Nguy cơ mất an toàn thực phẩm từ những bữa cỗ tập trung đông người

Liên tiếp xảy ra ngộ độc ở đám cưới

Những ngày qua, dư luận xôn xao về vụ ngộ độc tập thể tại một đám cưới (nhà bà N.T.K.P., ở thôn Thượng Phú Phương, xã Triệu Sơn, huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị) do cơ sở nấu ăn lưu động của bà T.T.C. chế biến vào ngày 15/5. Đã có 48/530 người dùng bữa tại đám cưới bị ngộ độc thực phẩm. Hầu hết người bị ngộ độc đều có triệu chứng đau bụng, buồn nôn, nôn, tiêu chảy, một số người còn bị đau đầu, sốt nhẹ…

Khi vụ việc xảy ra, Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP) Quảng Trị đã điều động cán bộ phối hợp với Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, cơ quan liên quan lấy mẫu kiểm nghiệm. Kết quả, cơ quan chức năng phát hiện trong các mẫu bê thui, bò nấu típ, cua để làm tiết canh cua, rau sống, đá viên có nhiều loài vi khuẩn có khả năng gây ngộ độc thực phẩm như: Phát hiện chủng Bacillus cereus sinh độc tố trong mẫu bê thui, bò nấu típ, rau sống. Đồng thời phát hiện nội độc tố Staphylococcal enterotoxin trong mẫu cua để làm tiết canh cua, mẫu rau sống.

Đặc biệt, cơ sở nấu ăn lưu động của bà T.T.C. không có các giấy tờ cần thiết như giấy phép đăng ký kinh doanh, giấy xác nhận tập huấn kiến thức ATTP, giấy chứng nhận sức khỏe đối với người trực tiếp chế biến, hợp đồng mua bán thực phẩm, không thực hiện chế độ kiểm thực 3 bước và lưu mẫu thức ăn.

Thực phẩm cung cấp cho tiệc cưới được nấu tại nhà bà N.T.K.P. - vị trí chế biến thực phẩm có ruồi và gần chuồng nuôi gia súc, gia cầm. Ngoài ra, cơ sở của bà C. không thực hiện lưu mẫu thức ăn phục vụ bữa ăn ở tiệc cưới.

Trên cơ sở triệu chứng lâm sàng của các ca bệnh, kết quả điều tra, kiểm nghiệm mẫu thực phẩm có liên quan, Chi cục ATVSTP tỉnh Quảng Trị kết luận, đây là vụ ngộ độc thực phẩm nghi ngờ do nhiễm nhiều loài vi khuẩn có khả năng gây ngộ độc thực phẩm trong thức ăn ở tiệc cưới… Về sự việc này, Chi cục ATVSTP tỉnh Quảng Trị đã quyết định xử phạt chủ cơ sở nấu ăn lưu động 22,5 triệu đồng vì vi phạm quy định ATTP.

Tương tự, cuối tháng 5/2023, tại huyện Di Linh, tỉnh Lâm Đồng cũng đã xảy ra một vụ ngộ độc thực phẩm tập thể khiến 49 người nhập viện với các triệu chứng đau bụng, tiêu chảy, buồn nôn, nôn, một số bệnh nhân có sốt nhẹ và nhức đầu.

Trước đó, ngày 26/5, khoa Cấp cứu, Trung tâm Y tế huyện Di Linh tiếp nhận một số bệnh nhân có các triệu chứng nghi do ngộ độc thực phẩm. Qua thăm khám lâm sàng và khai thác bệnh sử, bác sĩ trực nhận định ban đầu các bệnh nhân rối loạn tiêu hóa, nghi ngộ độc thực phẩm. Tính đến ngày 29/5, 49 bệnh nhân đến cấp cứu tại Trung tâm Y tế huyện Di Linh và các trạm y tế trên địa bàn. Tất cả bệnh nhân đều đã được khám, nằm theo dõi điều trị.

Theo Sở Y tế Lâm Đồng, qua rà soát, 49 bệnh nhân trên đều đến bữa tiệc cưới tổ chức tại nhà của gia đình bà K. D. (thôn Krọt Dờng, xã Bảo Thuận, huyện Di Linh) trưa 25/5. Đám cưới này có khoảng 540 người tham dự, món ăn do cơ sở dịch vụ nấu ăn lưu động Thái Phương Nam (xã Bảo Thuận, huyện Di Linh) của bà T.N.C.Q. nấu. Cơ quan chức năng đã lấy mẫu thực phẩm đưa đi kiểm nghiệm để xác minh nguyên nhân ngộ độc.

