trà lúa năm nay đạt năng suất dự kiến cao hơn năm 2022.
