Hóc xương cá không chỉ xảy ra ở trẻ nhỏ, mà người lớn vẫn có thể mắc phải nếu không cẩn trọng trong khi ăn uống.
Áp xe trung thất do thủng thực quản
Nữ bệnh nhân T. (66 tuổi, Phú Thọ) bị hóc xương cá trước đó vài ngày đã đến khám ở bệnh viện (BV) huyện, sau đó chuyển BV tỉnh. Ở BV tỉnh, qua nội soi phát hiện xương cá ở, kèm theo tổn thương thủng thực quản và đã được các bác sĩ xử lý. Tuy nhiên sau đó, bệnh nhân có biểu hiện sốt, khó thở và đau nhiều, sưng vùng cổ. Bác sĩ chỉ định chụp cắt lớp, thấy có ổ áp xe lớn nằm vị trí quanh thực quản nên đã chuyển đến BV Việt Đức.
PGS.TS Nguyễn Đức Chính - Trưởng khoa Phẫu thuật nhiễm khuẩn và chăm sóc vết thương, BV Việt Đức cho biết, khi đến BV, bệnh nhân trong tình trạng nhiễm trùng, khó thở nhẹ, vùng cổ sưng đau.
Ngay trong cấp cứu, các bác sĩ đã khám và chẩn đoán ca áp xe trung thất nghi do vết thương thực quản vì hóc xương cá trước đó gây ra, nên xử lý ngay trong khi cấp cứu. Do tính chất nguy hiểm của bệnh, các bác sĩ đã tiến hành nội soi cấp cứu cho bệnh nhân, dẫn lưu ổ mủ chứa nhiều vi khuẩn màu trắng, đặt ống dẫn lưu từ cổ xuống trung thất để rửa mủ liên tục kèm kháng sinh liều cao.
Ống thông dạ dày sẽ lưu khoảng 2 tuần sau khi tình trạng bệnh nhân ổn, khép da, và bệnh nhân có thể ăn được qua miệng. Bác sĩ lưu ý khi mở cổ dẫn lưu cũng có nhiều nguy cơ vì khối mủ nằm sâu trước cột sống, phải đi qua các bó cơ và bó mạch cảnh ở cổ nếu tổn thương có thể gây tử vong vì mất máu như người bị “cắt tiết“.
Cẩn trọng khi ăn cá
Theo PGS.TS Nguyễn Đức Chính, áp xe trung thất là bệnh lý nguy hiểm, ảnh hưởng đến tính mạng do trung thất là khoang nằm ở lồng ngực, phía trên là nền cổ, phía dưới là cơ hoành, chứa tim, phổi và các mạch máu lớn, nếu không xử lý sớm và đúng cách, khối mủ sẽ lan rộng và nguy cơ vỡ vào khoang lồng ngực hoặc vỡ vào màng tim, gây suy đa tạng do khối mủ thường chứa vi khuẩn yếm khí độc tính cao.
Có những trường hợp do tổn thương mạch máu vì dị vật đâm thủng xuyên qua thực quản, khối mủ gây ra hoại tử làm động mạch chủ ngực vỡ khiến bệnh nhân chảy máu ồ ạt và tử vong không có biện pháp chữa trị. Muộn hơn, khối áp xe có thể biến chứng và tử vong.
Qua nhiều năm nghiên cứu tại BV Việt Đức, PGS.TS Nguyễn Đức Chính cho biết, mỗi năm, BV Việt Đức gặp khoảng 10 bệnh nhân áp xe trung thất, nguyên nhân do thủng thực quản với tỷ lệ tử vong gần 18%. Cũng do là bệnh hiếm, phức tạp nên không có nhiều nghiên cứu báo cáo, ngoài một số trung tâm lớn ở Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Huế… và các bác sĩ cũng không có nhiều kinh nghiệm xử lý.
Cũng theo PGS.TS Nguyễn Đức Chính, đa phần các ca bị hóc dị vật vào viện cấp là do hóc xương cá. Nguyên nhân là do bệnh nhân thường ăn vội vàng hoặc cười đùa trong lúc ăn. Điều đang lo, phần lớn các bệnh nhân thường chữa mẹo tại nhà, khi đau nhiều, biến chứng mới tới BV khám.
PGS.TS Nguyễn Đức Chính khuyến cáo, người dân cần thận trọng trong ăn uống, ngay cả xương cá nhỏ cũng có thể gây chết người. Đặc biệt, khi có vấn đề xảy ra cần được cấp cứu kịp thời tại những cơ sở chuyên khoa bảo đảm để không nguy hiểm tới tính mạng. Để an toàn khi ăn cá, người dân lưu ý không vừa cười vừa nói trong lúc ăn. Không cho cả miếng cá vào miệng rồi sử dụng lưỡi và răng gỡ xương. Nhai cẩn thận, chậm rãi trong quá trình ăn cá.
"Đa phần các ca bị hóc dị vật vào viện cấp là do hóc xương cá. Nguyên nhân là do bệnh nhân thường ăn vội vàng hoặc cười đùa trong lúc ăn. Điều đang lo, phần lớn các bệnh nhân thường chữa mẹo tại nhà, khi đau nhiều, biến chứng mới tới BV khám." - PGS.TS Nguyễn Đức Chính - Trưởng khoa Phẫu thuật nhiễm khuẩn và chăm sóc vết thương, BV Việt Đức |
