Nhà thơ, nhà báo, PGS.TS Nguyễn Hồng Vinh: "Cháy” hết mình cho từng con chữ

Bản căn cước tâm hồn

Tập thơ “Hoa đời mùa sau” gồm 71 bài thơ, lấy cảm hứng từ cuộc sống hằng ngày, những gì tác giả nhìn, nghe và cảm nhận. Tập thơ còn gồm phần Phụ lục với những bài viết của các tác giả như PGS.TS Nguyễn Thanh Tú, nhà báo Phạm Quốc Toàn, các tác giả Hạnh Nguyên, Thanh Sơn, Lan Nguyễn, Thế Duy, Lưu Thị Hằng, Cao Văn, Đặng Huy Giang, Lê Hữu Bình, Vương Duy… về các bài thơ trong tập thơ.

Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam cho rằng, thơ của PGS.TS Nguyễn Hồng Vinh là sự phản ánh chân thực về đời sống, rất bình dị nhưng cho thấy phẩm chất của một thi sĩ “lặng lẽ bên đời mà viết”. Thơ của ông không dùng nhiều những mỹ từ, những âm điệu du dương, nhưng vẫn khắc vào tâm khảm người đọc những âm vang.

Thơ của ông có sự khám phá đời sống trong những câu chuyện rất thường gặp, với những câu thơ giản dị, trong sáng, khúc chiết nhưng chứa đựng đầy những thông điệp, những hy vọng gửi cho những thế hệ sau này. Tập thơ “Hoa đời mùa sau” là sự ra mắt một cột mốc trong chặng đường sáng tác đã có rất nhiều cột mốc của PGS.TS Nguyễn Hồng Vinh. Tập thơ là một bản căn cước công dân tâm hồn của tác giả.

Độc các bài thơ của ông, nhiều nhà thơ, nhà văn nhận xét, tác giả Nguyễn Hồng Vinh đã cũng sử dụng thế mạnh của người làm báo, dùng thông tin báo chí để đưa vào hợp lý và đúng chỗ, làm sống động thêm các chi tiết cho nhiều bài thơ, mặt khác cũng biết làm chủ liều lượng tư duy hùng biện của một nhà lý luận triết học, để cân bằng với những lý lẽ minh triết rút ra từ thực tiễn, nâng lên từ cuộc sống hằng ngày.

"Anh viết nhiều về các tầng lớp, là anh bộ đội, là cô giáo, là nhà báo, nhà thơ, nhà văn, là công nhân, doanh nhân... của ngày hôm nay. Có lẽ anh là người đầu tiên làm thơ về “tẽ ngô”-một công việc rất bình thường trong cuộc sống lao động của người dân nghèo, nhưng được khúc xạ qua một tâm hồn nhạy cảm, nhiều suy tư, hình tượng đi vào thơ rất gây dấu ấn. Phải là người nhà quê, thấu hiểu công việc vất vả, tảo tần của những người mẹ thật sự, mới có những nhận xét đúng và tinh này: “Ngày nối ngày/ Mẹ còng lưng tẽ ngô/ Bao nhiêu thúng/ Bấy nhiêu nỗi khổ/ Dầu dãi nắng mưa/ Trút lên vai gầy mẹ!” ("Tẽ ngô-đời mẹ"). Hình tượng “mẹ” như một sự chứng minh cho quy luật thẩm mỹ, thơ là tiếng lòng của cảm xúc chân thành cất lên từ đời sống" – PGS.TS Nguyễn Thanh Tú nhận xét.

Xác lập được vị trí xứng đáng trong đời sống thơ ca Việt

Chia sẻ những ấn tượng sâu đậm của mình khi đọc tập thơ, nhà thơ Bằng Việt (nguyên Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội văn học, nghệ thuật Việt Nam) cho rằng, chất thơ và chất chính trị song hành, gắn bó, bổ sung cho nhau tạo nên chất con người Hồng Vinh, vừa hiện thực, vừa lãng mạn, bay bổng. Ông bày tỏ sự tâm phục, khẩu phục trước sức lao động sáng tạo đặc biệt, bao quát rất nhiều lĩnh vực khác nhau của đời sống xã hội được thể hiện sinh động qua tập thơ. Với tầm cao của tư duy, tầm sâu của cảm xúc, có điểm xuyết chút ánh sáng soi rọi của Thiền, tác giả đã đạt tới cái Tâm nhuần nhụy, trong trẻo, đủ bản lĩnh “ngộ” ra bản chất và nhiều điều đáng chiêm nghiệm trong cõi nhân sinh.

Nhà thơ đưa cuộc sống vào thơ và sống tận cùng với những khoảnh khắc cuộc sống ấy trong thơ. Tâm hồn cởi mở, phóng khoáng đã giúp nhà thơ giữ được sự an nhiên, tươi trẻ, chan hòa cùng tình nghĩa bạn bè, người thân. Với 12 tập thơ đã xuất bản, nhà thơ Hồng Vinh đã xác lập được vị trí xứng đáng trong đời sống thơ ca Việt Nam đương đại.

PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ - nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương cảm nhận ấn tượng sâu sắc đối với những bài thơ Nguyễn Hồng Vinh viết về quê hương, đất nước, về mẹ, về tình yêu thiên nhiên và con người. Quê hương đã ghi dấu ấn sâu đậm, tự nhiên, máu thịt trong thơ ông. Dù trải trong không gian thơ rất đa dạng, phong phú, nhưng thơ ông luôn có sự thống nhất ở chiều sâu tư tưởng.

Các ý kiến đều thống nhất, không cầu kỳ hình thức, thơ Hồng Vinh chính là cuộc đời tác giả, khiêm nhường sáng tạo, luôn “cháy” hết mình cho từng con chữ, để vun đắp những điều tốt đẹp nở hoa trong cuộc sống này. Những hạt mầm của niềm tin yêu và hy vọng ủ trong từng vần thơ sẽ góp thêm cho đời những bông hoa đẹp ngày mai; như ông đã viết: “Trang sách đời chưa kết/Thơ vang khúc nhạc đầu/Hạt ủ thầm trong đất/Nở hoa đời mùa sau”.

Chia sẻ về đứa con tinh thần thứ 12 của mình, nhà thơ Nguyễn Hồng Vinh cho biết, ở mỗi tập thơ sau, ông đều tự tìm tòi, làm mới mình bằng những cách tiếp cận mới, cách phát hiện vấn đề, cách sử dụng câu chữ, cách diễn giải để tăng tính thuyết phục.

Xúc động khi nhận được tình cảm của bạn bè, đồng nghiệp dành cho mình, PGS.TS, nhà thơ, nhà báo Nguyễn Hồng Vinh cho rằng, đó vừa là động lực, vừa là áp lực để ông tiếp tục ra mắt nhiều tập thơ có giá trị hơn nữa. “Tôi sẽ cố gắng làm sao để tập thơ sau phải khá hơn tập thơ trước. Điều đó buộc tôi phải nỗ lực để vượt lên chính mình”.