Bảo quản thực phẩm đúng cách

Theo các chuyên gia y tế, vào mùa Hè khi nhiệt độ từ 37 độ C đến 40 độ C là điều kiện lý tưởng để vi khuẩn phát triển mạnh với cấp số nhân, gấp 3 lần so với thời tiết bình thường. Thêm vào đó, thói quen đơn giản trong việc lựa chọn nguyên liệu thực phẩm, biện pháp chế biến, che đậy, bảo quản thực phẩm sau chế biến... không bảo đảm ATVSTP cũng làm gia tăng nguy cơ ngộ độc thực phẩm.

Đặc biệt, việc kiểm thực ba bước và lưu mẫu thức ăn là một trong những yêu cầu bắt buộc đối với các cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống, bếp ăn tập thể. Thế nhưng, trên thực tế, nhiều nơi chưa tuân thủ đầy đủ những yêu cầu bắt buộc trên.

Đề cập đến vấn đề này, Chi cục trưởng Chi cục ATVSTP Hà Nội Đặng Thanh Phong nhấn mạnh, việc thực hiện lưu mẫu thức ăn hỗ trợ rất lớn trong quá trình thu thập thông tin và điều tra khi có nghi ngờ xảy ra về ngộ độc thực phẩm, thể hiện tinh thần trách nhiệm cũng như tính minh bạch của cơ sở kinh doanh.

Với bếp ăn tập thể, việc lưu mẫu thức ăn được đánh giá rất quan trọng khi xảy ra sự cố liên quan đến vấn đề ATTP. Khi đó, việc lưu mẫu thức ăn sẽ được cơ quan chức năng thu giữ và dùng cho các công đoạn kiểm tra, chứng thực về độ an toàn, vệ sinh của từng thành phẩm nguyên liệu.

Trong khi đó, TS Nguyễn Trung Nguyên - Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai cho rằng, nắng nóng là điều kiện cho vi khuẩn phát triển. Do đó, các loại thực phẩm đều có thể là môi trường cho vi khuẩn gây bệnh phát triển, đặc biệt với những thực phẩm thuộc nhóm nguy cơ cao như thịt, cá, trứng, sữa hoặc thực phẩm không được làm sạch, do quá trình sản xuất, vận chuyển bị ô nhiễm. Ngoài ra, một số món ăn như canh, súp hoặc thực phẩm phải chế biến qua nhiều khâu sẽ có nguy cơ “dính” vi khuẩn từ bên ngoài.

Theo TS Nguyễn Trung Nguyên, với các bếp ăn tập thể, bữa cỗ tập trung đông người như đám cưới, tiệc… đều tiềm ẩn nguy cơ mất ATTP. Đơn cử như việc phải phục vụ nhiều người một lúc, tốc độ phục vụ nhanh khiến thức ăn chưa đủ thời gian chín, đồ chín để lẫn đồ sống dễ nhiễm khuẩn, hay việc đồ ăn phải chuẩn bị từ sớm có nguy cơ ôi thiu.

Ngoài ra, vào mùa Hè, những thực phẩm như hải sản giàu đạm, protein… nhanh chóng bị ôi thiu nên người ăn có nguy cơ bị ngộ độc. “Vào mùa nắng nóng, tất cả các thực phẩm đã qua chế biến chỉ nên để ở ngoài khoảng 2 - 3 tiếng. Nếu để lâu hơn, thực phẩm có thể ôi thiu, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển, gây ngộ độc khi ăn phải.

Nếu muốn bảo quản thực phẩm lâu hơn, hãy để trong điều kiện lạnh như tủ lạnh, phích đựng đá, tốt nhất là đông lạnh. Thức ăn đã chế biến để trong tủ lạnh trước khi ăn nên đun sôi lại ở nhiệt độ trên 100 độ C và thời gian trên 5 phút. Bên cạnh đó, việc ăn sống một số các loại thức ăn vẫn có nguy cơ bị ngộ độc. Do đó, tốt nhất nên ăn chín, uống sôi, vệ sinh tay sạch sẽ trước khi ăn” – bác sĩ Nguyên khuyến cáo.

Theo các chuyên gia y tế, ngộ độc thực phẩm nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời có thể sẽ dẫn đến những biến chứng nguy hiểm. Do đó, các chuyên gia khuyến cáo, bệnh nhân cần nhập viện ngay khi dấu hiệu ngộ độc thực phẩm có biểu hiện nặng như nôn ói nhiều, không thể ăn uống bất cứ thứ gì, chất nôn hoặc phân có máu, tiêu chảy hơn 3 ngày, đau quặn bụng dữ dội, sốt hơn 38 độ C.