Ngăn ngừa, xử lý các hành vi không tuân thủ pháp luật trong lĩnh vực nuôi con nuôi quốc tế

Mục đích của Kế hoạch nhằm tổ chức hiệu quả việc triển khai các khuyến nghị trong Bộ Công cụ ngăn ngừa và xử lý các hành vi không tuân thủ pháp luật trong lĩnh vực nuôi con nuôi quốc tế (sau đây gọi là Bộ Công cụ) để thực hiện tốt Công ước La Hay năm 1993 về Bảo vệ trẻ em và Hợp tác trong lĩnh vực nuôi con nuôi quốc tế (sau đây gọi là Công ước La Hay 1993), thể hiện cam kết, trách nhiệm của Việt Nam với tư cách là thành viên của Công ước. Bảo đảm công tác giải quyết nuôi con nuôi quốc tế được thực hiện vì lợi ích tốt nhất của trẻ em; ngăn ngừa, xử lý các hành vi không tuân thủ pháp luật trong lĩnh vực nuôi con nuôi quốc tế. Đồng thời, tăng cường hơn nữa hiệu lực, hiệu quả của hoạt động phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương nhằm thực hiện tốt công tác nuôi con nuôi trong tình hình mới.

Tăng cường công tác bảo đảm quyền được trợ giúp pháp lý của trẻ em trong quá trình giải quyết nuôi con nuôi

Kế hoạch phân công các nhiệm vụ cụ thể cho các bộ, ngành, địa phương, cơ quan liên quan triển khai như sau:

Bộ Tư pháp chủ trì tổ chức Hội nghị triển khai Quyết định ban hành Kế hoạch và truyền thông về Bộ Công cụ. Đồng thời phối hợp với Bộ Công an, Bộ Ngoại giao, Bộ Y tế, Bộ Dân tộc và Tôn giáo, các bộ, ngành, UBND các cấp và các cơ quan, tổ chức có liên quan truyền thông, phổ biến, nâng cao nhận thức, trách nhiệm các cấp, các ngành, cộng đồng về công tác nuôi con nuôi quốc tế theo Công ước La Hay 1993 và pháp luật về nuôi con nuôi.

Theo kế hoạch được phê duyệt hằng năm, Bộ Tư pháp chủ trì rà soát, xây dựng, ban hành theo thẩm quyền hoặc trình cơ quan có thẩm quyền ban hành văn bản, đề án và tổ chức thực hiện văn bản, đề án liên quan đến công tác nuôi con nuôi. Tổ chức các hội nghị, khảo sát; nghiên cứu, xây dựng, triển khai mô hình dịch vụ tư vấn, hỗ trợ trước, trong và sau quá trình giải quyết nuôi con nuôi cho cha, mẹ nuôi, con nuôi và các chủ thể có liên quan. Xây dựng, triển khai cơ chế phối hợp, trao đổi thông tin với cơ quan có thẩm quyền nước ngoài trong việc rà soát, tổng hợp, đánh giá tình hình hòa nhập và phát triển của trẻ em Việt Nam được nhận làm con nuôi.

Nghiên cứu, xây dựng và triển khai cơ chế, quy trình hỗ trợ người Việt Nam được nhận làm con nuôi ở nước ngoài tìm về nguồn gốc, tiếp cận thông tin, giấy tờ liên quan đến việc giải quyết nuôi con nuôi và thăm quê hương, đất nước. Tăng cường công tác bảo đảm quyền được trợ giúp pháp lý của trẻ em trong quá trình giải quyết nuôi con nuôi. Đổi mới quy chế phối hợp liên ngành trong công tác giải quyết nuôi con nuôi.

Đồng thời, tăng cường trao đổi kinh nghiệm, thực hành chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ thông tin trong lĩnh vực nuôi con nuôi quốc tế. Xây dựng, vận hành hệ thống thông tin, dữ liệu phục vụ quản lý việc nuôi con nuôi có yếu tố nước ngoài và các văn phòng con nuôi nước ngoài; đẩy mạnh việc cập nhật, khai thác, sử dụng, kết nối, chia sẻ với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và các cơ sở dữ liệu chuyên ngành khác; số hóa hồ sơ, tài liệu về nuôi con nuôi. Tăng cường hợp tác quốc tế trong lĩnh vực nuôi con nuôi, thực hiện hiệu quả vai trò Cơ quan Trung ương về nuôi con nuôi quốc tế của Việt Nam trong khuôn khổ Công ước La Hay 1993.

Bộ Y tế chủ trì, phối hợp với các Bộ: Công an, Ngoại giao, Tư pháp, Dân tộc và Tôn giáo, các bộ, ngành, UBND các cấp, các cơ quan truyền thông và các cơ quan, tổ chức có liên quan truyền thông, phổ biến, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp, các ngành, cộng đồng trong công tác chăm sóc và bảo vệ trẻ em, bảo đảm cho trẻ em được sống trong môi trường gia đình lâu dài, bền vững. Rà soát, xây dựng, ban hành theo thẩm quyền hoặc trình cơ quan có thẩm quyền ban hành văn bản, đề án và tổ chức thực hiện văn bản, đề án về chính sách an sinh xã hội, hỗ trợ trẻ em tái đoàn tụ gia đình.

Đồng thời, xây dựng, vận hành Cơ sở dữ liệu trẻ em, đẩy mạnh việc cập nhật, khai thác, sử dụng, kết nối, chia sẻ với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và các Cơ sở dữ liệu chuyên ngành khác.

Tăng cường công tác phòng, chống mua bán người trong việc tiếp nhận, chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ em, giải quyết nuôi con nuôi

Bộ Công an tăng cường công tác phòng, chống mua bán người trong việc tiếp nhận, chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ em, giải quyết nuôi con nuôi. Theo kế hoạch được phê duyệt hằng năm, Bộ Công an chủ trì rà soát, xây dựng, ban hành theo thẩm quyền hoặc trình cơ quan có thẩm quyền ban hành văn bản, đề án và tổ chức thực hiện văn bản, đề án liên quan đến phòng, chống mua bán trẻ em.

Bộ Dân tộc và Tôn giáo chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan, địa phương liên quan truyền thông, phổ biến, vận động các tổ chức, cá nhân tôn giáo đang nuôi dưỡng, chăm sóc trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt thực hiện việc chuyển đổi hình thức chăm sóc thay thế nhằm tạo điều kiện cho trẻ em được sống trong môi trường gia đình.

Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Chủ tịch UBND tỉnh, TP trực thuộc trung ương và các cơ quan, tổ chức có liên quan trong phạm vi quản lý nhà nước của bộ, ngành và địa phương mình chủ động, tích cực triển khai thực hiện Kế hoạch này theo nhiệm vụ được phân công, bảo đảm đúng tiến độ, chất lượng, hiệu quả, tiết kiệm, tránh hình thức, lãng phí.

Căn cứ nội dung Kế hoạch này và tình hình thực tiễn, các bộ, ngành, địa phương được giao chủ trì xây dựng kế hoạch chi tiết triển khai tại cơ quan, địa phương mình; chịu trách nhiệm về sản phẩm của các hoạt động cụ thể; báo cáo kết quả triển khai thực hiện nhiệm vụ được giao về Bộ Tư pháp trước ngày 15/11 hằng năm. Trong quá trình thực hiện, nếu có khó khăn, vướng mắc thì kịp thời phản ánh về Bộ Tư pháp để được hướng dẫn giải quyết.

Bộ Tư pháp có trách nhiệm giúp Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ theo dõi, kiểm tra, đôn đốc các bộ, ngành và địa phương trong việc triển khai thực hiện các nhiệm vụ được nêu trong Kế hoạch theo đúng tiến độ.

Tổ chức hội nghị liên ngành hằng năm để đánh giá kết quả triển khai thực hiện Kế hoạch; tổ chức Hội nghị tổng kết triển khai Kế hoạch và có kiến nghị cho giai đoạn tiếp theo, báo cáo Thủ tướng Chính phủ trong quý II/2031.